مواد مورد استفاده و تجهیزات لازم در هیدروپونیک

سیستم‌های هیدروپونیک، برای عملکرد صحیح به مواد و تجهیزات تخصصی نیاز دارند که هر یک نقش مهمی در رشد گیاه ایفا می‌کنند:

• محلول مواد مغذی (Nutrient Solution):

  این محلول، جایگزین خاک شده و تمام عناصر غذایی ضروری برای گیاه را فراهم می‌کند. این محلول‌ها اغلب به صورت محلول‌های A و B در بازار موجودند که به دلیل واکنش‌پذیری برخی عناصر با یکدیگر، به صورت جداگانه نگهداری و مصرف می‌شوند. این مواد شامل عناصر ماکرو (مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و میکرو (مانند آهن، منگنز، روی و بور) هستند.

• بسترهای کشت (Growing Media):

  از آنجایی که خاک حذف می‌شود، گیاهان به یک بستر خنثی برای نگهداری و رشد نیاز دارند. این بسترها معمولاً مواد غیرآلی هستند که آب و هوا را به خوبی در خود نگه می‌دارند. رایج‌ترین انواع عبارتند از:

  • کوکوپیت (Coco Coir): الیاف نارگیل فرآوری‌شده که توانایی بالایی در جذب آب دارد.

  • پرلیت (Perlite): سنگ‌های آتشفشانی سبک و متخلخل که به هوادهی ریشه کمک می‌کنند.

  • پشم سنگ (Rockwool): الیاف معدنی که فضای کافی برای هوا و آب در اختیار ریشه قرار می‌دهد.

  • سنگریزه رس منبسط شده (Clay Pellets): گلوله‌های رسی سبک و متخلخل که به خوبی زهکشی می‌کنند.

• تجهیزات (Equipment):

  یک سیستم هیدروپونیک به مجموعه‌ای از تجهیزات برای کنترل محیط و تأمین مواد مغذی نیاز دارد:

  • پمپ آب و مخزن: برای پمپاژ محلول مواد مغذی به سمت ریشه‌ها و نگهداری آن.

  • پمپ هوا و سنگ هوا (Air Pump & Air Stone): برای اکسیژن‌رسانی به محلول مغذی و جلوگیری از خفگی ریشه‌ها.

  • سیستم روشنایی (Lighting): چراغ‌های LED مخصوص رشد گیاه که طیف نوری مورد نیاز برای فتوسنتز را فراهم می‌کنند، به ویژه در محیط‌های کاملاً سرپوشیده.

  • سیستم کنترل محیطی: سنسورهایی برای پایش دما، رطوبت، میزان دی‌اکسید کربن، و pH و EC (هدایت الکتریکی) محلول غذایی.

مقایسه هزینه‌های اجرایی با گلخانه‌های سنتی

مقایسه هزینه‌ها بین هیدروپونیک و گلخانه‌های سنتی یک موضوع پیچیده است، زیرا هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند.

به طور خلاصه، هیدروپونیک دارای سرمایه‌گذاری اولیه بالاتر و هزینه انرژی قابل توجهی است، اما این هزینه‌ها با صرفه‌جویی در مصرف آب، کود و نیروی کار، و همچنین افزایش بازدهی و کیفیت محصول در طولانی‌مدت جبران می‌شود. انتخاب هر یک از این روش‌ها به سرمایه‌گذار و اهداف تولید بستگی دارد.