تنظیم صحیح و عیبیابی پرشر سوئیچ (کلید اتوماتیک پمپ) برای عملکرد بهینه و طول عمر پمپ و منبع تحت فشار حیاتی است. در ادامه به صورت دقیق و جامع به این موضوع میپردازیم:
تنظیم دقیق کلید اتوماتیک پمپ (پرشر سوئیچ)
کلید اتوماتیک پمپ، همانطور که قبلاً گفته شد، همیشه با یک منبع تحت فشار کار میکند. تنظیم این دو باید هماهنگ باشد تا از سیکل زدن پمپ جلوگیری شود.
! هشدار ایمنی: قبل از هر گونه دستکاری در سیستم پمپ آب، حتماً برق اصلی پمپ را قطع کنید تا از خطر برقگرفتگی جلوگیری شود. همچنین از دستکش و ابزار مناسب استفاده کنید. !
ابزار مورد نیاز:
پیچگوشتی (دو سو یا چهار سو بسته به نوع پیچها)
آچار (برای باز کردن محفظه یا اتصالات، در صورت نیاز)
گیج فشار (فشارسنج) دقیق: برای اندازهگیری فشار باد منبع و فشار آب سیستم.
تلمبه باد یا کمپرسور کوچک: برای تنظیم باد منبع تحت فشار.
مراحل تنظیم:
مرحله 1: آمادهسازی و ایمنی
قطع برق: ابتدا فیوز برق پمپ را از تابلوی برق اصلی قطع کنید و مطمئن شوید که پمپ کاملاً خاموش است.
تخلیه آب سیستم: یک شیر آب در پایینترین نقطه ساختمان را باز کنید تا فشار آب سیستم کاملاً تخلیه شود و گیج فشار عدد صفر را نشان دهد. این کار به تخلیه کامل منبع تحت فشار نیز کمک میکند.
دسترسی به پرشر سوئیچ: درپوش پلاستیکی یا فلزی روی پرشر سوئیچ را با پیچگوشتی باز کنید. داخل آن معمولاً دو پیچ یا مهره قابل تنظیم (یکی بزرگتر و یکی کوچکتر) و یک یا چند فنر خواهید دید.
مرحله 2: تنظیم باد منبع تحت فشار (اساسیترین گام)
این مهمترین و اغلب نادیده گرفته شدهترین گام است. باد منبع تحت فشار باید قبل از هر تنظیم دیگری و در زمانی که سیستم کاملاً خالی از آب است، تنظیم شود.
پیدا کردن والف باد: در قسمت بالایی یا انتهایی منبع تحت فشار (معمولاً زیر یک درپوش پلاستیکی کوچک) یک والف شبیه والف تایر خودرو وجود دارد.
تنظیم باد: با استفاده از گیج فشار، فشار باد منبع را اندازهگیری کنید.
قانون طلایی: فشار باد منبع تحت فشار باید همیشه 0.2 بار (یا 2-3 PSI) کمتر از فشار روشن شدن پمپ (Cut-in Pressure) باشد.
مثال: اگر قصد دارید پمپ در 2 بار روشن شود، فشار باد منبع را روی 1.8 بار تنظیم کنید.
تنظیم: اگر باد کم است، با تلمبه یا کمپرسور به آن باد بزنید. اگر زیاد است، با فشار دادن والف، مقداری از باد آن را خالی کنید تا به فشار مطلوب برسید.
چرا اینقدر مهم است؟ اگر باد منبع کم باشد، تیوپ آن جمع شده و فضای ذخیره آب کم میشود و پمپ زود به زود روشن/خاموش میشود (سیکل زدن). اگر باد زیاد باشد، آب به راحتی وارد منبع نمیشود و پمپ باز هم سیکل میزند یا فشار نوسان زیادی دارد.
مرحله 3: تنظیم پرشر سوئیچ
پرشر سوئیچها معمولاً دارای دو پیچ تنظیم هستند:
پیچ بزرگتر (معمولاً با یک فنر بزرگتر): این پیچ فشار روشن شدن (Cut-in Pressure) پمپ را تنظیم میکند. با چرخاندن آن در جهت عقربههای ساعت (سفت کردن)، فشار روشن شدن افزایش مییابد و با چرخاندن در خلاف جهت عقربههای ساعت (شل کردن)، فشار روشن شدن کاهش مییابد.
پیچ کوچکتر (معمولاً با یک فنر کوچکتر): این پیچ اختلاف فشار (Differential Pressure) یا به عبارت دیگر، فاصله بین فشار روشن شدن و فشار خاموش شدن (Cut-out Pressure) را تنظیم میکند.
با چرخاندن آن در جهت عقربههای ساعت (سفت کردن)، اختلاف فشار افزایش مییابد (یعنی فشار خاموش شدن پمپ بالاتر میرود).
با چرخاندن در خلاف جهت عقربههای ساعت (شل کردن)، اختلاف فشار کاهش مییابد (یعنی فشار خاموش شدن پمپ پایینتر میآید).
