مشکلات عمده و راه حل تعمیر پمپ شناور چاه عمیق (جدول عیب‌یابی)
پمپ‌های شناور چاه عمیق، به دلیل اینکه درون چاه قرار دارند، عیب‌یابی و تعمیرشان می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این جدول رایج‌ترین مشکلات، علائم و راهکارهای کلی برای آن‌ها را ارائه می‌دهد.
نکته حیاتی: کار با پمپ‌های شناور و سیستم‌های برقی چاه عمیق بسیار خطرناک است. همیشه قبل از هرگونه بازرسی یا تعمیر، برق را به طور کامل قطع کنید. بسیاری از راهکارهای ذکر شده در این جدول نیاز به تخصص، ابزار ویژه (مانند تجهیزات بالا کشیدن پمپ) و دانش ایمنی برق دارند. در صورت عدم تخصص کافی، حتماً از یک برقکار یا تکنسین متخصص پمپ چاه عمیق کمک بگیرید.
مشکل عمده | علائم | دلایل احتمالی | راه حل تعمیر و عیب‌یابی (اقدامات اولیه و تخصصی) |
۱. پمپ روشن نمی‌شود. | پمپ هیچ صدایی نمی‌دهد، آب پمپ نمی‌کند. | الف) مشکلات برقی:
1. قطع بودن فیوز یا کلید مینیاتوری.
2. خرابی کنتاکتور یا رله در تابلو برق.
3. سوختن خازن راه‌انداز (در پمپ‌های تک فاز).
4. کابل برق پمپ قطع یا آسیب دیده.
ب) مشکلات مکانیکی:
5. موتور سوخته (سیم‌پیچ).
6. گیر کردن پروانه یا شفت موتور (موتور قفل کرده). | اقدامات اولیه (ایمن):
1. بررسی فیوز/کلید: تابلو برق اصلی و تابلو کنترل پمپ را چک کنید.
2. بررسی تابلو کنترل: کنتاکتورها و رله‌ها را از نظر ظاهری بررسی کنید.
3. تست خازن (توسط متخصص): اگر پمپ تک فاز است، خازن‌های راه‌انداز را تست و تعویض کنید.
اقدامات تخصصی (نیاز به بالا کشیدن پمپ):
4. تست کابل: با اهم‌متر، سلامت کابل تا انتهای چاه را بررسی کنید.
5. تست موتور: مقاومت سیم‌پیچ موتور را تست کنید (نشان‌دهنده سوختگی).
6. بازرسی مکانیکی: پمپ را خارج کرده، موتور و پروانه را از نظر گرفتگی یا قفل‌شدگی بررسی کنید. |
۲. پمپ روشن می‌شود اما آب پمپ نمی‌کند (یا دبی بسیار کم است). | پمپ صدا می‌دهد و کار می‌کند، اما آب از خروجی نمی‌آید یا فشار و حجم آب بسیار کم است. | الف) مشکلات آب‌دهی چاه:
1. کاهش سطح آب چاه (خشک شدن چاه).
ب) مشکلات پمپ:
2. گرفتگی یا مسدود شدن دهانه مکش پمپ یا پروانه‌ها.
3. ساییدگی یا شکستگی پروانه‌ها و دیفیوزرها.
4. خرابی شیر یک‌طرفه (آب برگشت می‌کند).
5. نشتی در لوله تخلیه (مخصوصاً بخش داخلی چاه).
ج) مشکلات برقی:
6. افت ولتاژ یا خرابی خازن (کاهش قدرت موتور). | اقدامات اولیه (ایمن):
1. بررسی سطح آب چاه: از طریق سنسور سطح یا متخصص چاه.
2. بررسی شیرآلات خروجی: مطمئن شوید همه شیرآلات باز هستند.
اقدامات تخصصی (نیاز به بالا کشیدن پمپ):
3. بازرسی پروانه/دیفیوزر: پمپ را خارج کرده و پروانه‌ها و مسیر جریان آب را از نظر گرفتگی یا آسیب دیدگی بررسی و تمیز/تعویض کنید.
4. بررسی شیر یک‌طرفه: شیر یک‌طرفه داخلی یا خارجی را بررسی و در صورت لزوم تعویض کنید.
5. بررسی لوله: لوله تخلیه را از نظر نشتی یا شکستگی بررسی کنید.
