سیستم‌های سوخت‌رسانی دوگانه‌سوز در موتوربرق‌ها امکان استفاده از دو منبع سوخت (معمولاً بنزین و گاز مایع (LPG) یا گاز طبیعی فشرده (CNG) را فراهم می‌کنند. این سیستم‌ها از یک مبدل یا کیت تبدیل استفاده می‌کنند که سوخت گازی را پس از تنظیم فشار، به ورودی کاربراتور می‌رساند. خرابی در این سیستم‌ها اغلب ناشی از مشکلات فشار گاز، انسداد فیلترها یا نقص در رگولاتور و سوئیچینگ است.
۱. شناخت و عیب‌یابی اجزای کلیدی سیستم گاز
سیستم گاز به دلیل نیاز به کنترل دقیق فشار، دارای اجزای حساس‌تری نسبت به سیستم بنزین است.
| جزء اصلی | وظیفه | مشکلات رایج |
| رگولاتور فشار گاز | کاهش فشار گاز از کپسول (فشار بالا) به فشار پایین و قابل استفاده برای موتور. | نشتی گاز: به دلیل فرسودگی دیافراگم‌ها. یخ‌زدگی: در آب و هوای سرد و کارکرد طولانی. |
| شیر برقی گاز | قطع و وصل جریان گاز به رگولاتور به صورت الکتریکی (هنگام خاموش شدن موتور). | عدم باز شدن: موتور با گاز روشن نمی‌شود. عدم بسته شدن: نشتی گاز پس از خاموشی. |
| میکسر | مخلوط کردن سوخت گازی با هوای ورودی به کاربراتور بنزینی. | نشت هوا/گاز: در محل اتصال به کاربراتور یا شلنگ گاز. |
| سوئیچینگ و سیم‌کشی | تغییر مسیر از بنزین به گاز و بالعکس. | عدم تعویض حالت: مشکل الکتریکی یا خرابی سوئیچ. |
۲. عیب‌یابی مشکلات عملکردی رایج
الف) عدم روشن شدن یا حفظ دور با سوخت گاز
فشار پایین گاز:
بررسی کپسول: مطمئن شوید کپسول گاز خالی نیست و شیر آن کاملاً باز است.
تست رگولاتور: فشار خروجی رگولاتور باید در محدوده مجاز برای موتور تنظیم شده باشد. اگر گاز به میکسر نمی‌رسد، رگولاتور ممکن است مسدود یا خراب باشد.
خرابی شیر برقی:
تست ولتاژ: با مولتی‌متر، ولتاژ اعمال شده به شیر برقی گاز را هنگام تلاش برای استارت بررسی کنید (باید ولتاژ DC دریافت کند).
تست مکانیکی: اگر ولتاژ می‌رسد اما گاز جریان نمی‌یابد، شیر برقی ممکن است به دلیل زنگ‌زدگی یا کثیفی، قفل شده باشد.
یخ‌زدگی رگولاتور (LPG):
در هوای سرد، انبساط ناگهانی گاز LPGمی‌تواند باعث یخ زدن رگولاتور شود. محل رگولاتور را با آب گرم یا هوای گرم گرم کنید. عایق‌بندی و نصب صحیح رگولاتور ضروری است.
ب) نوسان دور موتور و کاهش قدرت تحت بار (در حالت گاز)
تنظیم نادرست هوا/گاز: این شایع‌ترین مشکل است. نسبت گاز و هوا باید دقیق باشد.
پیچ تنظیم گاز: در بسیاری از کیت‌ها، یک پیچ تنظیم جریان (Flow Adjustment Screw) روی رگولاتور یا شلنگ اصلی گاز وجود دارد. این پیچ را با موتور روشن و تحت بار، به آرامی بچرخانید تا به بالاترین دور موتور و کمترین نوسان برسید.
توجه به RPM: در حالت گاز، حفظ دور موتور (و فرکانس 50Hz) زیر بار دشوارتر است؛ باید تنظیم گاورنر برای جبران افت قدرت تنظیم شود.
نشت هوا (Air Leak): نشت هوا در اطراف میکسر یا اتصالات کاربراتور می‌تواند غلظت مخلوط سوخت را به هم بزند. تمام واشرها و اتصالات خلاء را بررسی کنید.
۳. تعمیرات مکانیکی و آب‌بندی
الف) رفع نشتی گاز
تست نشتی: تمام اتصالات گاز (شیر کپسول، شلنگ‌ها و رگولاتور) را با استفاده از آب و صابون تست کنید. ظاهر شدن حباب نشان‌دهنده نشتی است.
تعویض واشرها: نشتی معمولاً از اتصالات رزوه شده یا فرسودگی دیافراگم رگولاتور است. از درزگیرهای مخصوص گاز (اگر در دفترچه راهنما مجاز است) یا تعویض واشر استفاده کنید. دیافراگم‌های داخلی رگولاتور در صورت نشت داخلی یا عدم کنترل فشار باید تعویض شوند.
ب) مشکلات سوئیچینگ (از بنزین به گاز)
اختلاط سوخت: اگر دستگاه هنگام تعویض حالت، دور نامنظم دارد یا دود می‌کند، ممکن است هر دو سوخت (بنزین از ژیگلور و گاز از میکسر) همزمان به موتور برسند.
روش بررسی: اطمینان حاصل کنید که سوئیچینگ گاز به طور فیزیکی مسیر بنزین را می‌بندد (در صورت طراحی به این شکل) و یا شیر بنزین در حالت گاز کاملاً بسته است. در صورت نیاز، سوئیچ یا شیر کنترل بنزین را تعمیر کنید.
ج) نکات نگهداری
تعویض فیلتر گاز: گاز LPG/CNG نیز می‌تواند دارای ناخالصی باشد. فیلترهای کوچک گاز را به صورت دوره‌ای (طبق دفترچه راهنما) بررسی و تعویض کنید تا از مسدود شدن رگولاتور و ژیگلورهای میکسر جلوگیری شود.
خاموش کردن صحیح: اگر دستگاه را با گاز خاموش می‌کنید، ابتدا شیر دستی گاز را ببندید و اجازه دهید موتور با مصرف گاز باقی‌مانده در شلنگ‌ها خاموش شود. این کار از باقی ماندن گاز تحت فشار در سیستم جلوگیری می‌کند.
