در ادامه مقاله قبل به بررسی محصولات پر سود در حوزه کشاورزی، باغی، دام و طیور و شیلات می پردازیم و هر کدام را بصورت جداگانه بیشتر شرح می دهیم . همانطور که قبلاً هم اعلام کردیم، سودده تر بودن کاشت و پرورش این محصولات لزوماً به این معنا نیست که هر کسی میتواند بهترین بازدهی اقتصادی را از آنها کسب کند. عوامل مهمی در کسب سود و منفعت همیشه دخیل هستند مانند مرغوبیت زمین، مرغوبیت آب، میزان سرمایه گذاری، تهیه بذر مناسب، نبود بلایای طبیعی، سعی و تلاش فردی و بسیاری از نکات ریز و درشت دیگر.
ما در این مقاله بیشتر به دنبال معرفی سودآورترین ها هستیم . هزینه های ذکر شده در مرداد 1404 استعلام شده است و طبیعتاً ممکن است با توجه به شرایط تورمی کشور، تا آخر سال هم برآوردهای بالاتری وجود داشته باشد.
۱. کشت زعفران (طلای سرخ)
توضیحات محصول:
زعفران، گیاهی کم‌آب‌بر از خانواده زنبقیان است که از کلاله خشک‌شده گل آن به عنوان ادویه، رنگ‌دهنده و دارو استفاده می‌شود. ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران جهان است و این محصول ارزش صادراتی بسیار بالایی دارد.
مراحل کشت:
آماده‌سازی زمین: شخم زدن عمیق خاک و اضافه کردن کودهای حیوانی پوسیده در تابستان.
تهیه و کاشت پیاز: پیازهای مرغوب زعفران در ماه‌های تابستان (تیر تا شهریور) کشت می‌شوند.
آبیاری: آبیاری در زمان‌های خاصی از سال (معمولاً در پاییز و بهار) انجام می‌شود. زعفران به آبیاری زیاد نیاز ندارد.
مدیریت علف‌های هرز: علف‌های هرز باید به صورت دستی یا مکانیکی کنترل شوند تا با رشد زعفران رقابت نکنند.
برداشت: برداشت گل‌های زعفران از اوایل آبان تا اواسط آذر به صورت دستی و روزانه انجام می‌شود.
جداسازی کلاله: کلاله (قسمت قرمز رنگ) به دقت از گل جدا و خشک می‌شود.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (در هر هکتار): تهیه پیاز (بزرگترین هزینه)، آماده‌سازی زمین، کود. این هزینه‌ها بسته به کیفیت پیاز و منطقه کشت متفاوت است (حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان).
هزینه‌های سالیانه: نیروی کار برای برداشت، آبیاری و کوددهی.
شیوه اخذ مجوزها
کشت زعفران به طور معمول نیاز به مجوز خاصی از جهاد کشاورزی ندارد، اما برای استفاده از وام‌های حمایتی یا صادرات، باید از این سازمان استعلام گرفته و ثبت نام کنید.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
اولین برداشت حدود ۳ ماه پس از کشت اتفاق می‌افتد، اما سوددهی اصلی از سال سوم به بعد آغاز می‌شود، زمانی که پیازها به اندازه کافی تکثیر شده و محصول نهایی به حداکثر میزان خود می‌رسد. عمر مفید یک مزرعه زعفران حدود ۷ سال است.
نکات مهم
کیفیت پیاز: مهم‌ترین عامل در موفقیت، تهیه پیازهای درشت و سالم از منابع مطمئن است.
نیروی کار برای برداشت: زمان برداشت بسیار کوتاه و فشرده است و به تعداد زیادی نیروی کار ماهر نیاز دارد.
۲. کشت گردو و پسته
توضیحات محصول:
گردو و پسته از محصولات باغی استراتژیک و ارزشمند ایران با تقاضای بالا در بازارهای داخلی و جهانی هستند. این درختان عمر طولانی داشته و سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شوند.
مراحل کشت:
انتخاب نهال: انتخاب نهال‌های پیوندی و اصلاح‌شده که در برابر آفات مقاوم بوده و زودتر به باردهی می‌رسند، بسیار مهم است.
