تولید مواد غذایی مبتنی بر سلول، که به آن کشاورزی سلولی نیز گفته می‌شود، یک فناوری نوین است که هدف آن تولید محصولات حیوانی (مانند گوشت، شیر و تخم مرغ) به صورت مستقیم از کشت سلول‌ها است. در این فرآیند، به جای پرورش و کشتار دام، سلول‌های حیوانی در محیطی کنترل‌شده و استریل در آزمایشگاه تکثیر می‌شوند تا به بافت‌های عضلانی و چربی تبدیل شوند که از نظر زیستی با گوشت سنتی یکسان هستند.
کشورهای پیشرو و پروژه‌های موفق
در حال حاضر، چندین کشور پیشرو در توسعه و تجاری‌سازی کشاورزی سلولی هستند.
ایالات متحده: پیشگام‌ترین کشور در این زمینه است. شرکت‌هایی مانند Upside Foods و Good Meat (Eat Just) اولین محصول گوشت کشت‌شده را برای مصرف انسانی در این کشور تأییدیه گرفتند.
سنگاپور: اولین کشوری بود که در سال ۲۰۲۰ به شرکت Eat Just اجازه فروش تجاری "مرغ کشت‌شده" را داد. این اقدام سنگاپور را به اولین بازار جهانی برای این نوع گوشت تبدیل کرد.
اسرائیل: شرکت‌هایی مانند Aleph Farms در این کشور به موفقیت‌های بزرگی دست یافته‌اند و توانسته‌اند گوشت استیک را در محیط آزمایشگاهی تولید کنند.
آیا غذای مبتنی بر سلول برای انسان خطرناک است؟
تاکنون، مستندات علمی و نظارت‌های دقیق نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که این محصولات در صورت رعایت استانداردهای تولید، برای مصرف انسانی بی‌خطر هستند. مزایای ایمنی این غذاها عبارتند از:
محیط استریل: تولید در محیط آزمایشگاهی احتمال آلودگی با باکتری‌های بیماری‌زا مانند سالمونلا یا ای‌کولای را که در کشتارگاه‌های سنتی رایج است، به شدت کاهش می‌دهد.
عدم استفاده از آنتی‌بیوتیک: برخلاف دامداری سنتی که برای پیشگیری از بیماری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌های گسترده نیاز دارد، در این روش نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست.
تفاوت با محصولات تراریخته و معنی "مصنوعی"
تراریخته (GMO) به چه معناست؟ تراریخته به موجودی گفته می‌شود که ژن‌های آن با وارد کردن ژن‌های جدید از یک گونه دیگر، دستکاری شده‌اند. این فرآیند با کشاورزی سلولی متفاوت است. در تولید گوشت کشت‌شده، سلول‌های حیوانی بدون تغییر ژنتیکی خاص تکثیر می‌شوند. بنابراین، گوشت کشت‌شده لزوماً تراریخته نیست.
آیا این غذا "مصنوعی" است؟ بسیاری از دانشمندان و شرکت‌ها واژه "مصنوعی" را برای این غذاها گمراه‌کننده می‌دانند. از نظر ساختار مولکولی و سلولی، گوشت کشت‌شده دقیقاً همان سلول‌های عضلانی و چربی را دارد که گوشت سنتی دارد. تفاوت اصلی در روش تولید است؛ یکی در بدن حیوان و دیگری در یک محیط کشت کنترل‌شده تولید می‌شود.
مستندات علمی و تأییدیه‌های سلامت
مستندات علمی گسترده‌ای در این زمینه وجود دارد. نهادهای نظارتی معتبر جهانی، مانند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و سازمان غذایی سنگاپور (SFA)، با بررسی دقیق فرآیندهای تولید، محیط‌های کشت و محصول نهایی، مجوز فروش این محصولات را صادر کرده‌اند. بررسی‌های آن‌ها بر روی پروتئین‌ها، اسیدهای چرب، ویتامین‌ها و ایمنی میکروبی تمرکز دارد. این تأییدیه‌ها بر اساس داده‌های علمی محکم و ارزیابی‌های سختگیرانه صورت گرفته است.
