سیستم ترمز، حیاتی‌ترین بخش ایمنی هر خودرو است. در خودروهای داخلی که پس از تیونینگ موتور، سرعت و شتاب بیشتری پیدا می‌کنند، تقویت سیستم ترمز (به‌ویژه با هدف کاهش فاصله ترمزگیری و افزایش مقاومت در برابر پدیده فیدینگ (Fading)) ضروری است. این مقاله به مقایسه تخصصی لنت‌های سرامیکی در برابر لنت‌های فلزی (سیمی/نیمه‌فلزی) و همچنین انواع دیسک ترمز (خنک‌شونده و سوراخدار/شیاردار) می‌پردازد.
۱. مقایسه لنت‌های ترمز: سرامیکی در برابر فلزی
متریال لنت، مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده ضریب اصطکاک و تحمل حرارتی سیستم ترمز است.
الف) لنت‌های فلزی یا نیمه‌فلزی (Semi-Metallic)
این لنت‌ها رایج‌ترین و استانداردترین نوع لنت‌های Performance هستند.
ویژگی | توضیحات |
عملکرد ترمزگیری | ترمزگیری عالی در شرایط سرد و گرم. ضریب اصطکاک بالا، به‌ویژه پس از گرم شدن. |
مقاومت در برابر حرارت (فیدینگ) | بسیار خوب. قادر به تحمل حرارت‌های بالا در رانندگی‌های شدید و پیوسته هستند. |
سایش دیسک | بالا. به دلیل وجود الیاف فلزی، سایش دیسک ترمز را تسریع می‌کنند. |
نویز و گرد و غبار | نویز و صدای جیرجیر در حین ترمزگیری و تولید گرد و غبار تیره رنگ زیاد. |
قیمت | معمولاً متوسط. |
بهترین کاربرد | خودروهای تیون شده با کاربری Street/Track، که نیاز به ترمزگیری پرفشار دارند. |
ب) لنت‌های سرامیکی (Ceramic)
لنت‌های مدرن‌تر که از ترکیبات فیبر سرامیکی برای اصطکاک استفاده می‌کنند.
ویژگی | توضیحات |
عملکرد ترمزگیری | عملکرد عالی و ثابت. ضریب اصطکاک کمی پایین‌تر از فلزی‌ها در دمای بالا، اما بسیار پایدار. |
مقاومت در برابر حرارت (فیدینگ) | بسیار خوب. حرارت را به‌خوبی جذب و دفع می‌کنند. |
سایش دیسک | بسیار پایین. ملایم‌ترین نوع لنت‌ها بر روی دیسک هستند. |
نویز و گرد و غبار | بسیار کم. کمترین میزان گرد و غبار (رنگ روشن) و تقریباً بدون صدا هستند. |
قیمت | معمولاً بالا. |
بهترین کاربرد | رانندگی روزمره، لوکس و خودروهای تیون شده Stage 1 که نویز کم و سایش پایین دیسک اهمیت دارد. |
۲. مقایسه دیسک‌های ترمز: ساختار و کارایی
دیسک‌های ترمز وظیفه حیاتی جذب و دفع حرارت تولید شده توسط اصطکاک لنت‌ها را دارند.
الف) دیسک‌های خنک‌شونده (Ventilated)
ساختار استاندارد در اکثر خودروهای مدرن، از جمله دیسک‌های جلو در خودروهای داخلی.
- ساختار: دیسک از دو صفحه موازی تشکیل شده که توسط پره‌های داخلی از هم جدا شده‌اند.
- عملکرد: این پره‌ها در هنگام چرخش دیسک مانند یک فن عمل کرده و هوا را از مرکز به سمت لبه‌ها هدایت می‌کنند.
- مزیت: کاهش مؤثر حرارت دیسک، که مقاومت در برابر فیدینگ را نسبت به دیسک‌های جامد (Solid) افزایش می‌دهد.
ب) دیسک‌های سوراخدار و شیاردار (Drilled and Slotted)
این دیسک‌ها به منظور بهبود عملکرد دیسک‌های خنک‌شونده طراحی شده‌اند.
نوع دیسک | عملکرد و هدف | مزایا | معایب و ریسک |
سوراخدار (Drilled) | سوراخ‌ها برای دفع گازها و بخارات (گازهای ناشی از مواد لنت در دمای بالا) و کاهش اثر بالشتک گازی بین لنت و دیسک طراحی شده‌اند. | دفع عالی حرارت اولیه و گازها، ظاهر جذاب. | ریسک ترک خوردگی در اطراف سوراخ‌ها (به‌خصوص در شرایط حرارتی شدید و استفاده از لنت‌های فلزی). |
شیاردار (Slotted) | شیارها برای ساییدن سطح لنت و تمیز نگه داشتن آن، و هدایت آب و آلودگی از زیر لنت طراحی شده‌اند. | اثر تمیزکنندگی مداوم بر سطح لنت، مقاومت بالا در برابر ترک خوردگی. | سایش سریع‌تر لنت نسبت به دیسک‌های ساده یا سوراخدار. |
۳. تأثیر بر فاصله ترمزگیری و انتخاب نهایی برای خودروهای داخلی
کاهش فاصله ترمزگیری تنها به لنت یا دیسک وابسته نیست، بلکه به هماهنگی هر سه عنصر (لنت، دیسک و سیستم هیدرولیک) بستگی دارد.
- لنت‌ها: بهترین عملکرد در کاهش فاصله ترمزگیری در شرایط سخت، اغلب با لنت‌های نیمه‌فلزی Performance حاصل می‌شود، زیرا ضریب اصطکاک بالاترین را ارائه می‌دهند، اما به قیمت سایش بیشتر دیسک و نویز.
- دیسک‌ها: دیسک‌های شیاردار بهترین تعادل را برای خودروهای تیون شده داخلی ارائه می‌دهند. شیارها سطح لنت را تمیز نگه داشته و فیدینگ را کاهش می‌دهند، بدون آنکه خطر ترک خوردگی دیسک‌های سوراخدار را داشته باشند.
توصیه کاربردی برای خودروهای داخلی تیون شده:
سطح تیونینگ و کاربری | ترکیب توصیه شده (بهترین عملکرد/دوام) |
Stage 1 (رانندگی روزمره) | لنت‌های سرامیکی + دیسک‌های خنک‌شونده فابریک (با کیفیت بالا). |
Stage 2 و بالاتر (کاربری پرفشار) | لنت‌های نیمه‌فلزی Performance + دیسک‌های خنک‌شونده شیاردار. |
کاربری مسابقه‌ای/درگ | لنت‌های تمام فلزی/سیمتری + دیسک‌های شیاردار یا سوراخدار-شیاردار (با ریسک بالا). |
برای دستیابی به حداقل فاصله ترمزگیری، همواره باید روغن ترمز با نقطه جوش بالا (مانند DOT 4 یا DOT 5.1) و کالیپرهای بدون ایراد را تضمین کرد.
آیا مایلید در مورد "نقش و ضرورت ارتقاء روغن ترمز با DOT بالاتر در خودروهای تیون شده" تحلیل دقیق‌تری ارائه دهم؟
