شفت‌های خروجی در تیلرها و کولتیواتورها، که نیروی گیربکس را به تیغه‌ها یا چرخ‌ها منتقل می‌کنند، به دلیل قرارگیری مستقیم در معرض خاک، آب و فشار جانبی، از آسیب‌پذیرترین قطعات دستگاه هستند. نشتی روغن از اطراف این شفت‌ها و خرابی بلبرینگ‌ها و کاسه‌نمدها، رایج‌ترین دلایل تعمیر و نگهداری این بخش است.
۱. عیب‌یابی و علائم خرابی شفت‌های خروجی
شفت‌های خروجی (Rotor Shafts) که تیغه‌ها روی آن‌ها نصب می‌شوند، اغلب دچار لقی و نشتی می‌شوند.
الف) علائم خرابی شفت و بلبرینگ
| علامت خرابی | علت احتمالی | تشخیص و بررسی |
| لقی بیش از حد شفت (Excessive Play) | فرسودگی شدید بلبرینگ‌ها یا بوش‌ها در محل استقرار شفت، به ویژه در سمت تیغه‌ها. | شفت را با دست بگیرید و سعی کنید آن را به صورت شعاعی (بالا و پایین) حرکت دهید. لقی قابل توجه نشان‌دهنده خرابی بلبرینگ است. |
| صدای سایش یا تق‌تق | خرابی کامل بلبرینگ‌ها (شکستگی ساچمه‌ها) یا سایش شدید دنده‌های متصل به شفت در داخل گیربکس. | صدا به طور مستقیم از محل خروج شفت یا محفظه تیغه‌ها می‌آید. |
| قفل شدن شفت | ورود زباله، ریشه یا نخ‌های بلند به کاسه‌نمد و قفل شدن آن، یا خرابی کامل بلبرینگ. | شفت به سختی یا اصلاً نمی‌چرخد. |
ب) علائم نشتی روغن از محفظه تیغه‌ها
نشت مداوم روغن سیاه: مشاهده قطرات یا جریان روغن در اطراف محل خروج شفت، به خصوص پس از کارکرد طولانی.
علت اصلی: فرسودگی و سخت شدن کاسه‌نمدهای شفت (Oil Seals).
ورود آب و گل به روغن: بازرسی روغن گیربکس (توسط پیچ تخلیه یا گیج). اگر روغن شیری رنگ یا کدر باشد، نشان‌دهنده نشت آب از طریق کاسه‌نمدها به داخل محفظه است.
۲. بازسازی تخصصی شفت‌های خروجی و تعویض بلبرینگ
بازسازی موفقیت‌آمیز شفت‌ها نیازمند تعویض دقیق قطعات آب‌بندی و تحمل فشار است.
الف) جداسازی شفت‌ها
تخلیه روغن: تمامی روغن گیربکس را به طور کامل تخلیه کنید.
جدا کردن تیغه‌ها: تیغه‌ها و پین‌های نگه‌دارنده شفت را باز کنید.
دسترسی به شفت: پوشش انتهایی محفظه تیغه‌ها یا قسمت انتهایی گیربکس را باز کنید.
خارج کردن شفت: شفت خروجی را به آرامی از محفظه خارج کنید. مراقب باشید دنده‌های شفت که به دنده‌های داخلی گیربکس متصل هستند، آسیب نبینند.
ب) تعویض بلبرینگ‌ها و بوش‌ها
تعویض بلبرینگ‌ها: بلبرینگ‌های شفت را با استفاده از فولر (Puller) مناسب خارج کنید. بلبرینگ‌های قدیمی را با بلبرینگ‌های دقیقاً هم‌اندازه و هم‌نوع (معمولاً بلبرینگ‌های شیار عمیق) تعویض کنید.
نصب بلبرینگ: بلبرینگ جدید باید با استفاده از ابزار مناسب یا پرس و فقط با فشار به حلقه بیرونی نصب شود تا ساچمه‌ها آسیب نبینند.
ج) رفع ساییدگی شفت (در صورت نیاز)
شیار روی شفت: اگر لبه شفت (محل نشستن کاسه‌نمد) به دلیل سایش یا کارکرد کثیف، شیاردار شده باشد، کاسه‌نمد جدید نیز به سرعت نشت خواهد داد.
راهکار: اگر امکان تعویض شفت وجود ندارد، می‌توان از آستین‌های تعمیراتی شفت (Speedi-Sleeve) برای پوشش ناحیه ساییده شده استفاده کرد، یا محل نصب کاسه‌نمد را با فشار دادن کمی به عقب یا جلو تغییر داد (اگر سطح جدید شفت سالم باشد).
۳. عیب‌یابی تخصصی و تعویض کاسه‌نمدها (Oil Seals)
کاسه‌نمدها برای جلوگیری از نشت روغن از داخل و ورود آلودگی از خارج حیاتی هستند.
الف) مراحل تعویض کاسه‌نمد
خارج کردن کاسه‌نمد قدیمی: کاسه‌نمد فرسوده را با یک قلاب مخصوص یا با احتیاط توسط پیچ‌گوشتی (بدون آسیب رساندن به نشیمنگاه فلزی) خارج کنید.
تمیزکاری نشیمنگاه: محل قرارگیری کاسه‌نمد را کاملاً تمیز کنید.
نصب کاسه‌نمد جدید: کاسه‌نمد جدید را نصب کنید. لبه فنردار کاسه‌نمد باید رو به داخل محفظه روغن باشد.
روانکاری لبه داخلی: قبل از نصب نهایی، لبه داخلی کاسه‌نمد را با روغن گیربکس تمیز آغشته کنید تا از سوختن آن در لحظه استارت جلوگیری شود.
ب) انتخاب کاسه‌نمد صحیح
ابعاد حیاتی: کاسه‌نمد جایگزین باید دارای قطر داخلی، قطر خارجی و ضخامت دقیقا یکسان با نمونه اصلی باشد.
نوع کاسه‌نمد: از کاسه‌نمدهای با کیفیت و مقاوم در برابر سایش (مانند $\text{Viton}$ یا $\text{NBR}$ در صورت دسترسی) استفاده کنید، زیرا این قطعات در برابر گل و لای و دمای بالا مقاوم‌ترند.
۴. مونتاژ و نگهداری پیشگیرانه
تزریق روغن: پس از مونتاژ مجدد و محکم کردن تمام اتصالات، محفظه گیربکس را با روغن دنده تمیز و مناسب (معمولاً $\text{SAE 90}$) تا سطح مناسب پر کنید.
تمیز نگه داشتن: پس از هر بار استفاده، گل و لای و زباله‌های پیچیده شده دور شفت‌های خروجی را تمیز کنید. تجمع زباله به لبه بیرونی کاسه‌نمد فشار آورده و باعث سایش سریع و نشت می‌شود.