کاشت: نهال‌ها در فواصل مشخص و در زمان مناسب (معمولاً اواخر پاییز یا اوایل بهار) کاشته می‌شوند.
مدیریت آبیاری: این درختان نیاز آبی متوسط دارند، اما استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
هرس و کوددهی: هرس منظم و استفاده از کودهای مناسب برای رشد بهتر درختان ضروری است.
کنترل آفات و بیماری‌ها: باید به صورت منظم وضعیت درختان پایش شود.
برداشت: برداشت گردو در اواخر تابستان و پسته در اوایل پاییز انجام می‌شود.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (در هر هکتار): خرید نهال، آماده‌سازی زمین، حفر چاه و سیستم آبیاری. (حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان).
هزینه‌های سالیانه: آب، کود، سمپاشی، و نیروی کار برای نگهداری و برداشت.
شیوه اخذ مجوزها
برای تأسیس باغ، نیاز به مجوز از سازمان جهاد کشاورزی منطقه خود دارید. این مجوز برای تخصیص زمین و دریافت وام‌های دولتی ضروری است.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
درختان پسته و گردو معمولاً از سال چهارم یا پنجم به بعد به باردهی اقتصادی می‌رسند. سوددهی کامل و اصلی از سال دهم به بعد آغاز می‌شود.
نکات مهم
انتخاب رقم مناسب: باید رقمی را انتخاب کنید که با آب‌وهوا و خاک منطقه شما سازگار باشد.
نیاز به سرمایه بلندمدت: این کسب‌وکار به سرمایه‌گذاری اولیه و صبر درازمدت نیاز دارد.
۳. کشت محصولات گلخانه‌ای (صیفی‌جات)
توضیحات محصول:
کشت گلخانه‌ای به دلیل کنترل دما، رطوبت و نور، امکان تولید محصولاتی مانند خیار، گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای را در تمام فصول سال فراهم می‌کند و بهره‌وری را چندین برابر افزایش می‌دهد.
مراحل کشت
ساخت سازه گلخانه: ساخت سازه گلخانه (فولادی، پلاستیکی یا شیشه‌ای) و نصب تجهیزات گرمایشی، سرمایشی و آبیاری.
آماده‌سازی خاک یا بستر کشت: استفاده از خاک مناسب یا بستر کشت هیدروپونیک (کشت در آب و مواد مغذی).
کاشت بذر یا نشاء: بذرها یا نشاء گیاهان در فواصل مناسب کاشته می‌شوند.
مدیریت رشد: کنترل دما، رطوبت، نور و کوددهی به صورت دقیق.
برداشت: برداشت محصول در دوره‌های زمانی مشخص و مستمر.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (در هر هکتار): ساخت گلخانه (سازه و پوشش)، تجهیزات (سیستم گرمایش، سرمایش، آبیاری)، و هزینه‌های بستر کشت. (حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان به ازای هر ۱۰۰۰ متر مربع).
هزینه‌های سالیانه: آب، برق، گاز، بذر، کود، سموم، و نیروی کار.
شیوه اخذ مجوزها:
برای راه‌اندازی گلخانه، باید از سازمان جهاد کشاورزی و اداره منابع طبیعی مجوزهای لازم را دریافت کنید.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
راه‌اندازی گلخانه معمولاً حدود ۶ ماه طول می‌کشد و سوددهی از اولین دوره برداشت (حدود ۳ تا ۴ ماه پس از کاشت) آغاز می‌شود. این کار به دلیل تولید مستمر، بازگشت سرمایه سریعی دارد.
نکات مهم:
بازار فروش: باید پیش از شروع، بازار فروش محصول خود را شناسایی کنید.
تخصص فنی: مدیریت گلخانه به دانش فنی و تجربه نیاز دارد.
۴. پرورش گاو شیری و گوشتی
توضیحات محصول:
پرورش گاو شامل دو بخش اصلی است: گاو شیری (تولید شیر و لبنیات) و گاو گوشتی (پرواربندی برای تولید گوشت). هر دو بخش به دلیل تقاضای دائمی، سودآور هستند.