گام به گام تنظیم پرشر سوئیچ:
تعیین فشار روشن شدن (Cut-in):
پیچ کوچک (تنظیم اختلاف فشار) را کاملاً در خلاف جهت عقربههای ساعت (شل) کنید. این کار باعث میشود اختلاف فشار در حداقل مقدار خود قرار گیرد.
پمپ را روشن کنید و صبر کنید تا فشار در سیستم بالا برود و پمپ خاموش شود. فشار قطع شدن را از گیج فشار بخوانید (مثلاً 4 بار).
حالا پیچ بزرگتر را به آرامی و در جهت عقربههای ساعت بچرخانید تا فشار روشن شدن پمپ به مقدار دلخواه شما برسد (مثلاً 2 بار). هر چرخش کامل ممکن است حدود 0.5 تا 1 بار تغییر ایجاد کند. یادتان باشد، فشار روشن شدن پمپ باید حداقل 0.2 بار بیشتر از فشار باد منبع باشد.
تعیین فشار خاموش شدن (Cut-out):
اکنون، پیچ کوچک را به آرامی در جهت عقربههای ساعت بچرخانید تا فشار خاموش شدن پمپ به مقدار دلخواه شما برسد.
اختلاف فشار معمولاً باید بین 1.5 تا 2 بار باشد. (مثلاً اگر روشن شدن روی 2 بار است، خاموش شدن روی 3.5 تا 4 بار باشد). این اختلاف فشار برای جلوگیری از سیکل زدن بیش از حد و محافظت از پمپ حیاتی است.
مرحله 4: تست و تنظیم نهایی
پمپ را روشن کنید.
یک شیر آب را باز کنید. پمپ باید روشن شود و آب با فشار مناسب جریان یابد.
شیر آب را ببندید. پمپ باید پس از رسیدن به فشار تنظیم شده (Cut-out) خاموش شود.
تکرار و تنظیم دقیق: این فرآیند را چند بار تکرار کنید. اگر پمپ بیش از حد سیکل میزند یا فشار نامناسب است، مراحل تنظیم باد منبع و پیچهای پرشر سوئیچ را با دقت بیشتری تکرار کنید. با هر تغییر کوچک، عملکرد را تست کنید.
بستن درپوش: پس از تنظیم نهایی، درپوش پرشر سوئیچ را ببندید.
تعمیر کلید اتوماتیک پمپ (پرشر سوئیچ)
تعمیر پرشر سوئیچ اغلب به معنای تمیز کردن یا تعویض قطعات کوچک داخلی است، اما در بسیاری از موارد خرابیهای جدیتر به معنای تعویض کامل آن است.
مواردی که قابل تعمیر هستند:
رسوبگرفتگی: اگر داخل پرشر سوئیچ رسوب یا ذرات کوچک آب جمع شده باشد، ممکن است باعث چسبیدن کنتاکتها یا عدم حرکت صحیح دیافراگم شود. با قطع برق و باز کردن محفظه، میتوانید با دقت رسوبات را تمیز کنید.
کنتاکتهای کثیف یا سوخته: با گذشت زمان، کنتاکتهای الکتریکی ممکن است کثیف یا کمی سوخته شوند. با استفاده از سنباده نرم یا سوهان ناخن میتوان آنها را تمیز کرد (فقط در صورت عدم وجود سوراخ یا سوختگی شدید).
شل شدن اتصالات: اگر سیمهای داخلی شل شده باشند، میتواند منجر به عملکرد نامناسب شود. آنها را محکم کنید.
مواردی که نیاز به تعویض دارند:
شکستگی فیزیکی: ترک خوردن بدنه، فنرها، یا دیافراگم.
نشتی آب از داخل پرشر سوئیچ: نشاندهنده خرابی دیافراگم یا آببندی داخلی است که معمولاً قابل تعمیر نیست.
سوختگی شدید کنتاکتها: اگر کنتاکتها به شدت سوخته یا ذوب شده باشند، تعویض کامل ضروری است.
سیمپیچی داخلی سوخته: در برخی مدلها ممکن است مدار کوچکی برای حفاظت وجود داشته باشد که در صورت سوختن، کلید باید تعویض شود.
خرابی مداوم پس از تنظیمات مکرر: اگر پس از چند بار تنظیم و تمیز کردن باز هم مشکل برطرف نشد، بهترین راه تعویض است.
نحوه تعویض:
قطع برق و تخلیه آب: همانند مراحل تنظیم.
جدا کردن سیمها: درب پرشر سوئیچ را باز کنید. قبل از جدا کردن سیمها، حتماً از نحوه اتصال آنها عکس بگیرید یا یادداشت کنید. سپس سیمهای برق ورودی و خروجی به پمپ را جدا کنید.
باز کردن پرشر سوئیچ: با آچار مناسب، پرشر سوئیچ را از سهراهی یا محل نصب آن روی سیستم لولهکشی باز کنید.
نصب پرشر سوئیچ جدید:
روی رزوه پرشر سوئیچ جدید، نوار تفلون بپیچید (چند دور در جهت عقربههای ساعت).
