نشت روغن از کاسه‌نمدهای شفت اصلی (میل لنگ) و سیستم تایمینگ در موتورهای بنزینی OHV (مانند موتوربرق‌ها و تیلرها) بسیار رایج است. این نشت اغلب به دلیل سایش کاسه‌نمد، خرابی قطعات تایمینگ یا افزایش فشار داخلی محفظه موتور (Crankcase Pressure) رخ می‌دهد. تشخیص صحیح منشأ نشت برای تعمیر موفقیت‌آمیز و جلوگیری از آسیب بیشتر حیاتی است.
۱. عیب‌یابی: تشخیص منشأ نشت روغن
نشت روغن در این موتورها معمولاً از سه نقطه اصلی اتفاق می‌افتد:
| محل نشت | قطعات اصلی درگیر | تشخیص و علائم |
| ۱. کاسه‌نمد جلوی میل لنگ | کاسه‌نمد فلایویل یا پولی، شفت میل لنگ | نشت روغن در جلوی موتور (سمت پولی یا فلایویل هندلی) و آلوده شدن تسمه‌ها یا محفظه استارت. |
| ۲. کاسه‌نمد میل سوپاپ (Camshaft Seal) | کاسه‌نمد متصل به سیستم تایمینگ یا گاورنر (در صورت وجود) | نشت روغن از پوشش جانبی موتور (کنار محفظه دنده‌های تایمینگ) که معمولاً با نشت از کاسه‌نمد شفت اصلی اشتباه گرفته می‌شود. |
| ۳. سیستم تهویه محفظه میل لنگ (PCV/Breather) | سوپاپ تهویه، لوله‌های تنفس | روغن از سوپاپ تنفس یا گیج روغن خارج می‌شود. نشانه افزایش فشار داخلی (علت اصلی خرابی کاسه‌نمدها). |
۲. تعمیر و تعویض کاسه‌نمد شفت اصلی (میل لنگ)
کاسه‌نمد میل لنگ (Crankshaft Seal) مهم‌ترین نقطه آب‌بندی شفت اصلی است.
الف) مراحل تعویض
دسترسی: پوشش استارت (در جلو) یا پوشش جانبی/تایمینگ را باز کنید. پولی یا فلایویل (Pulley/Flywheel) را با استفاده از ابزار مناسب (پولی کش) جدا کنید.
خارج کردن کاسه‌نمد قدیمی: کاسه‌نمد فرسوده را با یک ابزار قلاب‌شکل یا پیچ‌گوشتی کوچک و با احتیاط خارج کنید. باید مطمئن شد که نشیمنگاه فلزی کاسه‌نمد یا خود شفت آسیب نبیند.
بررسی شفت: سطح شفت میل لنگ را در محلی که کاسه‌نمد با آن تماس دارد، از نظر شیارهای عمیق یا سایش بررسی کنید. اگر شفت ساییده شده، کاسه‌نمد جدید نیز به زودی نشت خواهد داد.
نصب کاسه‌نمد جدید:
روانکاری: لبه داخلی فنر کاسه‌نمد جدید را با روغن موتور تمیز روانکاری کنید.
نصب: کاسه‌نمد را به آرامی و به طور یکنواخت در نشیمنگاه فشار دهید تا کاملاً در جای خود قرار گیرد. از یک ابزار نصب کاسه‌نمد (Seal Driver) استفاده کنید تا فشار فقط به لبه بیرونی فلزی وارد شود.
ب) رفع ساییدگی شفت (اگر نشت ادامه یافت)
اگر نشت مجدداً رخ داد، ساییدگی شفت تقریباً قطعی است. در این حالت، می‌توان از آستین تعمیراتی (Speedi-Sleeve) استفاده کرد یا یک واشر فلزی بسیار نازک زیر کاسه‌نمد قرار داد تا محل نشستن لبه فنردار کاسه‌نمد روی شفت جابجا شود و روی یک سطح سالم بیفتد.
۳. عیب‌یابی سیستم تهویه و فشار محفظه میل لنگ
افزایش فشار داخلی محفظه میل لنگ، دلیل اصلی "خارج شدن" کاسه‌نمدهای سالم است. فشار زیاد باعث می‌شود روغن از ضعیف‌ترین نقطه (کاسه‌نمد) به بیرون فشار داده شود.
الف) علل افزایش فشار داخلی
انسداد سوپاپ تهویه (Breather Valve): رایج‌ترین علت، مسدود شدن سوپاپ یک‌طرفه یا فیلتر مربوط به سیستم تهویه محفظه میل لنگ است. این سوپاپ وظیفه دارد گازهای فرار را خارج کند.
نشت کمپرس (Blow-by) بیش از حد: فرسودگی شدید حلقه‌های پیستون (Piston Rings). گازهای احتراق به داخل کارتر نشت کرده و فشار داخلی را به شدت افزایش می‌دهند.
ب) مراحل بررسی و تعمیر سیستم تهویه
تست ساده: با باز بودن موتور، انگشت خود را روی سوراخ گیج روغن یا لوله تهویه قرار دهید. اگر فشار قوی و مداوم به بیرون حس کردید، فشار داخلی بسیار بالا است.
تعمیر سوپاپ تهویه: پوشش سوپاپ تهویه (معمولاً یک جعبه کوچک در کنار سرسیلندر یا بلوک) را باز کنید. سوپاپ (اغلب از جنس پلاستیک یا فلزی) را با حلال‌های نفتی تمیز کنید و مطمئن شوید که آزادانه حرکت می‌کند و مسدود نشده است.
بررسی سایش رینگ پیستون: اگر سوپاپ تهویه سالم است اما فشار همچنان بالا است، احتمالاً موتور نیاز به تعمیر اساسی (تعویض رینگ پیستون) برای رفع مشکل Blow-by دارد.
۴. ملاحظات نهایی تایمینگ و کاسه‌نمدهای میل سوپاپ
در بسیاری از موتورهای OHV، میل سوپاپ (Camshaft) در داخل بلوک قرار دارد و فقط در صورت وجود پمپ سوخت یا سیستم گاورنر به کاسه‌نمد نیاز دارد.
کاسه‌نمد میل سوپاپ: اگر نشت از این ناحیه رخ دهد، فرآیند تعویض مشابه میل لنگ است. اما قبل از باز کردن قطعات، باید علامت‌های تایمینگ دنده‌ها را یادداشت کرد تا پس از مونتاژ، زمان‌بندی سوپاپ‌ها به هم نخورد.
آب‌بندی نهایی: پس از تعویض کاسه‌نمدها، محل نشستن پوشش‌ها و واشرها را با دقت تمیز کرده و از واشرهای کاغذی یا درزگیرهای مخصوص برای آب‌بندی نهایی استفاده کنید.