مراحل پرورش
تأسیس واحد دامداری: ساخت یا اجاره آغل، سیستم‌های تغذیه و آب، و بخش‌های درمانی.
خرید دام: خرید نژادهای پربازده مانند هلشتاین برای شیردهی و سیمنتال یا نژادهای بومی برای پرواربندی.
تغذیه: تغذیه با خوراک متعادل و با کیفیت برای رشد و تولید بهینه.
مدیریت بهداشت و درمان: واکسیناسیون و پایش منظم دام‌ها برای جلوگیری از بیماری‌ها.
تولید (شیردهی یا پرواربندی): شیردوشی منظم برای گاوهای شیری و مدیریت وزن‌گیری برای گاوهای گوشتی.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (برای یک واحد کوچک): ساخت آغل، خرید دام، تجهیزات شیردوشی یا تغذیه. (حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان).
هزینه‌های سالیانه: خوراک (بزرگترین هزینه)، آب، برق، دارو و نیروی کار.
شیوه اخذ مجوزها:
برای پرورش گاو، نیاز به مجوز تأسیس و بهره‌برداری از سازمان جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی دارید.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
گاو شیری: سوددهی از همان ابتدای تولید شیر آغاز می‌شود.
گاو گوشتی: دوره پرواربندی معمولاً ۶ تا ۸ ماه طول می‌کشد و پس از آن، فروش دام سودآوری را به همراه دارد.
نکات مهم:
مدیریت خوراک: مدیریت صحیح خوراک و تغذیه ۷۰٪ موفقیت این کار است.
بهداشت: بیماری‌ها می‌توانند خسارات زیادی وارد کنند، بنابراین بهداشت واحد دامداری بسیار مهم است.
۵. پرورش بز
توضیحات محصول:
پرورش بز به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت و کم‌آبی، و همچنین نیاز به سرمایه و فضای کمتر نسبت به گاو، یک گزینه مناسب و سودآور است.
مراحل پرورش:
تأسیس واحد نگهداری: ساخت یک آغل ساده با تهویه مناسب.
خرید بز: خرید نژادهای پربازده مانند بز سانن (برای تولید شیر) و آلپاین یا نژادهای بومی برای گوشت.
تغذیه: تغذیه با یونجه، جو و کنسانتره.
مدیریت بهداشت: واکسیناسیون و پایش منظم.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه: خرید بز، ساخت آغل (حدود ۵۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان).
هزینه‌های سالیانه: خوراک و دارو.
شیوه اخذ مجوزها
مجوز پرورش بز از سازمان جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی اخذ می‌شود.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی:
پرورش بز سودآوری سریع‌تری دارد. بزهای سانن از سال دوم به بعد به حداکثر تولید شیر می‌رسند و سودآوری از فروش شیر و فرآورده‌های آن و همچنین فروش بزغاله آغاز می‌شود.
نکات مهم:
بازار فروش شیر بز: باید بازار مناسبی برای فروش شیر بز و فرآورده‌های آن (پنیر و کشک) داشته باشید.
تغذیه مناسب: برای تولید شیر با کیفیت، تغذیه مناسب بسیار حیاتی است.
۶. پرورش مرغ گوشتی و تخم‌گذار
توضیحات محصول:
پرورش طیور یکی از پربازده‌ترین بخش‌های دامپروری است که به سرعت به سوددهی می‌رسد. مرغ گوشتی برای تولید گوشت و مرغ تخم‌گذار برای تولید تخم‌مرغ پرورش داده می‌شوند.
مراحل پرورش
ساخت سالن مرغداری: ساخت سالن‌های مجهز با سیستم‌های تهویه، گرمایش، دانخوری و آبخوری.
خرید جوجه: خرید جوجه یک‌روزه از شرکت‌های معتبر.
مدیریت بهداشت و تغذیه: واکسیناسیون، مدیریت دما و تغذیه با دان مخصوص.
پرورش (مرغ گوشتی): پرورش مرغ‌ها تا رسیدن به وزن مناسب (حدود ۴۵ روز).
تولید (مرغ تخم‌گذار): نگهداری مرغ‌ها تا دوره تخم‌گذاری و جمع‌آوری روزانه تخم‌مرغ.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (در یک واحد کوچک): ساخت سالن، تجهیزات و خرید جوجه. (حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان).
