بازار گوشی‌های هوشمند و لوازم جانبی، یکی از پرخطرترین بازارها از نظر وجود کالاهای تقلبی (Fake/Counterfeit) است. این محصولات نه تنها عملکرد ضعیفی دارند، بلکه می‌توانند به خود دستگاه اصلی آسیب جدی وارد کنند و ایمنی کاربر (به‌ویژه در مورد باتری و شارژرها) را به خطر بیندازند. تشخیص اصالت نیازمند دقت به جزئیات فیزیکی، نرم‌افزاری و کدهای شناسایی است.
۱. تشخیص اصالت گوشی‌های هوشمند
تشخیص گوشی تقلبی (High Copy یا Clone) از اصل، به ویژه در مورد برندهای محبوب مانند اپل (Apple) و سامسونگ (Samsung)، نیاز به بررسی چندلایه دارد.
الف) بررسی کدهای شناسایی (مهمترین گام)
- استعلام IMEI:
- روش: کد IMEI (شناسه بین‌المللی تجهیزات موبایل) را از طریق شماره‌گیری *#06# روی گوشی یا از روی جعبه پیدا کنید.
- بازرسی: کد IMEI را در سامانه‌های معتبر رجیستری (مانند سامانه همتا در ایران) یا وب‌سایت‌های بین‌المللی IMEI چک کنید. اگر گوشی تقلبی باشد، کد IMEI آن نامعتبر است یا با مدل و برند حک شده روی جعبه همخوانی ندارد.
- شماره سریال: شماره سریال حک شده روی بدنه (در صورت امکان)، در تنظیمات گوشی و روی جعبه باید کاملاً یکسان باشد. در گوشی‌های تقلبی، معمولاً شماره سریال‌ها کپی و یکسان‌سازی نشده‌اند.
- سیستم عامل:
- آیفون: گوشی‌های تقلبی آیفون معمولاً سیستم عامل اندروید با پوسته‌ای شبیه به iOS دارند. با باز کردن اپلیکیشن‌های اصلی اپل استور یا آیتونز، مشخص می‌شود که دستگاه از اندروید استفاده می‌کند.
- اندروید: در گوشی‌های اندرویدی، با استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی مانند CPU-Z می‌توان مشخصات واقعی سخت‌افزاری (مانند مدل پردازنده، رم و رزولوشن صفحه) را با مشخصات اعلامی شرکت مقایسه کرد؛ مشخصات گوشی تقلبی بسیار ضعیف‌تر است.
ب) بررسی سخت‌افزاری و کیفیت ساخت
ویژگی | گوشی هوشمند اصل | گوشی هوشمند تقلبی (High Copy) |
کیفیت ساخت و بدنه | متریال با کیفیت بالا (شیشه، فلز)، بدون درز، وزن و ابعاد دقیق. | متریال پلاستیکی ارزان، درزهای نامنظم، وزن نامناسب (معمولاً سبک‌تر یا سنگین‌تر). |
صفحه نمایش | رنگ‌های غنی، زاویه دید عالی، نرخ تازه‌سازی بالا (روان) و محافظت از نمایشگر (Gorilla Glass). | رنگ‌های کدر یا غیرطبیعی، زاویه دید ضعیف، پاسخگویی کند تاچ و عدم وجود پوشش محافظ معتبر. |
دوربین | وضوح بالا، فوکوس سریع و عملکرد عالی در نور کم. | کیفیت پایین تصویر، پیکسل‌های نامناسب، فوکوس کند و عملکرد ضعیف نرم‌افزاری. |
لوگو و نوشته‌ها | حکاکی‌های لوگو و مدل در پشت گوشی بسیار ظریف و دقیق هستند. | حکاکی‌های ناشیانه، رنگ‌های نامناسب، یا چسبندگی ضعیف لوگو. |
۲. تشخیص اصالت لوازم جانبی (باتری، شارژر و هدفون)
لوازم جانبی تقلبی، به‌ویژه باتری و شارژر، می‌توانند ایمنی کاربر را به خطر اندازند و به دلیل نوسانات برقی، عمر باتری دستگاه را کاهش دهند.
الف) شارژر و آداپتور (خطرناک‌ترین تقلبی‌ها)
- کیفیت بدنه و وزن: شارژر اصلی به دلیل داشتن ترانسفورماتورها و قطعات با کیفیت برای کنترل نوسان برق، وزن سنگین‌تری دارد. شارژر تقلبی سبک است و پلاستیک بدنه آن ضعیف و شکننده است.
- نوشته‌های فنی: شارژر اصل دارای حکاکی یا چاپ با کیفیت بالا در مورد ولتاژ و شدت جریان خروجی (Output) است. در شارژرهای تقلبی، این اطلاعات معمولاً نامرتب یا فاقد استانداردهای ایمنی (CE، UL) هستند.
- دمای کارکرد: شارژر تقلبی در حین استفاده بیش از حد گرم می‌شود و ممکن است بوی پلاستیک سوخته بدهد.
- کابل شارژ: کابل اصلی ضخیم، منعطف و دارای سوکت‌های فلزی محکم است. کابل تقلبی نازک، سفت و سوکت‌های فلزی آن نامرغوب هستند و به راحتی خم می‌شوند.
ب) هدفون و هندزفری
- کیفیت کابل و جک: کابل هدفون اصل انعطاف‌پذیر و اتصالات جک یا پورت آن محکم و باکیفیت است.
- کیفیت صدا: هدفون تقلبی دارای کیفیت صدای ضعیف، بیس کم یا زیاد غیرطبیعی و صدای خش‌خش است. همچنین، میکروفون هدفون تقلبی معمولاً نویز زیادی دارد.
- بسته‌بندی و دفترچه راهنما: دفترچه‌های راهنمای تقلبی معمولاً کپی سیاه و سفید یا دارای غلط املایی هستند.
ج) باتری
- برچسب و حکاکی: باتری اصلی دارای برچسبی است که دقیقاً روی بدنه باتری حک شده و به راحتی جدا نمی‌شود. اطلاعات فنی (ظرفیت و ولتاژ) باید دقیق باشد.
- اتصالات و وزن: اتصالات باتری اصل تمیز و بدون آثار لحیم‌کاری نامنظم هستند. باتری تقلبی معمولاً سبک‌تر از باتری اصلی است.
۳. توصیه‌های نهایی برای پیشگیری
- خرید از منابع معتبر: همواره از فروشگاه‌های رسمی یا نمایندگی‌های مجاز برندها خرید کنید. از خرید از دستفروشان و وب‌سایت‌های نامعتبر که قیمت‌های غیرمنطقی ارائه می‌دهند، خودداری کنید.
- استعلام قبل از خرید: قبل از فعال‌سازی یا حتی روشن کردن دستگاه، کد IMEI آن را استعلام و با جعبه مطابقت دهید.
- توجه به جزئیات: برندهای معتبر جهانی هزینه‌های زیادی برای کیفیت بسته‌بندی، چاپ، فونت و ساختار پلاستیکی می‌پردازند. هرگونه ضعف در جزئیات، نشانه تقلبی بودن کالا است.
