ماشین لباسشویی، به ویژه در مرحله خشک‌کن (Spin Cycle)، با سرعت بسیار بالایی می‌چرخد. برای مدیریت نیروهای گریز از مرکز ناشی از این چرخش و جلوگیری از آسیب به بدنه، سیستم تعلیق آن شامل کمک فنرها/دمپرها و بلبرینگ دیگ نقشی حیاتی دارد. خرابی این اجزا شایع‌ترین علت صدای شبیه به صدای هواپیما (در بلبرینگ‌ها) یا لرزش شدید و تکان خوردن دستگاه (در کمک فنرها) است.
۱. عیب‌یابی: تشخیص منشأ صدا و لرزش
باید منشأ دقیق مشکل (سیستم تعلیق یا بلبرینگ‌ها) را تشخیص داد تا تعمیر درست انجام شود.
الف) خرابی کمک فنرها/دمپرها (Shock Absorbers)
وظیفه: جذب ارتعاشات عمودی و افقی دیگ، به خصوص در سرعت‌های بالا.
علائم خرابی:
لرزش و تکان خوردن شدید: دستگاه هنگام آبگیری و خشک‌کن (حتی با بار متعادل) به شدت تکان می‌خورد یا جابجا می‌شود.
صدای کوبیدن: صدای کوبیدن دیگ به بدنه فلزی دستگاه به گوش می‌رسد.
تست ساده: درپوش بالایی ماشین را بردارید و به دیگ فشار دهید. دیگ باید بلافاصله حرکت متوقف شود. اگر دیگ شروع به فنر زدن و بالا و پایین رفتن کرد، کمک فنرها ضعیف شده‌اند.
ب) خرابی بلبرینگ‌های دیگ (Drum Bearings)
وظیفه: امکان چرخش نرم و بدون اصطکاک دیگ داخلی حول یک محور ثابت.
علائم خرابی:
صدای بلند و خشن: ایجاد صدای شبیه غرش، جیغ کشیدن یا صدای هواپیما/قطار که با افزایش سرعت خشک‌کن، بلندتر می‌شود.
تست ساده: دستگاه را خاموش کرده و درام را با دست بچرخانید. اگر صدای خرد شدن یا تق تق شنیده می‌شود یا اگر دیگ دارای لقی (Wobble) است، بلبرینگ‌ها از بین رفته‌اند.
۲. تعویض کمک فنرها و دمپرها
تعویض کمک فنرها معمولاً ساده‌ترین تعمیر مکانیکی در سیستم تعلیق است.
دسترسی: معمولاً با باز کردن پنل جلویی (در مدل‌های درب از جلو) یا پنل پشتی (در برخی مدل‌های درب از بالا)، دسترسی به کمک فنرها ممکن است.
خارج کردن کمک فنر قدیمی:
کمک فنرها توسط پین‌ها یا پیچ‌هایی در بالا (متصل به دیگ) و پایین (متصل به شاسی دستگاه) ثابت شده‌اند.
پیچ‌ها یا پین‌های پلاستیکی را باز کنید. در صورت وجود پین پلاستیکی، از یک پیچ‌گوشتی برای فشار دادن قفل و خارج کردن آن استفاده کنید.
نصب قطعه جدید: کمک فنرهای جایگزین باید از نظر سایز و سختی (کد رنگی یا درجه نیوتن) دقیقاً مشابه قطعات اصلی باشند. نصب نادرست فنر یا استفاده از فنر ضعیف، مشکل لرزش را حل نخواهد کرد.
تست: پس از نصب، دیگ را فشار دهید تا از عملکرد صحیح جذب ارتعاش اطمینان حاصل کنید.
۳. تعویض بلبرینگ دیگ (تعمیر تخصصی)
تعویض بلبرینگ یکی از پیچیده‌ترین تعمیرات ماشین لباسشویی است و نیاز به مهارت بالا دارد.
الف) مراحل جداسازی دیگ (درام)
جداسازی قطعات: باید تقریباً تمام اجزای دستگاه شامل پنل‌های کنترلی، محفظه پودر، واشر درب (Gasket)، وزنه‌های تعادل (Concrete Weights)، المنت حرارتی و موتور از دیگ جدا شوند.
خارج کردن دیگ: دیگ داخلی (شامل درام چرخان) به همراه بلبرینگ‌ها و شفت از داخل بدنه فلزی خارج می‌شود.
ب) دسترسی به بلبرینگ‌ها
دیگ قابل باز شدن (Serviceable Drum): در اکثر مدل‌ها (به‌خصوص مدل‌های قدیمی‌تر)، دیگ پلاستیکی بیرونی با استفاده از پیچ یا کِلَمپ‌های فلزی قابل باز شدن به دو نیمه است. پس از باز شدن، بلبرینگ‌ها و کاسه نمد (Seal) روی محور قابل مشاهده هستند.
دیگ جوش داده شده (Sealed Drum): در برخی مدل‌ها (جدیدتر)، دیگ بیرونی جوش داده شده است و برای دسترسی به بلبرینگ‌ها، باید آن را با اره برش داد یا کل مجموعه دیگ را تعویض کرد (که هزینه بسیار بالایی دارد).
ج) تعویض بلبرینگ و کاسه نمد
خارج کردن بلبرینگ‌ها: بلبرینگ‌های فرسوده (که معمولاً دو عدد هستند) باید با استفاده از ابزار پرس بلبرینگ یا یک چکش (با احتیاط برای جلوگیری از آسیب به محفظه پلاستیکی) خارج شوند.
نصب کاسه نمد: قبل از نصب بلبرینگ جدید، کاسه نمد (Seal) را تعویض کنید. کاسه نمد، که وظیفه جلوگیری از نفوذ آب به بلبرینگ‌ها را دارد، عامل اصلی خرابی بلبرینگ است. آن را با گریس ضدآب مخصوص روان‌کاری کنید.
نصب بلبرینگ‌های جدید: بلبرینگ‌های جدید را با استفاده از ابزار پرس یا یک بوش مناسب و چکش به آرامی در جای خود نصب کنید.
مونتاژ مجدد: دیگ را آب‌بندی کرده و تمامی اجزا را به ترتیب معکوس بازسازی و نصب کنید.
۴. نکات مهم برای جلوگیری از خرابی مجدد
تراز بودن دستگاه: اطمینان حاصل کنید که ماشین لباسشویی با استفاده از پایه‌های قابل تنظیم، کاملاً تراز باشد. تراز نبودن، عمر کمک فنرها و بلبرینگ‌ها را به شدت کاهش می‌دهد.
بارگیری صحیح: از بارگیری بیش از حد دستگاه یا شستن یک پارچه سنگین (مانند یک پتو) به صورت تنها خودداری کنید؛ زیرا بار نامتعادل بیشترین استرس را به سیستم تعلیق وارد می‌کند.
کیفیت قطعه: هنگام تعویض بلبرینگ، فقط از بلبرینگ‌های با کیفیت بالا (مانلاً SKF یا NSK) و کاسه نمدهای درجه یک استفاده کنید تا از نفوذ آب جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری: تشخیص صحیح بین مشکل لرزش (کمک فنر/دمپر) و مشکل صدای غرش (بلبرینگ دیگ) کلید تعمیر لباسشویی است. تعویض کمک فنرها نسبتاً آسان است، اما تعویض بلبرینگ‌ها یک تعمیر زمان‌بر و تخصصی است که نیاز به جداسازی تقریباً کامل دستگاه و استفاده از ابزار مناسب برای پرس بلبرینگ دارد.
