انتخاب واشر سرسیلندر مناسب برای موتوربرق‌ها (بنزینی و دیزلی) بسیار مهم است. واشرها نقش حیاتی در آب‌بندی فشار احتراق، روغن و مایع خنک‌کننده ایفا می‌کنند. استفاده از واشر نامناسب یا بی‌کیفیت می‌تواند منجر به سوختن زودرس واشر، کاهش کمپرس و آسیب دائمی به سرسیلندر و بلوک موتور شود.
۱. انواع واشر سرسیلندر در موتوربرق‌ها
بیشتر موتوربرق‌های تک سیلندر از دو نوع اصلی واشر استفاده می‌کنند:
واشر کامپوزیت (Composite Gaskets): رایج‌ترین نوع در موتوربرق‌های بنزینی و دیزلی کوچک و کم‌فشار. این واشرها از الیاف نرم (مانند آزبست یا الیاف غیر آزبستی) با پوشش فلزی یا لاستیکی ساخته شده‌اند. آن‌ها انعطاف‌پذیرند و می‌توانند ناهماهنگی‌های جزئی سطح را جبران کنند.
واشر چند لایه فلزی : در موتورهای دیزلی با فشار احتراق بسیار بالا (مخصوصاً مدل‌های صنعتی و توربوشارژ) و موتورهای بنزینی پرقدرت دیده می‌شوند. این واشرها از چند لایه نازک فولاد با پوشش لاستیکی یا تفلون تشکیل شده‌اند و بالاترین قابلیت آب‌بندی را در برابر فشار و حرارت بالا دارند.
۲. توصیه‌های برند واشر سرسیلندر برای موتوربرق‌های متداول
در بازار تعمیرات، معمولاً قطعات یدکی با نام‌های اصلی موتوربرق عرضه می‌شوند، اما در صورت نیاز به واشرهای جایگزین یا ارتقاء یافته، باید به کیفیت توجه کرد.
| برند موتوربرق | نوع موتور | نوع واشر استاندارد | توصیه‌های کلیدی |
| هوندا و طرح هوندا (GX160/GX390) | بنزینی OHV | کامپوزیت با حلقه احتراق فلزی | کیفیت حلقه احتراق: مطمئن شوید حلقه فلزی اطراف سیلندر (Fire Ring) ضخیم و بدون درز باشد. |
| لانسین، کاما، واکسون ({Loncin, Kama, Vaxson) | دیزلی تک سیلندر (طرح {Yanmar) | واشر کامپوزیت یا نیمه MLS | دقت ابعادی: به دلیل تنوع تولیدکنندگان چینی، واشر باید دقیقاً با حفره‌های روغن، آب و سیلندر مطابقت داشته باشد. |
| کوهلر (Kohler) و بریکس (Briggs) | بنزینی OHV | کامپوزیت تقویت شده | استفاده از OEM: برای حفظ گشتاور بستن، استفاده از واشر تولیدکننده اصلی (یا مارک‌های مورد تأیید) ضروری است. |
۳. توصیه‌های ویژه برای موتوربرق‌های دیزلی ورما Verma
موتوربرق‌های دیزلی ورما معمولاً از مدل‌های تک سیلندر هوا خنک یا آب خنک با فشار کمپرس و احتراق بالا استفاده می‌کنند.
الف) تمرکز بر مقاومت حرارتی و فشار
اهمیت جنس واشر: به دلیل فشار عملیاتی بالاتر موتورهای دیزلی، واشر باید دارای مقاومت حرارتی و مکانیکی عالی باشد. در صورت امکان، از واشرهای نیمه MLS یا واشرهای کامپوزیت تقویت‌شده با فیبر گرافیتی (که در برابر دما مقاومت بیشتری دارند) استفاده کنید.
کنترل زبری سطح: در موتورهای دیزلی، میزان زبری سطح (Surface Finish) سرسیلندر و بلوک حیاتی است. واشر ورما را فقط زمانی نصب کنید که سطح کاملاً صاف (تراشکاری شده) و عاری از هرگونه شیار باشد. واشرهای MLS به سطح صاف‌تری نسبت به واشرهای کامپوزیت نیاز دارند.
ب) الزامات نصب تخصصی
گشتاور و ترتیب سفت کردن (Torquing): برای ورما، پیروی دقیق از ترتیب و گشتاور سفت کردن (Torque Specifications) که در دفترچه راهنمای موتور ذکر شده، غیرقابل مذاکره است. سفت کردن ناصحیح باعث می‌شود واشر به سرعت بسوزد یا آب‌بندی مسیرهای روغن و آب به درستی انجام نشود.
بررسی پیچ‌های سرسیلندر: پیچ‌های سرسیلندر (Head Bolts) موتورهای دیزلی تحت تنش زیادی هستند. این پیچ‌ها را برای کشیدگی (Stretching) یا آسیب‌دیدگی رزوه بررسی کنید. در برخی موتورهای مدرن‌تر دیزلی، پیچ‌های سرسیلندر (Torque-to-Yield) باید پس از باز شدن تعویض شوند.
۴. نکات کلیدی برای همه برندها (بنزینی و دیزلی)
بررسی تابیدگی سرسیلندر: قبل از نصب واشر جدید، سرسیلندر و بلوک را با شابلون صافی (Straight Edge) از نظر تابیدگی (Warping) بررسی کنید. در موتورهای دیزلی و پرفشار، تابیدگی باید توسط ماشین‌کار و تراشکاری تصحیح شود.
تمیزکاری دقیق: سطوح تماس باید ۱۰۰٪ عاری از روغن، گریس، ذرات کربن یا بقایای واشر قدیمی باشند.
انتخاب ضخامت صحیح: واشرهای سرسیلندر در برخی موتورها دارای ضخامت‌های مختلفی هستند که بر نسبت تراکم موتور تأثیر می‌گذارد. همیشه واشری با ضخامت اصلی (OEM) یا معادل آن را نصب کنید.
عدم استفاده از درزگیر اضافی: واشر سرسیلندر نباید با چسب یا درزگیرهای سیلیکونی آغشته شود، مگر آنکه سازنده دستور داده باشد (که معمولاً در مورد واشرهای اصلی صدق نمی‌کند).
