انتخاب سیستم گرمایشی مناسب برای یک پروژه ساختمانی، نیازمند تحلیل دقیق هزینههای اولیه (اجرا و تجهیزات) و هزینههای عملیاتی بلندمدت است. در این مقاله، مقایسهای جامع بین دو سیستم گرمایش از کف و داکت اسپلیت از نظر تجهیزات و هزینه اجرا ارائه شده است.
۱. تجهیزات مورد نیاز و زیرساخت
تجهیزات این دو سیستم تفاوتهای اساسی دارند؛ گرمایش از کف بر لولهکشی گسترده متمرکز است، در حالی که داکت اسپلیت نیازمند تجهیزات مکانیکی پیچیده است.
الف) تجهیزات مورد نیاز گرمایش از کف
گرمایش از کف به تجهیزات گرمایش مرکزی (پکیج یا موتورخانه) متصل میشود، اما تجهیزات اصلی آن در زیر کف واحد نصب میگردند.
ردیف | تجهیزات | شرح کاربرد |
۱ | لوله پنج لایه/PEX | مهمترین جزء؛ لولههایی با تحمل حرارتی و فشار بالا که آب گرم با دمای پایین را از زیر کف منتقل میکنند. |
۲ | کلکتور و جعبه کلکتور | مرکز توزیع و جمعآوری آب گرم به شاخههای مختلف لولهکشی در هر واحد یا طبقه. |
۳ | فوم عایق و شانه نگهدارنده | عایقبندی حرارتی کف (برای جلوگیری از هدر رفت گرما به سمت پایین) و ثابت نگه داشتن لولهها در فواصل استاندارد. |
۴ | سیستم کنترل دما (ترموستاتها) | ترموستاتهای مجزا برای تنظیم دمای هر ناحیه یا اتاق (زونبندی). |
۵ | پمپ و شیرهای کنترلی | برای تنظیم دبی آب و فشار سیستم (در صورت نیاز به پمپ کمکی). |
ب) تجهیزات مورد نیاز داکت اسپلیت
داکت اسپلیت یک سیستم تهویه مطبوع است که معمولاً به صورت پنهان در سقف کاذب نصب میشود و نیاز به کانالکشی دارد.
ردیف | تجهیزات | شرح کاربرد |
۱ | یونیت داخلی (هواساز) | دستگاه اصلی که در سقف کاذب نصب شده و شامل فن، فیلتر و کویلهای سرمایش/گرمایش است. |
۲ | یونیت خارجی (کندانسور) | شامل کمپرسور و کندانسور که بیرون ساختمان (پشت بام یا حیاط) نصب میشود. |
۳ | کانالکشی | کانالهای انتقال هوا (معمولاً گالوانیزه یا فلکسیبل) که هوا را از یونیت داخلی به فضاهای مختلف هدایت میکنند. |
۴ | کویل آب گرم | برای حالت گرمایش، این کویل به پکیج یا موتورخانه متصل شده و هوای عبوری را گرم میکند (این بخش میتواند مجزا تهیه شود). |
۵ | دریچههای ورود و خروج هوا | دریچههای کانالها که در سقف یا دیوار نصب میشوند (ظاهر دستگاه). |
۲. مقایسه هزینه اجرا و نصب (Cost Comparison)
هزینه کلی اجرای این سیستمها به عوامل متعددی مانند کیفیت مواد (لولهها، کانالها)، مساحت و تعداد زونها بستگی دارد. به طور کلی، هر دو سیستم دارای هزینه اولیه بالایی هستند اما ماهیت این هزینهها متفاوت است.
الف) هزینه اولیه و اجرایی گرمایش از کف
عامل هزینه | سطح هزینه | نکات کلیدی |
لولهکشی و متریال | بالا | نیاز به حجم بالای لولههای با کیفیت (پنج لایه) و مواد جانبی مانند فوم، شانه، بست و... |
اجرای زیرساخت کف | بالا | هزینه نصب عایق، نصب لولهها و اجرای دقیق کفسازی روی لولهها (نیازمند دقت بالا). |
اجرای کلکتور | متوسط | نصب جعبه و کلکتور در هر طبقه یا واحد. |
نیروی انسانی | متوسط | زمانبر بودن نصب دقیق لولهها و تراز کردن. |
جمعبندی هزینه اولیه | بالا | هزینه اجرای گرمایش از کف معمولاً بیشتر از نصب رادیاتور اما در بسیاری از موارد قابل مقایسه با داکت اسپلیت است. |
ب) هزینه اولیه و اجرایی داکت اسپلیت
عامل هزینه | سطح هزینه | نکات کلیدی |
خرید دستگاه اصلی | بالاترین عامل | هزینه بالا برای خرید یونیتهای داخلی و خارجی (به ویژه مدلهای اینورتر). |
کانالکشی | بالا | هزینه اجرای کانالها، عایقبندی کانالها و نصب دریچهها در هر زون. |
اجرای کویل آب گرم | متوسط | هزینه تأمین کویل و اتصال آن به پکیج (در صورت عدم استفاده از پمپ حرارتی). |
نصب تخصصی | متوسط | نصب دستگاه نیازمند متخصص تهویه مطبوع است و حساسیت بالایی در لولهکشی گاز مبرد دارد. |
جمعبندی هزینه اولیه | بالا تا بسیار بالا | قیمت دستگاه داکت اسپلیت اغلب بخش بزرگی از بودجه را به خود اختصاص میدهد. |
۳. نتیجه مقایسه هزینهها و توصیه نهایی
معیار مقایسه | گرمایش از کف | داکت اسپلیت |
هزینه اصلی در اجرا | متریال و لولهکشی زیر کف | خرید دستگاه اصلی (یونیتها) |
مقایسه هزینه اولیه | پایینتر (در کل پروژه مسکونی) | بالاتر (به دلیل قیمت بالای دستگاههای وارداتی) |
هزینه عملیاتی بلندمدت | بسیار پایین (به دلیل راندمان بالا و مصرف سوخت کمتر) | بالا (مصرف برق کمپرسور در سرمایش و هزینههای سرویس سالانه) |
ارزش افزوده ساختمان | بالا (به عنوان یک سیستم نوین و راحت) | متوسط (به عنوان یک سیستم تهویه مطبوع کارآمد) |
توصیه نهایی:
- اگر اولویت اصلی شما حداقل هزینه اولیه است: داکت اسپلیت به دلیل گران بودن دستگاهها، انتخاب ضعیفتری است.
- اگر هدف شما صرفهجویی بلندمدت و پایین آوردن هزینههای سوخت است: گرمایش از کف به دلیل مصرف انرژی کمتر برای گرمایش، قطعاً برنده خواهد بود.
- اگر ساختمان نیاز به یک سیستم یکپارچه برای گرمایش و سرمایش دارد: داکت اسپلیت با وجود هزینه عملیاتی بالاتر، تنها راهکار در دسترس است؛ مگر اینکه گرمایش از کف را با سیستم سرمایش جداگانه (مثلاً فن کویل) ترکیب کنید.
