نکات بسیار مهم قبل از استفاده از جدول:
آزمایش خاک (ضروری): قبل از هرگونه کوددهی، آزمایش خاک دقیقترین روش برای شناسایی کمبودها یا مازاد عناصر غذایی است.
سن و اندازه درخت: نیازهای کودی یک نهال با یک درخت بالغ کاملاً متفاوت است. این جدول برای درختان بالغ با رشد نرمال در نظر گرفته شده است.
شرایط اقلیمی و نوع خاک: این دو عامل به شدت بر نیاز آبیاری و کوددهی تاثیر میگذارند. خاکهای شنی نیاز به آبیاری و کوددهی مکررتر دارند.
کودهای آلی پایه: استفاده از کودهای دامی پوسیده یا کمپوست در پاییز یا زمستان برای بهبود ساختار خاک و تامین تدریجی مواد غذایی، برای اکثر درختان باغچهای بسیار مفید است.
روش کوددهی: کودهای گرانولی را میتوان به صورت چالکود یا نواری در اطراف سایهانداز درختان استفاده کرد و سپس آبیاری نمود. کودهای مایع را میتوان به صورت کودآبیاری یا محلولپاشی به کار برد.
عناصر میکرو: کمبود عناصر میکرو (آهن، روی، بور و...) در ایران شایع است. نتایج آزمایش خاک این کمبودها را مشخص میکند.
جدول جامع راهنمای آبیاری و کوددهی درختان باغچهای رایج
| نام درخت | آبیاری در فصل سرد (پاییز و زمستان) | آبیاری در فصل گرم (بهار و تابستان) | کودهای پایه (بهترین زمان: پاییز/زمستان) | کوددهی در بهار (شروع رشد) | کوددهی در تابستان (رشد فعال/باردهی) | کوددهی در پاییز و زمستان (دوره خواب) |
| درختان میوه (سیب، گلابی، هلو، زردآلو و...) | بسته به بارندگی، هر 3-4 هفته (در صورت خشکی خاک) | هر 1-2 هفته (بسته به نوع خاک و دما) | کود دامی پوسیده یا کمپوست (30-50 کیلوگرم/درخت) | NPK متعادل (مانند 20-20-20) یا کمی ازت بالا | NPK با پتاسیم بالا (مثلاً 12-12-36) | NPK با فسفر و پتاسیم بالا (مثل 5-10-15) یا کود حیوانی |
| پسته | هر 3-5 هفته (بسته به اقلیم و خاک) | هر 7-14 روز (بسته به اقلیم و خاک) | کود دامی پوسیده (20-40 کیلوگرم/درخت) + کودهای فسفره و پتاسه | NPK ازته (مثل اوره) در اواخر زمستان/اوایل بهار | NPK متعادل در اردیبهشت، کودهای پتاسه در خرداد/تیر | کودهای پتاسه و روی (محلولپاشی) |
| مرکبات (پرتقال، لیمو، نارنگی) | هر 2-3 هفته (در مناطق خشکتر) | هر 5-10 روز (بسته به سن درخت و دما) | کود دامی پوسیده + گوگرد | NPK ازته در اوایل بهار | NPK متعادل + کودهای میکرو (به خصوص آهن) | کودهای فسفره و پتاسه (کم) |
| انواع انگور | هر 2-3 هفته (در صورت عدم بارندگی) | هر 7-10 روز (به ویژه در زمان پر شدن حبه) | کود دامی پوسیده + کود فسفره و پتاسه | NPK متعادل با تاکید بر ازت (محلولپاشی) | NPK با پتاسیم بالا (بعد از تشکیل میوه) | کود دامی پوسیده (اواخر پاییز) |
| زیتون (باغچه ای) | هر 3-4 هفته (بسته به بارندگی) | هر 10-20 روز (مقاوم به خشکی) | کود دامی پوسیده | NPK متعادل در اواخر زمستان/اوایل بهار | NPK متعادل یا کمی پتاس بالا در تابستان | کودهای فسفره و پتاسه (کم) |
| انار | هر 2-3 هفته (در صورت عدم بارندگی) | هر 7-10 روز (در زمان میوهدهی نیاز زیادتر) | کود دامی پوسیده + فسفر و پتاسیم | NPK ازته در اوایل بهار | NPK با پتاسیم بالا در زمان میوهدهی | کودهای فسفره و پتاسیم (در پاییز) |
| انواع توت (شاه توت، توت سفید) | هر 1-2 هفته (در صورت عدم بارندگی) | هر 5-7 روز (در زمان میوهدهی نیاز زیادتر) | کود دامی پوسیده | NPK ازته در اوایل بهار | NPK متعادل در زمان باردهی | کود دامی پوسیده (پاییز) |
| انواع نخل خرما | هر 2-4 هفته (بسته به اقلیم و نوع خاک) | هر 5-10 روز (نیاز به آب زیاد در تابستان) | کود دامی پوسیده (مقدار زیاد) | NPK با ازت بالا (اوایل بهار) | NPK متعادل یا پتاس بالا (در طول تابستان) | کودهای فسفره و پتاسه |
| بید (مجید، بیدمشک و...) | هر 1-2 هفته (بسته به بارندگی) | هر 3-5 روز (نیاز به آب زیاد) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| سرو (شیراز، ناز، خمرهای و...) | هر 2-4 هفته (در صورت خشکی خاک) | هر 7-14 روز (مقاوم به خشکی نسبی) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز، کم) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| زیتون تلخ | هر 3-5 هفته (مقاوم به خشکی) | هر 10-20 روز (مقاوم به خشکی) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (کم) | عدم نیاز | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| زبان گنجشک | هر 2-3 هفته (در صورت خشکی خاک) | هر 7-10 روز (نیاز به آب متوسط) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| اقاقیا | هر 2-3 هفته (در صورت خشکی خاک) | هر 7-10 روز (نیاز به آب متوسط) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| انواع کاج | هر 3-5 هفته (مقاوم به خشکی) | هر 10-20 روز (مقاوم به خشکی) | کمپوست یا کود دامی پوسیده (کم) | کود مخصوص درختان سوزنیبرگ (کم) | عدم نیاز | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| صنوبر | هر 1-2 هفته (نیاز به رطوبت خاک) | هر 3-5 روز (نیاز به آب زیاد) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| چنار | هر 1-2 هفته (نیاز به رطوبت خاک) | هر 3-5 روز (نیاز به آب زیاد) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| ارغوان | هر 2-3 هفته (در صورت خشکی خاک) | هر 7-10 روز (نیاز به آب متوسط) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (قبل از گلدهی) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| سپیدار | هر 1-2 هفته (نیاز به رطوبت خاک) | هر 3-5 روز (نیاز به آب زیاد) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| پالونیا | هر 2-3 هفته (در سال اول نیاز به آب بیشتر) | هر 5-7 روز (به خصوص در سالهای اولیه) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK ازته بالا (برای رشد سریع) | NPK متعادل (برای رشد متعادل) | کود دامی پوسیده (پاییز) |
| افرا (انواع مختلف) | هر 1-2 هفته (حفظ رطوبت خاک) | هر 3-7 روز (حفظ رطوبت خاک) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (در اوایل بهار) | NPK متعادل (در صورت نیاز) | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
| اکالیپتوس | هر 2-3 هفته (مقاوم به خشکی پس از استقرار) | هر 7-14 روز (مقاوم به خشکی) | کمپوست یا کود دامی پوسیده | NPK متعادل (کم) | عدم نیاز | عدم نیاز (فقط کود آلی) |
۵
از ۵
۶ مشارکت کننده
