موتورهای بنزینی تک سیلندر مورد استفاده در تیلرها (کولتیواتورها)، باید تحت بارهای متغیر (مانند شخم‌زنی در خاک سفت یا شل) عملکردی پایدار و قدرتمند داشته باشند. این پایداری به هماهنگی دقیق بین کاربراتور (تأمین‌کننده سوخت) و گاورنر (کنترل‌کننده سرعت) وابسته است. نقص در هر یک از این سیستم‌ها منجر به نوسان دور موتور، عدم توانایی در حفظ سرعت زیر بار، یا خاموش شدن ناگهانی می‌شود.
۱. نقش و عیب‌یابی سیستم گاورنر (Governor)
گاورنر یک سیستم مکانیکی یا پنوماتیک است که به طور خودکار باز و بسته شدن دریچه گاز را کنترل می‌کند تا سرعت موتور را، صرف نظر از میزان کار و فشار روی تیغه‌ها، ثابت نگه دارد.
علائم خرابی و عروج‌یابی
| علامت خرابی | علت احتمالی | راهکار عیب‌یابی |
| نوسان دور موتور (Hunting/Surging) | کشش نامناسب فنر گاورنر، گرفتگی خفیف در ژیگلور دور آرام کاربراتور، یا گیر کردن اتصالات. | ابتدا تمیزکاری کاربراتور. سپس تنظیم کشش فنر. |
| عدم حفظ سرعت زیر بار | فنر گاورنر ضعیف یا کشیده شده است، یا اهرم گاورنر روی شفت موتور لغزش دارد. | بررسی و تعویض فنر. سفت کردن اهرم گاورنر روی شفت. |
| دیر واکنش دادن به بار | گیر کردن اتصالات مکانیکی بین گاورنر و دریچه گاز، یا آلودگی شفت گاورنر. | روغن‌کاری و اطمینان از حرکت آزادانه تمامی اتصالات. |
| Over-speeding (سرعت بیش از حد) | خرابی کامل فنر گاورنر یا جدا شدن اهرم‌های کنترلی. | موتور را خاموش کنید. این حالت بسیار خطرناک است و باید فوراً رفع شود. |
تنظیمات تخصصی گاورنر (تنظیم استاتیک)
این تنظیم برای ایجاد تنش صحیح بین اهرم کنترل بیرونی و شفت گاورنر داخلی ضروری است و باید قبل از تنظیمات دور موتور انجام شود:
آزاد کردن اتصالات: پیچ اهرم کنترل خارجی گاورنر را شل کنید تا اهرم روی شفت آزاد باشد.
فشار به اهرم دریچه گاز: دریچه گاز را تا انتها باز کنید (جهت افزایش سرعت).
فشار به شفت گاورنر: شفت گاورنر را در همان جهت بچرخانید تا کاملاً بسته شود (معمولاً خلاف جهت اهرم دریچه گاز).
سفت کردن: در حالی که هر دو قطعه در این موقعیت‌های نهایی خود نگه داشته شده‌اند، پیچ اهرم کنترل خارجی را سفت کنید. این عمل تضمین می‌کند که گاورنر در موقعیت صحیح برای اعمال تنش قرار دارد.
۲. عیب‌یابی کاربراتور
در موتورهای تک سیلندر، مشکلات کاربراتور (معمولاً ناشی از رسوبات سوخت یا گرفتگی ژیگلور) رایج‌ترین دلیل مشکلات استارت و عملکرد هستند.
