نوار تیپ یک روش بسیار مؤثر و کارآمد برای آبیاری قطره‌ای است که به شما کمک می‌کند آب را به‌صورت مستقیم و کنترل‌شده به ریشه گیاهان برسانید. این کار باعث صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش بازدهی محصولات می‌شود. در ادامه، تمام مراحل و نکات مهم مربوط به نصب و استفاده از نوار تیپ را به‌صورت کامل توضیح می‌دهیم.
تجهیزات مورد نیاز
برای نصب یک سیستم آبیاری با نوار تیپ، به تجهیزات زیر نیاز دارید:
نوار تیپ: این نوارها در دو نوع درزدار (داری درزهای زیگزاگی) و پلاک‌دار (دارای روزنه‌های منظم) موجود هستند. نوع پلاک‌دار مقاومت بیشتری در برابر گرفتگی دارد. بسته به طول زمین، متراژ مورد نیاز را تهیه کنید.
لوله اصلی (لی‌فلت یا پلی‌اتیلن): این لوله وظیفه انتقال آب از منبع اصلی به خطوط نوار تیپ را بر عهده دارد. سایز لوله به دبی آب و طول خطوط بستگی دارد.
اتصالات: شامل انواع اتصالات نوار به لی‌فلت (برای اتصال نوار تیپ به لوله اصلی)، اتصالات انتهایی (برای مسدود کردن انتهای نوار تیپ)، شیر انشعاب (برای کنترل جریان آب در هر خط)، و رابط نوار تیپ (برای اتصال دو نوار تیپ به یکدیگر در صورت نیاز).
فیلتر توری یا دیسکی: این فیلتر ضروری است تا از ورود ذرات ریز و شن به داخل نوار تیپ و گرفتگی آن جلوگیری کند. فیلتر را در ابتدای خط و پس از شیر اصلی نصب کنید.
سوراخ‌کن: برای ایجاد سوراخ روی لوله اصلی و نصب شیر انشعاب یا اتصالات.
نحوه محاسبه متراژ و تعداد نازل (قطره‌چکان)
نوار تیپ به‌صورت رول‌های ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ متری عرضه می‌شود. برای محاسبه متراژ مورد نیاز، طول و عرض باغ یا باغچه خود را در نظر بگیرید.
فاصله ردیف‌های کشت: نوار تیپ باید در کنار ردیف‌های کشت قرار گیرد. اگر فاصله بین ردیف‌های کشت شما ۵۰ سانتی‌متر است، باید به ازای هر ۵۰ سانتی‌متر یک خط نوار تیپ در نظر بگیرید.
طول هر خط: طول هر خط نوار تیپ نباید از ۱۰۰ متر بیشتر باشد تا افت فشار زیادی نداشته باشیم.
قطره‌چکان‌ها (نازل‌ها): در نوار تیپ، قطره‌چکان‌ها از قبل با فواصل مشخص (مثلاً ۱۰، ۲۰ یا ۳۰ سانتی‌متر) روی نوار قرار گرفته‌اند و نیازی به نصب جداگانه آن‌ها نیست. انتخاب فاصله مناسب بستگی به نوع گیاه و بافت خاک دارد. برای گیاهانی با ریشه‌های گسترده‌تر یا در خاک‌های شنی، فاصله کمتر مناسب است.
مراحل نصب
۱. طراحی اولیه
ابتدا طرحی از باغچه یا باغ خود بکشید و محل قرارگیری لوله اصلی و خطوط نوار تیپ را مشخص کنید. لوله اصلی معمولاً در ابتدای ردیف‌ها قرار می‌گیرد.
۲. نصب لوله اصلی و فیلتر
فیلتر را در ابتدای خط لوله اصلی و پس از منبع آب نصب کنید.
لوله اصلی را در محل تعیین‌شده روی زمین قرار دهید.
شیرهای انشعاب را در محل‌های مناسب روی لوله اصلی نصب کنید. برای این کار، با استفاده از سوراخ‌کن روی لوله سوراخ ایجاد کرده و شیر انشعاب را محکم در آن قرار دهید.
۳. اتصال و نصب نوار تیپ
هر رول نوار تیپ را باز کنید و ابتدای آن را به شیر انشعاب متصل کنید.
نوار تیپ را در امتداد ردیف‌های کشت بکشید. دقت کنید که نوار تیپ روی زمین صاف و بدون پیچ‌خوردگی قرار گیرد.
محل قرارگیری نوار تیپ: نوار تیپ را در فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متری از ساقه گیاه قرار دهید. این فاصله باعث می‌شود آب به‌طور مستقیم به ناحیه ریشه برسد. می‌توانید نوار را روی سطح خاک یا کمی زیر خاک (حدود ۲ تا ۵ سانتی‌متر) قرار دهید. قرار دادن زیر خاک باعث کاهش تبخیر آب و محافظت از نوار در برابر نور خورشید و آسیب‌های فیزیکی می‌شود.
نکته مهم: سمت روزنه‌های نوار تیپ باید رو به بالا باشد تا احتمال گرفتگی آن با ذرات خاک کاهش یابد.
انتهای هر نوار تیپ را با استفاده از اتصال انتهایی یا با یک قطعه کوچک از خود نوار تیپ گره بزنید و محکم کنید تا آب از آنجا خارج نشود.
نکات مهم و حیاتی
فشار آب: فشار ایده‌آل برای نوار تیپ حدود ۰.۶ تا ۱ بار است. فشار بیش از حد می‌تواند باعث ترکیدگی نوار شود. اگر فشار آب شما بالاست، از شیرهای کاهنده فشار استفاده کنید.
تمیزکاری: به طور منظم فیلتر را بررسی و تمیز کنید تا از گرفتگی آن جلوگیری شود.
دوام: نوار تیپ معمولاً برای یک فصل زراعی طراحی شده و پس از برداشت محصول باید جمع‌آوری شود. با این حال، با مراقبت و استفاده صحیح، ممکن است برای فصل‌های بیشتری هم قابل استفاده باشد.
محافظت در برابر حیوانات و حشرات: جوندگان ممکن است به نوار تیپ آسیب بزنند. برای محافظت بیشتر، می‌توانید نوار را کمی زیر خاک دفن کنید.
نحوه آبیاری: بسته به نوع خاک و گیاه، زمان آبیاری را تنظیم کنید. برای خاک‌های شنی، آبیاری با فواصل زمانی کمتر و برای خاک‌های رسی، با فواصل زمانی بیشتر مناسب است.
