کشاورزی روی آب یا مزارع شناور (Floating Farms)، یک رویکرد نوین و نوآورانه در تولید غذا است که در آن محصولات کشاورزی بر روی سازه‌های شناور در سطح آب، مانند دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، یا حتی آب‌های اقیانوسی آرام، کشت می‌شوند. این فناوری به ویژه برای شهرهایی که با کمبود زمین کشاورزی مواجه هستند یا مناطق ساحلی که با خطر افزایش سطح آب دریاها روبه‌رو هستند، یک راه‌حل امیدوارکننده است.

محصولات مناسب برای کشت روی آب

این سیستم‌ها برای کشت محصولاتی که ریشه‌های کوتاهی دارند یا در سیستم‌های هیدروپونیک (کشت در آب بدون خاک) به خوبی رشد می‌کنند، ایده‌آل هستند. برخی از این محصولات عبارت‌اند از:

• سبزیجات برگی: کاهو، اسفناج، کلم، ریحان و سایر سبزیجات خوراکی به دلیل رشد سریع و نیاز کم به عمق ریشه، برای این روش بسیار مناسب هستند.

• گیاهان دارویی: انواع گیاهان معطر مانند نعناع، جعفری و گشنیز نیز می‌توانند به راحتی در این سیستم‌ها پرورش یابند.

• سبزیجات ریز (میکروگرین‌ها): این جوانه‌های کوچک که ارزش غذایی بالایی دارند، در این مزارع با سرعت و کیفیت بالا تولید می‌شوند.

• برخی از میوه‌ها: در سیستم‌های پیشرفته‌تر، حتی می‌توان میوه‌هایی مانند توت‌فرنگی را نیز پرورش داد.

نحوه استفاده از انرژی خورشیدی

انرژی خورشیدی یک جزء حیاتی در کشاورزی روی آب است، زیرا این مزارع در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارند. استفاده از انرژی خورشیدی به روش‌های زیر صورت می‌گیرد:

1. تأمین انرژی برای پمپ‌های آب: در سیستم‌های هیدروپونیک، آب و محلول غذایی باید به صورت مداوم در گردش باشند. پنل‌های خورشیدی نصب‌شده بر روی سازه‌های شناور یا در نزدیکی آن‌ها، انرژی مورد نیاز پمپ‌ها را تأمین می‌کنند. این امر باعث کاهش وابستگی به شبکه برق و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.

2. سیستم‌های تصفیه آب: انرژی خورشیدی برای به کار انداختن سیستم‌های تصفیه و نمک‌زدایی آب استفاده می‌شود. در مزارعی که از آب دریا استفاده می‌کنند، ابتدا آب شور با استفاده از پنل‌های خورشیدی تصفیه و سپس برای آبیاری به کار می‌رود.

3. تأمین نور مصنوعی: در برخی از سیستم‌های پیشرفته، از لامپ‌های LED با انرژی خورشیدی برای افزایش ساعات روشنایی در روزهای ابری یا در طول شب استفاده می‌شود.

در مجموع، کشاورزی روی آب یک راه‌حل هوشمندانه برای تولید غذا در مواجهه با چالش‌های شهری‌شدن و تغییرات اقلیمی است. این روش نه تنها به تولید محصول کمک می‌کند، بلکه با استفاده از انرژی‌های پاک، به پایداری محیط زیست نیز می‌افزاید.