علفتراشهای موتوری (بنزینی یا برقی) ابزارهای قدرتمندی برای هرس علفهای هرز، بوتههای کوچک و لبهزنی هستند. نگهداری صحیح، به ویژه تعویض ایمن تیغه یا نخ، برای کارایی و ایمنی حیاتی است. این مقاله به صورت جامع به این فرآیندها و نکات ایمنی لازم میپردازد.
۱. تعویض تیغه فلزی (Blade) علفتراش
تیغهها برای برش شاخهها، بوتههای ضخیم و علفهای درهمتنیده استفاده میشوند.
الف) ابزارهای مورد نیاز
- آچار بکس یا آچار فرانسه: برای باز کردن مهره یا پیچ نگهدارنده تیغه.
- میله قفل کن شافت (Locking Pin/Tool): ابزاری که برای جلوگیری از چرخش شافت خروجی گیربکس (هد برش) استفاده میشود.
- دستکش کار: برای حفاظت دستها از لبههای تیز تیغه.
ب) مراحل تعویض تیغه
- ایمنی (خاموش کردن و قطع اتصال):
- علفتراش را خاموش کنید.
- در مدلهای بنزینی، کابل وایر شمع را جدا کنید تا از روشن شدن تصادفی موتور جلوگیری شود.
- در مدلهای برقی، سیم را از پریز بکشید یا باتری را جدا کنید.
- قفل کردن شافت:
- نزدیک به هد برش، یک سوراخ یا درپوش کوچک وجود دارد. میله قفل کن را وارد این سوراخ کنید تا با سوراخ شافت گیربکس هماهنگ شود و شافت را قفل کند.
- باز کردن مهره/پیچ:
- توجه کنید: اکثر علفتراشها دارای رزوه معکوس هستند. یعنی برای باز کردن، باید در جهت عقربههای ساعت (درست برعکس حالت معمول) بچرخانید.
- مهره یا پیچ نگهدارنده را با آچار باز کنید.
- تعویض تیغه:
- تیغه قدیمی را با احتیاط بردارید.
- تیغه جدید را روی فلنج (صفحه پایینی) نصب کنید. مطمئن شوید که جهت برش تیغه (که اغلب با علامت مشخص شده) صحیح باشد.
- سفت کردن:
- مهره/پیچ را روی تیغه قرار داده و این بار در خلاف جهت عقربههای ساعت (جهت سفت کردن) بچرخانید تا محکم شود.
- میله قفل کن را خارج کنید.
۲. تعویض و شارژ نخ علفتراش (Trimmer Line)
نخها برای علفزنی عمومی و اطراف موانع (دیوار، درخت) استفاده میشوند. نخ در یک مجموعه به نام هد نخ (Trimmer Head) قرار میگیرد.
الف) انواع هد نخ
- هد دستی (Manual Feed): نیاز به باز کردن کامل هد برای تعویض نخ دارد.
- هد ضربهای (Bump Feed): با ضربه زدن به زمین در حین کار، نخ جدید را آزاد میکند.
- هد آسان شارژ (Spool/Quick Load): بدون نیاز به باز کردن کامل هد، نخ از طریق سوراخهای کناری وارد و شارژ میشود.
ب) مراحل شارژ نخ (در هد ضربهای رایج)
- آمادهسازی نخ: نخ مناسب با قطر مجاز دستگاه را به اندازه لازم (معمولاً ۲ تا ۶ متر، طبق دستورالعمل) برش دهید. بهتر است انتهای نخ را کمی گرم کنید تا نوک تیزتری برای عبور از سوراخها داشته باشد.
- باز کردن هد (در صورت لزوم): اگر هد از نوع آسان شارژ نیست، درپوش هد را باز کنید و قرقره (Spool) را خارج نمایید.
- پیچیدن نخ: نخ را مطابق با جهت پیکانهای حک شده روی قرقره بپیچید. در بسیاری از قرقرهها، هر دو طرف نخ باید در یک جهت پیچیده شوند.
- نصب مجدد: مطمئن شوید که نخها از سوراخهای خروجی هد عبور کرده و قرقره را مجدداً داخل محفظه قرار دهید. فنر و درپوش را محکم ببندید.
- تست: موتور را روشن کرده و چند ضربه به زمین بزنید تا مطمئن شوید نخ به درستی آزاد میشود.
۳. ملاحظات و نکات ایمنی لازم برای استفاده
استفاده از علفتراش موتوری بدون رعایت اصول ایمنی میتواند منجر به آسیب جدی شود.
الف) ایمنی فردی (PPE)
- محافظ چشم و صورت: استفاده از عینک ایمنی یا حفاظ کامل صورت برای جلوگیری از پرتاب سنگ، چوب یا ذرات فلزی.
- گوشگیر: صدای موتورهای بنزینی بسیار بلند است. استفاده از محافظ گوش برای جلوگیری از آسیب شنوایی ضروری است.
- لباس مناسب: پوشیدن شلوار بلند و ضخیم (مقاوم در برابر برش)، آستین بلند و کفش یا چکمههای ایمنی نوک فولادی (برای محافظت از پاها).
- دستکش: دستکشهای محکم برای بهبود کنترل و کاهش لرزش.
ب) ایمنی محیط کار
- منطقه خطر: قبل از شروع کار، محیط اطراف را از وجود سنگ، شیشه، سیم، بطری و هر شیء دیگری که میتواند پرتاب شود، پاکسازی کنید.
- حفاظت از عابران: اطمینان حاصل کنید که افراد، حیوانات خانگی یا وسایل نقلیه در شعاع حداقل ۱۵ متری از منطقه برش قرار ندارند.
- برش دور از موانع: هنگام برش نزدیک دیوارها، درختان و نردهها، مراقب پرتاب شدن اشیا باشید و زاویه برش را طوری تنظیم کنید که مواد به سمت شما یا عابران پرتاب نشوند.
ج) ملاحظات فنی دستگاه
- حفاظ (Guard): هرگز علفتراش را بدون حفاظ اصلی (Blade Guard) استفاده نکنید. این حفاظ برای جلوگیری از پرتاب مواد و محافظت از اپراتور در برابر تیغه طراحی شده است.
- تیغه مناسب: همیشه از تیغه یا نخ مناسب برای کار مورد نظر استفاده کنید. (نخ برای علف، تیغه فلزی دندانه دار برای بوته).
- سوخت و هواگیری (در مدلهای بنزینی): از ترکیب صحیح روغن و بنزین استفاده کنید و قبل از استارت، از عملکرد صحیح سیستم هواگیری (Primer Bulb) و ساسات اطمینان حاصل کنید.
- کنترل لرزش: لرزش بیش از حد میتواند نشانهای از عدم تعادل تیغه (ناشی از خم شدن یا کج شدن) باشد که باید بلافاصله تعویض شود.
۵
از ۵
۲ مشارکت کننده
