رنگ کوره‌ای (Baked Enamel) و رنگ پودری (Powder Coating) پوشش‌های بسیار مقاوم و رایج در بدنه لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباسشویی و ظرفشویی هستند. با این حال، ضربات مکانیکی می‌تواند منجر به خش، زدگی و لب‌پریدگی شود که علاوه بر ظاهر نامناسب، زمینه‌ساز زنگ‌زدگی (Rust) در زیر پوشش می‌شود. ترمیم تخصصی این آسیب‌ها، نیازمند مراحل دقیق آماده‌سازی، رنگ‌آمیزی و پولیش است.
۱. ارزیابی و آماده‌سازی سطح آسیب‌دیده
موفقیت ترمیم به شدت به میزان تمیزکاری و آماده‌سازی منطقه آسیب‌دیده بستگی دارد.
الف) تشخیص عمق آسیب
- خش‌های سطحی: فقط لایه کیلر (Clear Coat) یا لایه بالایی رنگ آسیب دیده است. این آسیب‌ها معمولاً با پولیش قابل رفع هستند.
- زدگی تا پرایمر: رنگ اصلی از بین رفته اما پرایمر (آستری) یا لایه میانی هنوز سالم است.
- لب‌پریدگی تا فلز: رنگ و پرایمر به طور کامل از بین رفته و فلز خام (شاسی) نمایان شده است. این منطقه نیاز به جلوگیری فوری از زنگ‌زدگی دارد.
ب) تمیزکاری و جلوگیری از زنگ‌زدگی
- تمیزکاری: ناحیه آسیب‌دیده و اطراف آن را با ایزوپروپیل الکل (IPA) یا یک چربی‌زدای ملایم کاملاً تمیز کنید تا هیچ‌گونه چربی، واکس یا آلودگی باقی نماند.
- رفع زنگ: اگر فلز در معرض هوا قرار گرفته و زنگ زده است، با استفاده از قلم سنباده‌زنی کوچک یا سنباده مرطوب با گرید بالا (\{600 تا1000)، تمامی آثار زنگ‌زدگی را با دقت و بدون آسیب به رنگ اطراف، پاک کنید.
- تبدیل زنگ (اختیاری): در موارد زنگ‌زدگی عمیق، می‌توان از مبدل زنگ (Rust Converter) استفاده کرد. این ماده زنگ قرمز را به یک لایه سیاه و پایدار تبدیل می‌کند.
۲. مراحل بتونه‌کاری و پرایمر زدن
هدف این مرحله، صاف کردن سطح و ایجاد بستر مناسب برای چسبندگی رنگ جدید است.
الف) بتونه‌کاری و صافکاری (برای زدگی‌های عمیق)
- استفاده از بتونه: برای پر کردن سوراخ‌ها یا لب‌پریدگی‌های عمیق، از بتونه پلی‌استر دو جزئی (Body Filler) یا یک بتونه اپوکسی استفاده کنید.
- اعمال بتونه: بتونه را در لایه‌های نازک اعمال کرده و بگذارید کاملاً خشک شود. پس از خشک شدن، با استفاده از سنباده‌زنی تدریجی (مثلاً400 تا800)، سطح بتونه را دقیقاً با سطح رنگ اطراف هم‌تراز کنید.
ب) اجرای پرایمر (Primer)
- کاربرد: پرایمر، چسبندگی رنگ نهایی به فلز یا بتونه را تضمین می‌کند و از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌نماید.
- اعمال پرایمر: برای آسیب‌های موضعی، از پرایمر اسپری در قوطی کوچک (Spot Primer) یا قلم‌موی بسیار نازک استفاده کنید. پرایمر را تنها در ناحیه آسیب‌دیده اعمال کنید.
- خشک شدن: پس از خشک شدن پرایمر، اگر نیاز به صافکاری نهایی باشد، با سنباده مرطوب گرید1000 یا بالاتر، آن را صاف کنید.
۳. مطابقت رنگ و رنگ‌آمیزی موضعی (Touch-Up)
مرحله حساس‌ترین بخش کار، مطابقت رنگ (Color Match) و اجرای نهایی است.
الف) مطابقت رنگ
- کد رنگ: در صورت امکان، کد رنگ اصلی دستگاه (معمولاً در پشت دستگاه یا دفترچه راهنما) را پیدا کنید و رنگ را از فروشگاه‌های تخصصی رنگ صنعتی سفارش دهید.
- تکنیک ترکیب: اگر کد رنگ در دسترس نبود، باید رنگ سفید یا رنگ‌های مشابه را برای رسیدن به رنگ دقیق (سفید چرک، بژ، نقره‌ای و...) ترکیب کنید.
ب) اعمال رنگ (قلم‌گیری)
- ابزار: برای خش‌ها و زدگی‌های کوچک، از قلم‌موی آبرنگ بسیار نازک یا سر سوزن (Needle Tip) استفاده کنید. برای لکه‌های بزرگ‌تر، از یک پیستوله کوچکAirbrush استفاده کنید.
- اعمال: رنگ را به آرامی و در چند لایه بسیار نازک اعمال کنید. اجازه دهید هر لایه کاملاً خشک شود. هدف این است که رنگ جدید هم‌سطح با رنگ اصلی اطراف شود.
ج) اجرای کیلر (Clear Coat - لایه محافظ)
پس از خشک شدن کامل رنگ، یک لایه کیلر شفاف اعمال کنید. کیلر، علاوه بر محافظت از رنگ در برابر رطوبت و سایش، جلای نهایی را ایجاد می‌کند.
۴. پولیش و اتمام کار
این مرحله برای محو کردن مرز بین رنگ اصلی و رنگ ترمیم شده است.
- سنباده‌زنی مرطوب نهایی (اختیاری): اگر سطح رنگ ترمیم شده کمی بالاتر از سطح اطراف باشد، پس از خشک شدن کامل کیلر (حداقل24 ساعت)، از سنباده مرطوب با گرید بسیار بالا (مانند2000 یا2500) استفاده کنید تا برآمدگی‌ها صاف شود.
- پولیش: با استفاده از پولیش نرم و واکس مخصوص رنگ‌های کوره‌ای، منطقه ترمیم شده و اطراف آن را با دستگاه پولیش یا پد پولیش دستی، براق کنید.
- نتیجه: پولیش، مرزهای ظاهری بین رنگ جدید و قدیم را محو کرده و سطح را کاملاً یکنواخت و درخشان می‌سازد.
