راه‌اندازی کسب‌وکار در حوزه ایمنی آتش‌نشانی و شارژ کپسول‌های اطفاء حریق، یک فعالیت تخصصی و ضروری است که مستقیماً با حفظ جان و اموال در ارتباط است. این کسب‌وکار نیازمند رعایت دقیق استانداردها، تجهیزات خاص و اخذ مجوزهای متعدد از نهادهای نظارتی است.
۱. تجهیزات و امکانات مورد نیاز
یک کارگاه شارژ و سرویس کپسول‌های آتش‌نشانی به دو دسته تجهیزات اصلی نیاز دارد:
الف) تجهیزات شارژ و سرویس
- دستگاه شارژ پودر و گاز: دستگاهی برای تخلیه گاز و پودر قدیمی، و سپس پر کردن دقیق کپسول با پودر خشک شیمیایی استاندارد و گاز نیتروژن یا CO_2 (بسته به نوع کپسول).
- کمپرسور هوا یا نیتروژن: برای تأمین فشار لازم جهت تست و شارژ کپسول‌های پودری.
- میز کار و ابزارهای تخصصی: ابزارهای خاص برای باز و بسته کردن کپسول، تعویض واشر، و تمیز کردن شیر خروجی.
- ترازو و مقیاس دقیق: برای توزین دقیق پودر (بر اساس کیلوگرم) و گاز (بر اساس psi یا بار) شارژ شده در کپسول.
- دستگاه تست هیدرواستاتیک (اختیاری): برای انجام تست‌های دوره‌ای بدنه کپسول‌های با عمر بالا (هر 5 سال یک‌بار) تحت فشار هیدرولیکی.
ب) تجهیزات ایمنی و انبارداری
- تجهیزات ایمنی فردی: ماسک تنفسی، دستکش‌های محافظ و عینک ایمنی برای کار با مواد شیمیایی و پودر.
- سیستم تهویه قوی: برای تخلیه ذرات پودر از محیط کارگاه و جلوگیری از آلودگی محیط.
- فضای انبارداری: قفسه‌های مقاوم و مرتب برای نگهداری کپسول‌های خاموش‌شده (جهت شارژ) و کپسول‌های شارژ شده (جهت تحویل).
۲. مهارت‌ها و آموزش‌های تخصصی
این شغل کاملاً فنی است و نیاز به گواهینامه‌های تخصصی دارد.
- آموزش‌های فنی شارژ کپسول:
- شناخت انواع کپسول‌های آتش‌نشانی (آب و فوم، پودر و گاز، CO_2 و مواد شیمیایی تر).
- آگاهی کامل از فشار کاری استاندارد و مواد شارژ مجاز برای هر نوع کپسول.
- مهارت در انجام بازرسی‌های چشمی و فنی کپسول (بررسی خوردگی، ترک‌ها، و عملکرد شیرها).
- آشنایی با استانداردها:
- تسلط کامل بر استاندارد ملی ایران (ISIRI) در خصوص تجهیزات اطفاء حریق دستی و دستورالعمل‌های سازمان آتش‌نشانی در خصوص شارژ و نگهداری کپسول‌ها.
- آموزش‌های ایمنی شغلی:
- رعایت پروتکل‌های ایمنی برای کار در فضای تحت فشار و با مواد شیمیایی خشک.
۳. مجوزهای لازم و نهادهای مربوطه
مهم‌ترین بخش این کسب‌وکار، تأیید صلاحیت از مراجع رسمی است.
الف) تأیید صلاحیت فنی و ایمنی
نهاد/سازمان | نوع مجوز یا تأییدیه مورد نیاز | نکات کلیدی |
سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی | گواهینامه تأیید صلاحیت کارگاه شارژ کپسول: | حیاتی‌ترین مجوز. تأیید فنی و ایمنی تجهیزات، فضای کارگاه و صلاحیت پرسنل. |
اداره استاندارد (سازمان ملی استاندارد ایران) | تأییدیه انطباق محصول و فرآیند: | در صورت تولید تجهیزات یا ارائه خدمات تحت استاندارد ملی، کسب گواهینامه استاندارد. |
ب) مجوزهای عمومی کسب و کار
- اتحادیه صنفی:
- دریافت جواز کسب از اتحادیه صنفی مربوطه (معمولاً اتحادیه لوازم ایمنی یا تجهیزات آتش‌نشانی).
- شهرداری و پایان کار:
- تأییدیه کاربری تجاری/صنعتی محل کارگاه و تأییدیه ایمنی سازه.
- سازمان امور مالیاتی:
- دریافت کد اقتصادی و تشکیل پرونده مالیاتی.
نکته مهم: سازمان آتش‌نشانی بر فرآیند شارژ و مواد مصرفی نظارت دقیقی دارد. کارگاه باید از مواد تأیید شده استفاده کند و لیبل‌ها و تاریخ انقضا را مطابق با مقررات تنظیم نماید تا خدمات ارائه شده قانونی و معتبر باشند.
