اسیدشویی کویل منبع آب گرم (منبع کویلدار) یکی از حساسترین کارهای نگهداری در موتورخانه است. رسوباتی که بر روی لولههای مسی کویل ایجاد میشوند، مانند یک عایق حرارتی عمل کرده و باعث میشوند آب گرم مصرفی ساختمان به شدت افت دما پیدا کند و مصرف سوخت مشعل افزایش یابد.
۱. چه زمانی به اسیدشویی نیاز است؟
- افت فشار آب گرم: وقتی لولههای کویل از داخل رسوب میگیرند، مسیر عبور آب تنگ میشود.
- سرد بودن آب مصرفی: با وجود داغ بودن دیگ و لولههای موتورخانه، آب خروجی از شیرها سرد است.
- صدای تقتق از منبع: نشاندهنده لرزش لولههای کویل به دلیل سنگینی رسوبات.
۲. تجهیزات و مواد مورد نیاز
- اسید دیسکلر (Descaler): اسید مخصوص با ممانعتکننده (Inhibitor) که به مس آسیب نزند.
- پمپ اسیدشویی: پمپ ضد اسید کوچک برای گردش محلول.
- شلنگهای رابط: شلنگهای فشار قوی برای اتصال پمپ به کویل.
- بشکه یا ظرف پلاستیکی: برای ترکیب اسید و آب.
- واشر آببندی (Gasket): واشر جدید لاستیکی برای بستن مجدد فلنج کویل.
- تجهیزات ایمنی: چکمه، دستکش لاستیکی، عینک محافظ و ماسک (گازهای اسید سمی هستند).
۳. روشهای اسیدشویی
دو روش اصلی برای این کار وجود دارد:
روش اول: اسیدشویی درجا (بدون باز کردن کویل)
در این روش، پمپ اسیدشویی را به ورودی و خروجی کویل متصل میکنند.
- شیرهای ورودی و خروجی آب دیگ به کویل را ببندید.
- آب داخل کویل را تخلیه کنید.
- پمپ را به مسیر وصل کرده و اجازه دهید اسید حدود ۱ تا ۲ ساعت گردش کند.
- مزیت: سرعت بالا و عدم نیاز به باز کردن پیچهای سنگین فلنج.
- عیب: رسوبات ضخیم بیرونی (سمت آب مصرفی) تمیز نمیشوند.
روش دوم: خارج کردن کویل (روش اصولی و کامل)
برای تمیز کردن رسوبات ضخیمی که روی سطح خارجی لولههای مسی نشسته است، باید کویل را خارج کرد.
- تخلیه منبع: شیر ورودی آب سرد را ببندید و تمام آب داخل منبع بزرگ را تخلیه کنید.
- باز کردن فلنج: پیچهای بزرگ دور کویل را باز کرده و با احتیاط کویل مسی را بیرون بکشید.
- شستشوی فیزیکی: ابتدا با ضربات ملایم چکش لاستیکی، رسوبات ترد و خشک را جدا کنید.
- حمام اسید: کویل را در یک بشکه اسید قرار دهید یا با پمپ، اسید را روی لولهها بپاشید تا کاملاً براق شوند.
- خنثیسازی: پس از اتمام، کویل را با محلول جوششیرین و آب بشویید تا اثر اسید از بین برود و مس سیاه نشود.
۴. نکات فنی و ایمنی بسیار مهم
- غلظت اسید: اسید را مستقیماً استفاده نکنید؛ معمولاً ترکیب ۳۳ درصد اسید و ۶۷ درصد آب مناسب است.
- ترتیب ترکیب: همیشه اسید را به آب اضافه کنید (اضافه کردن آب به اسید باعث پاشش ناگهانی و انفجاری میشود).
- زمان ماندگاری: اسید نباید بیش از حد در تماس با مس باشد؛ به محض اینکه واکنش (کف کردن) تمام شد، شستشو را شروع کنید تا ضخامت لولههای مسی کم نشود.
- تعویض واشر: هرگز از واشر قدیمی استفاده نکنید. واشر فلنج را با گریس یا چسب مخصوص کمی چرب کنید تا بهتر آببندی شود.
۵. پیشگیری از رسوب مجدد
برای اینکه مجبور نشوید هر سال اسیدشویی کنید، استفاده از سختیگیر (Resin Softener) یا رسوبزدای مغناطیسی/الکترونیکی در ورودی آب سرد ساختمان الزامی است. این کار عمر منبع و شیرآلات ساختمان را دو برابر میکند.