آن را به دقت روی سهراهی یا محل نصب بچرخانید و با آچار محکم کنید. مطمئن شوید که به اندازه کافی سفت شده است اما بیش از حد فشار نیاورید تا رزوه آسیب نبیند.
سیمها را دقیقاً طبق عکس یا یادداشتهای قبلی به ترمینالهای مربوطه در پرشر سوئیچ جدید وصل کنید.
تنظیم و تست: پس از تعویض، مراحل تنظیم باد منبع و تنظیم پرشر سوئیچ را دقیقاً طبق دستورالعمل بالا انجام دهید.
جدول عیبیابی کلید اتوماتیک پمپ (پرشر سوئیچ)
مشکل/علامت | علت احتمالی | راه حل/اقدام |
پمپ مدام روشن و خاموش میشود (سیکل میزند) با وجود عدم مصرف آب. | 1. باد منبع تحت فشار کم یا زیاد است. | باد منبع را در حالت خالی بودن سیستم از آب، 0.2 بار کمتر از فشار روشن شدن پمپ تنظیم کنید. |
2. تیوپ منبع تحت فشار سوراخ شده است. | والف باد منبع را فشار دهید. اگر آب به جای باد خارج شد، تیوپ سوراخ است و باید تعویض شود. | |
3. نشتی در سیستم لولهکشی (شیر، توالت، لوله). | تمام شیرآلات و اتصالات را بررسی کنید. گیج فشار را مشاهده کنید؛ اگر با گذشت زمان فشار بدون مصرف آب افت میکند، نشتی وجود دارد. نشتی را برطرف کنید. | |
4. پرشر سوئیچ تنظیم نیست (اختلاف فشار کم است). | پیچ کوچک پرشر سوئیچ را کمی سفت کنید تا اختلاف فشار (فشار روشن و خاموش شدن) بیشتر شود (1.5 تا 2 بار). | |
5. شیر یکطرفه خراب یا کثیف است. | شیر یکطرفه (چک ولو) در خروجی پمپ یا ورودی ساختمان ممکن است آب را به درستی نگه ندارد. آن را بررسی و در صورت نیاز تمیز یا تعویض کنید. | |
پمپ روشن نمیشود (وقتی شیر آب باز میشود). | 1. برق به پمپ نمیرسد. | فیوز، سیمکشی، کنتاکتهای پرشر سوئیچ را بررسی کنید. ولتاژ ورودی به پمپ را با مولتیمتر چک کنید. |
2. پرشر سوئیچ خراب یا کنتاکتها چسبیدهاند. | درپوش پرشر سوئیچ را باز کرده و کنتاکتها را بررسی کنید. اگر چسبیدهاند، سعی کنید با دقت آنها را جدا و تمیز کنید. در صورت خرابی جدی، پرشر سوئیچ را تعویض کنید. | |
3. پمپ هوا گرفته است. | پمپ را هواگیری کنید (باز کردن پیچ هواگیری روی بدنه پمپ تا خروج آب). | |
4. فشار سیستم از فشار روشن شدن بالاتر است. | اگر در سیستم مصرفی ندارید و فشار بالاست، ممکن است پرشر سوئیچ کار نکند. شیر آب را باز کنید تا فشار افت کند و سپس تست کنید. | |
پمپ خاموش نمیشود (یک سره کار میکند). | 1. آب ورودی به پمپ قطع شده است (خشک کار کردن). | منبع آب ورودی (مخزن، چاه یا شبکه) را بررسی کنید. بلافاصله پمپ را خاموش کنید تا آسیب نبیند. (پرشر سوئیچ محافظ خشک کار کردن ندارد) |
2. پرشر سوئیچ خراب (کنتاکتها همیشه وصل هستند). | کنتاکتهای پرشر سوئیچ را بررسی کنید. اگر چسبیدهاند یا خراب شدهاند، پرشر سوئیچ را تعویض کنید. | |
3. پمپ به فشار مطلوب نمیرسد (فشار کم). | ضعف پمپ: پروانه کثیف/شکسته، خازن ضعیف، موتور ضعیف. مشکل در لولهکشی: گرفتگی لوله، نشتی بزرگ. تنظیم نادرست پرشر سوئیچ: فشار خاموش شدن (Cut-out) روی مقداری بالاتر از توان پمپ تنظیم شده است. پیچ کوچک را کمی شل کنید تا فشار خاموش شدن کم شود. | |
نشتی آب از پرشر سوئیچ. | 1. اتصالات رزوه شل شده است. | برق را قطع کرده، اتصالات را سفت کنید. ممکن است نیاز به باز کردن، تفلون زدن مجدد و بستن باشد. |
2. اورینگ یا واشر آببندی خراب است. | اورینگ/واشر را تعویض کنید. | |
3. بدنه پرشر سوئیچ ترک خورده است. | پرشر سوئیچ باید تعویض شود. |
امیدوارم این راهنمای جامع و جدول عیبیابی برای شما مفید باشد. همیشه به یاد داشته باشید که ایمنی در کار با برق و آب در اولویت است.