چرخ گوشت‌های برقی (Meat Grinders) و میکسرهای ایستاده (Stand Mixers) برای انتقال قدرت موتور با سرعت و گشتاور مناسب، به یک سیستم گیربکس (جعبه دنده) شامل دنده‌های فلزی یا پلاستیکی و قطعات اتصال‌دهنده (کوپلرها) متکی هستند. این قطعات به دلیل فشار زیاد و ماهیت سخت کار، مستعد ساییدگی و شکستگی هستند. خرابی در این سیستم منجر به صدای ناهنجار سایش، عدم چرخش ابزار، و در موارد شدید، آسیب به موتور می‌شود.
۱. عیب‌یابی: تشخیص خرابی‌های مکانیکی
باید منشأ صدا (دنده‌های داخلی) را از خرابی رابط خارجی (کوپلر) تشخیص داد.
الف) خرابی قطعات اتصال‌دهنده (Couplers/Fuses)
کوپلرها قطعات پلاستیکی یا لاستیکی هستند که به عنوان فیوز مکانیکی عمل می‌کنند و وظیفه دارند در صورت گیر کردن شدید ابزار (مانند استخوان در چرخ گوشت)، بشکنند تا از آسیب رسیدن به دنده‌ها و موتور جلوگیری شود.
علائم:
موتور کار می‌کند اما ابزار نمی‌چرخد: دستگاه روشن است و صدای موتور می‌آید، اما تیغ چرخ گوشت یا پدال میکسر حرکت نمی‌کند.
مشاهده پودر پلاستیک: وجود ذرات پلاستیکی یا لاستیکی در محل اتصال شفت.
تشخیص: شفت موتور می‌چرخد اما کوپلر متصل به ابزار (مارپیچ یا پدال) ثابت مانده است. این ساده‌ترین و شایع‌ترین نوع خرابی است.
ب) سایش یا شکستگی دنده‌های داخلی
دنده‌های داخلی در داخل گیربکس قرار دارند و وظیفه کاهش سرعت و افزایش گشتاور را دارند.
علائم:
صدای سایش و خرد شدن: شنیدن صدای خشن، ساییده شدن فلز به فلز یا صدای تق‌تق منظم در حین کار.
عملکرد متناوب: ابزار گاهی می‌چرخد و گاهی می‌ایستد (نشان‌دهنده شکستگی جزئی دندانه‌ها).
قفل شدن موتور: دنده‌های شکسته یا فرسوده قفل شده و از چرخش موتور جلوگیری می‌کنند.
۲. بازسازی تخصصی سیستم دنده فلزی (گیربکس)
تعمیر گیربکس نیازمند باز کردن کامل بدنه دستگاه است.
الف) مراحل جداسازی و دسترسی
دسترسی: دستگاه را از برق بکشید و پنل‌های بیرونی را باز کنید. موتور و مجموعه گیربکس را از شاسی اصلی خارج کنید.
باز کردن گیربکس: محفظه گیربکس (اغلب فلزی یا پلاستیکی سخت) را با دقت باز کنید.
بررسی دنده‌ها: دنده‌ها را بررسی کنید. اغلب، یک یا دو دنده پلاستیکی (به عنوان یک فیوز نهایی) در کنار دنده‌های فلزی یا برنجی قرار دارند که احتمال شکستگی آن‌ها بیشتر است. دنده‌های فلزی را برای ساییدگی لبه‌ها، شکستگی یا ترک بررسی کنید.
ب) تعویض دنده‌ها و روان‌کاری
تعویض: دنده‌های آسیب دیده را با قطعات جایگزین دقیقاً هم‌اندازه و با همان تعداد دندانه‌ها تعویض کنید.
روان‌کاری:
تمیزکاری: گریس قدیمی، خشک شده یا حاوی پودر فلزی/پلاستیکی را به طور کامل از داخل محفظه و از روی دنده‌ها پاک کنید.
گریس‌کاری: از گریس مناسب برای مواد غذایی (Food Grade Grease)، مانند گریس سیلیکونی یا گریس لیتیوم سفید، استفاده کنید. از گریس خودرو استفاده نکنید. دنده‌ها و محورهای آن‌ها را با مقدار مناسبی گریس جدید بپوشانید.
مونتاژ مجدد: محفظه گیربکس را ببندید و مطمئن شوید که تمامی دنده‌ها به درستی با هم درگیر شده‌اند و محفظه کاملاً آب‌بندی شده است (برای جلوگیری از نشت گریس).
۳. تعویض قطعات اتصال‌دهنده (Couplers)
کوپلرها معمولاً با سهولت بیشتری تعویض می‌شوند، زیرا در قسمت بیرونی یا روی شفت قرار دارند.
الف) مراحل تعویض کوپلر
دسترسی: کوپلرها معمولاً در نوک شفت خروجی موتور یا شفت درایو اصلی قرار دارند.
جداسازی: کوپلرهای خارجی معمولاً توسط یک پیچ نگهدارنده (Grub Screw) یا با یک سیستم فشاری (Push-fit) ساده روی شفت ثابت می‌شوند.
پیچ‌های کوچک نگهدارنده را با آچار آلن باز کنید.
کوپلر شکسته را خارج کنید.
نصب کوپلر جدید: کوپلر جدید را نصب کنید. اگر از نوع پیچی است، مطمئن شوید پیچ نگهدارنده روی قسمت صاف شفت (Flat Spot) محکم شده باشد تا هنگام کار شل نشود.
ب) ملاحظات فنی کوپلرها
جنس کوپلر: همیشه از کوپلری با همان جنس (پلاستیک سخت، نایلون یا لاستیک فشرده) و سختی مدل اصلی استفاده کنید. استفاده از یک کوپلر فلزی می‌تواند در صورت گیر کردن، باعث انتقال ضربه به دنده‌ها و شکستن آن‌ها شود.
تعمیر موقت: هرگز کوپلر شکسته را با چسب یا مواد دیگر تعمیر نکنید. این قطعه به عنوان فیوز طراحی شده و باید در زمان فشار بشکند تا از اجزای گران‌تر محافظت کند.
نتیجه‌گیری: سایش یا صدای سایش شدید در چرخ گوشت یا میکسر، نشان‌دهنده نیاز به بازسازی گیربکس و روان‌کاری مجدد دنده‌ها است. در مقابل، اگر موتور کار می‌کند اما ابزار نمی‌چرخد، به احتمال زیاد کوپلر (فیوز مکانیکی) شکسته است و باید به سادگی تعویض شود. هنگام بازسازی گیربکس، استفاده از گریس درجه غذایی و اطمینان از قرارگیری صحیح و سفت بودن تمامی دنده‌ها، کلید موفقیت‌آمیز بودن تعمیر است.