علائم خرابی و عیب‌یابی
| علامت خرابی | علت احتمالی | راهکار عیب‌یابی |
| عدم استارت (No Start) | گرفتگی کامل ژیگلور دور آرام یا انسداد مجرای سوخت از باک. | بررسی جریان سوخت. باز کردن و تمیزکاری ژیگلورها. |
| استارت سخت و نیاز به ساسات دائم | نشتی در واشرهای عایق (Gaskets) یا گرفتگی جزئی ژیگلور دور آرام. | تعویض واشرها. تمیزکاری مجراها. |
| کمبود توان در دور بالا | گرفتگی ژیگلور اصلی (Main Jet). | باز کردن پیاله کاربراتور و تمیز کردن ژیگلور اصلی با سیم نازک و هوای فشرده. |
| نشت سوخت از کاربراتور | خرابی یا تنظیم نبودن شناور (Float) یا فرسودگی سوزن و نشیمنگاه (Needle and Seat). | تعویض سوزن و نشیمنگاه یا تنظیم سطح شناور. |
تمیزکاری تخصصی
برای عیب‌یابی دقیق کاربراتور، باید آن را از موتور جدا کرده و دمونتاژ کنید:
تخلیه سوخت: تمام سوخت قدیمی را تخلیه کنید.
بازرسی مجراها: پیاله کاربراتور را باز کرده و ژیگلور دور آرام (معمولاً کوچکتر) و ژیگلور اصلی (معمولاً بزرگتر) را خارج کنید.
استفاده از هوای فشرده: تمامی مجراها و ژیگلورها را با اسپری تمیزکننده کاربراتور و سپس هوای فشرده، تمیز کنید. هرگز از وسایل فلزی یا مته برای تمیزکاری سوراخ ژیگلورها استفاده نکنید، زیرا اندازه کالیبره شده آنها تغییر می‌کند.
۳. تنظیمات نهایی سرعت و غلظت مخلوط
پس از تمیزکاری کاربراتور و تنظیم استاتیک گاورنر، تنظیم دینامیک انجام می‌شود.
تنظیم دور آرام (Idle Speed)
پیچ تنظیم دور آرام: موتور را روشن کرده و اجازه دهید گرم شود.
تنظیم: پیچ تنظیم دور آرام را بچرخانید تا موتور به آرامی و بدون لرزش کار کند. سرعت دور آرام باید به اندازه‌ای باشد که کلاچ اصلی (اگر وجود دارد) درگیر نشود و تیغه‌ها ساکن بمانند.
تنظیم پیچ غلظت مخلوط (Air/Fuel Mixture Screw)
در بسیاری از تیلرهای مدرن، پیچ تنظیم غلظت مخلوط (غیر از دور آرام) حذف شده است. اما در مدل‌های قدیمی‌تر، این پیچ به شرح زیر تنظیم می‌شود:
نقطه شروع: موتور را خاموش کنید. پیچ غلظت مخلوط را به آرامی تا انتها سفت کنید (بدون فشار اضافی). سپس آن را به اندازه ۱ تا ۱.۵ دور باز کنید.
تنظیم نهایی: موتور را روشن کرده و تا انتها گاز دهید. پیچ را به آرامی در جهت سفت شدن بپیچانید تا به بالاترین دور موتور (RPM) برسید.
غنی‌سازی (Enrichment): پس از یافتن بالاترین دور، پیچ را به آرامی به اندازه ۱/۸ تا ۱/۴ دور باز کنید تا مخلوط کمی غنی‌تر شود. این کار از گرم شدن بیش از حد موتور در دور بالا و بروز مجدد نوسان (Hunting) جلوگیری می‌کند.
۴. همگام‌سازی نهایی و تست بار
پس از انجام تمامی تنظیمات، باید عملکرد هماهنگ کاربراتور و گاورنر تست شود.
تست پاسخگویی: موتور را روشن کرده و دور آرام را تنظیم کنید. به سرعت اهرم گاز را به سمت دور بالا ببرید. موتور باید بدون تأخیر و با دود کم به دور بالا برسد.
تست زیر بار: تیلر را به محیط کار ببرید و با حداکثر سرعت زیر بار قرار دهید. اگر سرعت موتور به شدت کاهش یابد، مشکل هنوز در کشش فنر گاورنر یا نشتی در خط سوخت است.
روان‌کاری اتصالات: تمامی اهرم‌ها و اتصالات گاورنر را با یک روان‌کننده سبک و غیر چسبنده (مانند روغن سیلیکون) روغن‌کاری کنید تا از گیر کردن و تأخیر در واکنش گاورنر جلوگیری شود.