6. تست ولتاژ/خازن: ولتاژ و خازن‌ها را تست کنید. |
۳. پمپ مرتب روشن و خاموش می‌شود (سیکل کوتاه). | پمپ برای مدت کوتاهی کار می‌کند، خاموش می‌شود و پس از مدت کوتاهی دوباره روشن می‌گردد. | الف) مشکلات سیستم فشار:
1. خرابی یا تنظیم نادرست پرشر سوئیچ.
2. کمبود فشار هوا در مخزن تحت فشار (انبساط).
ب) مشکلات پمپ/لوله‌کشی:
3. خرابی شیر یک‌طرفه (آب به چاه برمی‌گردد).
4. نشتی در سیستم لوله‌کشی (بعد از پمپ و شیر یک‌طرفه). | اقدامات اولیه (ایمن):
1. بررسی/تنظیم پرشر سوئیچ: تنظیمات پرشر سوئیچ را چک کرده و در صورت نیاز تنظیم یا تعویض کنید.
2. تنظیم فشار مخزن: فشار هوای مخزن تحت فشار را بررسی و تنظیم کنید.
3. بررسی شیر یک‌طرفه (قابل دسترس): اگر شیر یک‌طرفه خارج از چاه است، آن را تست و تعویض کنید.
اقدامات تخصصی (نیاز به بالا کشیدن پمپ):
4. بررسی شیر یک‌طرفه (درون چاه): اگر شیر داخل چاه است، پمپ باید خارج و شیر بررسی/تعویض شود.
5. بررسی نشتی لوله‌کشی: کل سیستم لوله‌کشی بعد از پمپ را برای یافتن نشتی بررسی کنید. |
۴. پمپ صداهای غیرعادی می‌دهد یا لرزش شدید دارد. | صدای خش‌خش، جیغ، کوبش، غرغر یا لرزش شدید در حین کار. | الف) مشکلات مکانیکی:
1. ورود شن و ماسه به پمپ (ساییدگی پروانه‌ها/یاتاقان‌ها).
2. خرابی بلبرینگ‌های موتور.
3. گیر کردن ذرات بزرگ در پروانه.
4. آسیب دیدن یا شکستن پروانه.
5. موتور از جای خود لق شده است. | اقدامات تخصصی (نیاز به بالا کشیدن پمپ):
1. بازرسی شن/ماسه: پمپ را خارج کرده و میزان ورود شن و ماسه و آسیب‌های ناشی از آن را بررسی کنید. (در صورت لزوم فیلتر یا پمپ مقاوم به شن نصب کنید).
2. بررسی بلبرینگ‌ها: بلبرینگ‌ها را بازرسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
3. بازرسی پروانه: پروانه را از نظر گیرکردن ذرات یا آسیب فیزیکی بررسی و تمیز/تعویض کنید.
4. بررسی اتصالات موتور: مطمئن شوید موتور به درستی در جای خود محکم شده است. |
۵. پمپ جریان فیوز را می‌پراند (Overload). | به محض روشن شدن پمپ، فیوز یا کلید مینیاتوری اصلی یا تابلو کنترل پمپ قطع می‌شود. | الف) مشکلات برقی:
1. اتصال کوتاه در کابل برق پمپ (آسیب به عایق).
2. اتصال کوتاه یا سوختن سیم‌پیچ موتور.
3. خرابی شدید خازن (در پمپ‌های تک فاز).
4. افت ولتاژ بیش از حد.
ب) مشکلات مکانیکی:
5. گیر کردن مکانیکی موتور یا پروانه (قفل روتور).
6. خرابی بلبرینگ‌ها (باعث اصطکاک زیاد). | اقدامات اولیه (ایمن):
1. بررسی ولتاژ: ولتاژ برق ورودی را چک کنید.
اقدامات تخصصی (نیاز به بالا کشیدن پمپ):
2. تست کابل: کابل پمپ را از نظر اتصال کوتاه به بدنه یا بین فازها تست کنید.
3. تست موتور: مقاومت سیم‌پیچ موتور و تست عایقی را انجام دهید (سوختگی سیم‌پیچ).
4. بازرسی مکانیکی: پمپ را خارج کرده و پروانه، بلبرینگ‌ها و شفت را از نظر قفل‌شدگی یا گرفتگی بررسی کنید. |
یادآوری نهایی:
پمپ‌های شناور چاه عمیق دستگاه‌های پیچیده‌ای هستند و دسترسی به آن‌ها دشوار است. در بیشتر موارد، برای عیب‌یابی و تعمیر صحیح و ایمن، نیاز به کمک حرفه‌ای دارید. هرگز جان خود را به خطر نیندازید و در صورت عدم اطمینان، با یک متخصص تماس بگیرید.
