شیوه های نوین در کشت جو در جهان 

کشاورزی نوین در کشت جو، مانند گندم، با هدف افزایش عملکرد، کاهش مصرف آب و بهبود کیفیت محصول انجام می‌شود. از آنجایی که جو مقاومت بیشتری به خشکی و شوری خاک دارد، این شیوه‌ها بر بهینه‌سازی این مزیت‌ها تمرکز می‌کنند. روش‌های اصلی شامل موارد زیر هستند:

۱. کشاورزی هوشمند (Smart Farming)

این شیوه با استفاده از داده‌ها و فناوری، مدیریت مزرعه را بهینه می‌کند. در کشت جو، این روش به خصوص برای موارد زیر اهمیت دارد:

• نقشه‌برداری دقیق از خاک: جو در خاک‌های با شوری و pH متفاوت رشد می‌کند. با نقشه‌برداری دقیق، می‌توان بهترین نوع جو را برای هر قسمت از مزرعه انتخاب کرد.

• استفاده از پهپادها و حسگرها: برای پایش دقیق سلامت گیاه، تشخیص سریع کمبود مواد مغذی و شناسایی علف‌های هرز و آفات استفاده می‌شوند.

• تجهیزات کشاورزی خودکار: از تراکتورها و ادوات کشت خودران برای کاشت، داشت و برداشت دقیق استفاده می‌شود که باعث کاهش مصرف سوخت و نیروی انسانی می‌شود.

۲. کشت در مناطق خشک و با آب شور

به دلیل مقاومت طبیعی جو به شوری، از این گیاه در مناطق کم‌باران و دارای آب شور استفاده می‌شود. فناوری‌های نوین در این زمینه شامل:

• سامانه‌های آبیاری زیرسطحی: برای جلوگیری از تبخیر آب و رساندن مستقیم آب به ریشه گیاه در خاک‌های شور استفاده می‌شود.

• روش‌های شستشوی خاک (Leaching): با استفاده از آب با کیفیت بالاتر و یا روش‌های زهکشی مناسب، نمک‌های اضافی از لایه‌های سطحی خاک به عمق منتقل می‌شوند تا شرایط برای رشد بهتر گیاه فراهم شود.

۳. کشت بدون شخم (No-Till Farming)

همانند گندم، کشت مستقیم در جو نیز مزایای زیادی دارد:

• حفظ رطوبت خاک: لایه باقی‌مانده از محصول قبلی، مانند یک پوشش طبیعی عمل کرده و از تبخیر سریع آب جلوگیری می‌کند.

• بهبود ساختار خاک: این روش از فرسایش خاک در مناطق بادخیز جلوگیری کرده و به حفظ مواد آلی خاک کمک می‌کند.

• کاهش هزینه‌ها: حذف عملیات شخم‌زنی، مصرف سوخت و هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهد.

نژادهای جو کم آب‌بر و مقاوم با اصلاحات ژنتیکی 

تلاش‌های اصلاح نژاد در جو، بر تولید واریته‌هایی با تحمل بیشتر به خشکی و شوری متمرکز است. از آنجایی که جو ذاتاً مقاومت بیشتری نسبت به گندم دارد، این اصلاحات، این ویژگی را تقویت کرده و عملکرد محصول را در شرایط سخت افزایش می‌دهند.

۱. اصلاح نژاد سنتی و مولکولی

• تلاقی نژادهای وحشی با نژادهای زراعی: در این روش، نژادهای وحشی جو که معمولاً مقاومت بالایی به خشکی و شوری دارند، با نژادهای پرمحصول تلاقی داده می‌شوند تا واریته‌های جدید با هر دو ویژگی ایجاد شوند.

• استفاده از نشانگرهای مولکولی: با شناسایی ژن‌های مسئول مقاومت به خشکی و شوری، اصلاح‌گران می‌توانند به سرعت و با دقت بالا، گیاهان با ژن‌های مطلوب را انتخاب کنند و از اتلاف وقت و منابع جلوگیری نمایند.

۲. مهندسی ژنتیک و نژادهای تراریخته (GMO)

با استفاده از مهندسی ژنتیک، دانشمندان توانسته‌اند ژن‌هایی را که در گیاهان یا میکروارگانیسم‌های دیگر، مقاومت به خشکی و شوری را ایجاد می‌کنند، به ژنوم جو منتقل کنند. این کار به تولید جوهای تراریخته منجر شده که قادرند در شرایط سخت‌تری رشد کنند.

• تقویت ژن‌های مقاومت به شوری: ژن‌هایی که باعث پمپ کردن نمک از ریشه‌ها به برگ‌ها یا جداسازی آن از سلول‌های حساس می‌شوند، تقویت یا به جو اضافه شده‌اند.

• افزایش کارایی مصرف آب: ژن‌هایی که به گیاه کمک می‌کنند تا با مصرف کمتر آب، فرآیند فتوسنتز را انجام دهد، به جو منتقل شده‌اند.

نژادهای مقاوم و کم آب‌بر

از جمله واریته‌های جو که از طریق اصلاحات نوین تولید شده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• واریته‌های با سیستم ریشه‌ای قوی: این نژادها دارای ریشه‌های عمیق‌تری هستند که می‌توانند به منابع آب زیرسطحی دسترسی پیدا کنند.

• نژادهای مقاوم به تنش اسمزی: این گیاهان می‌توانند آب را از خاک‌های شور با فشار اسمزی بالا جذب کنند، بدون اینکه سلول‌هایشان آسیب ببیند.

این پیشرفت‌ها در اصلاح نژاد، امکان کشت جو را در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی فراهم کرده و نقش مهمی در امنیت غذایی و اقتصادی این مناطق ایفا می‌کنند.