هزینه‌های دوره‌ای: دان، واکسن، سوخت و برق.
شیوه اخذ مجوزها
نیاز به مجوز تأسیس و بهره‌برداری از سازمان جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی دارید.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
مرغ گوشتی: سوددهی هر دوره حدود ۵۰ روز پس از خرید جوجه اتفاق می‌افتد.
مرغ تخم‌گذار: مرغ‌ها از حدود ۵ ماهگی شروع به تخم‌گذاری می‌کنند و سوددهی از همان زمان آغاز می‌شود.
نکات مهم:
مدیریت صحیح: مدیریت دما، تهویه و بهداشت در سالن مرغداری بسیار حیاتی است.
بیماری‌ها: شیوع بیماری‌های واگیردار میتواند کل سرمایه را نابود کند، بنابراین رعایت بهداشت و واکسیناسیون ضروری است.
۷. پرورش ماهی قزل‌آلا
توضیحات محصول
قزل‌آلا به دلیل رشد سریع، بازارپسندی و ارزش غذایی بالا، یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای پرورش در آب‌های شیرین است.
مراحل پرورش
احداث استخر: ساخت استخرهای پرورش (بتنی یا خاکی) و تأمین آب باکیفیت و با دمای مناسب.
تهیه بچه ماهی: خرید بچه ماهی سالم از مراکز معتبر.
تغذیه: تغذیه منظم با غذای مخصوص قزل‌آلا.
مدیریت کیفیت آب: پایش مداوم اکسیژن، دما و PH آب.
برداشت و فروش: برداشت ماهی‌ها پس از رسیدن به وزن مناسب و فروش به بازار.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (برای یک واحد کوچک): ساخت استخر، خرید تجهیزات هوادهی و خرید بچه ماهی. (حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان).
هزینه‌های دوره‌ای: غذای ماهی (بزرگترین هزینه)، برق و آب.
شیوه اخذ مجوزها
مجوز پرورش ماهی از سازمان شیلات ایران اخذ می‌شود.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
دوره پرورش قزل‌آلا حدود ۸ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد. پس از آن، فروش محصول سودآوری را به همراه دارد.
نکات مهم
کیفیت آب: مهم‌ترین عامل موفقیت، دسترسی به آب باکیفیت و دمای مناسب است.
مدیریت اکسیژن: اکسیژن‌رسانی کافی به آب برای زنده ماندن و رشد ماهی‌ها ضروری است.
۸. پرورش میگو
توضیحات محصول
پرورش میگو به دلیل پتانسیل بالای صادراتی و سودآوری بسیار خوب، در مناطق ساحلی جنوب ایران یک کسب‌وکار جذاب است.
مراحل پرورش
ساخت استخر پرورش: ساخت استخرهای خاکی در مناطق ساحلی.
تأمین آب: تأمین آب شور از دریا و مدیریت شوری آب.
تأمین لارو میگو: خرید لارو میگو (بچه میگو) از مراکز تکثیر معتبر.
تغذیه: تغذیه با غذای مخصوص و مدیریت دقیق کیفیت آب.
برداشت: برداشت میگو پس از رسیدن به وزن مناسب، معمولاً در یک دوره چند ماهه.
هزینه‌های حدودی:
هزینه اولیه (برای یک واحد کوچک): احداث استخرها، خرید پمپ و تجهیزات. (حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان).
هزینه‌های دوره‌ای: لارو میگو، غذا و برق.
شیوه اخذ مجوزها
مجوز پرورش میگو از سازمان شیلات ایران اخذ می‌شود.
زمان راه‌اندازی تا سوددهی
دوره پرورش میگو معمولاً حدود ۴ تا ۶ ماه طول می‌کشد. پس از برداشت و فروش، سوددهی به دست می‌آید.
نکات مهم
موقعیت مکانی: دسترسی به آب شور باکیفیت و دمای مناسب هوا بسیار حیاتی است.
مدیریت آب: کنترل دقیق پارامترهای آب مانند شوری و اکسیژن برای رشد میگوها ضروری است.
