سیستم گرمایش از کف به دلیل توزیع یکنواخت دما و صرفهجویی در فضا، یکی از مدرنترین روشهای حرارتی است. اما عملکرد بهینه این سیستم کاملاً به طراحی لولهکشی و نگهداری صحیح کلکتورها بستگی دارد.
۱. آرایش لولهکشی: مارپیچ در مقابل حلزونی
انتخاب الگوی لولهکشی مستقیماً بر یکنواختی دمای کف تأثیر میگذارد.
- طرح مارپیچ (Serpentine): لوله از یک طرف وارد شده و به صورت زیگزاگ تا انتهای اتاق میرود.
- عیب: ابتدا اتاق داغ و انتها خنک است (به دلیل افت دمای آب در طول مسیر). بیشتر برای فضاهای کوچک یا راهروها استفاده میشود.
- طرح حلزونی (Snail/Spiral): لولههای رفت و برگشت به صورت موازی کنار هم حرکت میکنند.
- مزیت: لوله رفت (داغ) همیشه در کنار لوله برگشت (خنکتر) قرار دارد. این کار باعث میشود میانگین دمای کف در تمام نقاط اتاق کاملاً یکنواخت باشد. این روش استاندارد طلایی در گرمایش از کف است.
۲. کلکتورهای هوشمند و عیبیابی آنها
کلکتور مرکز کنترل سیستم است. در مدلهای هوشمند، هر شاخه دارای یک فلومتر (Flowmeter) و یک شیر برقی (Actuator) است.
عیبیابی رایج:
- گیر کردن فلومتر: به دلیل رسوب آب، نشانگر فلومتر حرکت نمیکند. این قطعه میزان دبی (لیتر بر دقیقه) را نشان میدهد. اگر شاخهای سرد است، فلومتر را چک کنید.
- خرابی شیر برقی (اکچویتور): این قطعات روی شیرهای برگشت نصب میشوند و با فرمان ترموستات باز یا بسته میشوند. اگر سر اکچویتور داغ است اما مسیر آب باز نمیشود، لاستیک داخل شیر زیر آن رسوب گرفته و چسبیده است.
۳. تنظیم شیرهای برقی و ترموستات
سیستم هوشمند به شما اجازه میدهد دمای هر اتاق را جداگانه تنظیم کنید.
- بایپاس (Bypass): همیشه در کلکتور باید یک مسیر بایپاس وجود داشته باشد تا در صورتی که تمام شیرهای برقی اتاقها بسته شدند، پمپ سیرکولاتور زیر فشار نماند و آب را دور بزند.
- بالانس کردن: با استفاده از فلومترها، باید طولانیترین مدار (دورترین اتاق) را کاملاً باز بگذارید و مدارهای کوتاهتر را کمی ببندید تا آب به طور مساوی در تمام ساختمان تقسیم شود.
۴. شستشوی مدارها و رسوبزدایی (بعد از چند سال کارکرد)
بعد از ۳ تا ۵ سال، لولههای پنجلایه ممکن است دچار لجنگرفتگی یا جلبک شوند که باعث کاهش شدید راندمان میشود.
مراحل شستشو:
- تمام مدارهای کلکتور را ببندید و فقط یک مدار را باز بگذارید.
- آب شهر را با فشار به ورودی آن مدار وصل کنید و خروجی را به فاضلاب ببرید.
- این کار را تا زمانی که آب کاملاً شفاف خارج شود ادامه دهید.
- برای هر مدار به صورت جداگانه این فرآیند را تکرار کنید.
- تزریق ماده ضدخوردگی (Inhibitor): حتماً پس از شستشو، محلولهای محافظ را به سیستم تزریق کنید تا مانع رشد جلبک و خوردگی در آینده شود.
۵. نحوه هواگیری اصولی
هواگیری گرمایش از کف با رادیاتور متفاوت است؛ زیرا حبابهای هوا در پیچ وخم لولهها حبس میشوند.
- روش صحیح: پمپ سیرکولاتور را خاموش کنید. از طریق شیر تخلیه انتهای کلکتور برگشت، آب را خارج کنید در حالی که آب تازه از ورودی وارد میشود. فشار آب باعث رانده شدن حبابهای هوا به سمت خروجی میشود. وجود شیر هواگیر اتوماتیک (ایروِنت) روی بالاترین نقطه کلکتور الزامی است.
۶. تجهیزات مورد نیاز برای نگهداری
- دماسنج لیزری: برای چک کردن دمای رفت و برگشت هر شاخه به صورت جداگانه.
- آچار مخصوص کلکتور: برای سفت کردن اتصالات "کوپلی" که ممکن است بعد از مدتی شل شوند.
- پمپ دستی تست: برای چک کردن نشتی احتمالی مدارها.
