نقاشی ساختمان یک فرآیند چند مرحله‌ای است که انتخاب صحیح ابزار و مواد در هر مرحله، از زیرسازی تا اجرای لایه نهایی، نقشی حیاتی در کیفیت کار ایفا می‌کند.
۱. انواع قلم مو، غلتک و کارایی آن‌ها
ابزارهای اصلی اجرای رنگ شامل قلم مو و غلتک هستند که بر اساس نوع رنگ انتخاب می‌شوند.
الف) قلم مو (Brush)
نوع قلم مو | جنس الیاف | کاربرد اصلی | ویژگی‌های کلیدی |
قلم موی الیاف طبیعی | موی حیوانات (سمور، گراز و...) | رنگ‌های روغنی، نیمه روغنی، وارنیش‌ها | حفظ رنگ بیشتر، نتیجه صاف‌تر، غیرقابل استفاده برای رنگ‌های بر پایه آب. |
قلم موی الیاف مصنوعی | نایلون، پلی‌استر | رنگ‌های پلاستیکی، آکریلیک (بر پایه آب) | دوام بیشتر، شستشوی آسان‌تر، مناسب برای جذب آب و حفظ فرم. |
سایز و شکل | قلم‌های تخت و پهن: برای سطوح بزرگ. قلم‌های گرد و زاویه‌دار: برای لبه‌ها، گوشه‌ها و جزئیات. | قلم‌های کوچک (قلم سرگرد): برای بتونه‌کاری و جزئیات دقیق. |
ب) غلتک نقاشی (Roller)
غلتک‌ها بر اساس طول پرز یا خواب (Nap Length) و جنس روکش دسته‌بندی می‌شوند:
نوع خواب غلتک | طول خواب (پرز) | کاربرد |
خواب کوتاه (Low-Nap) | 1/4 اینچ (6 mm) | سطوح کاملاً صاف (گچ، فلز)، نتیجه نهایی بسیار صاف. |
خواب متوسط (Medium-Nap) | 3/8 اینچ (10 mm) | سطوح کمی بافت‌دار (مانند دیوارهای خشک)، رایج‌ترین نوع. |
خواب بلند (High-Nap) | 1/2 اینچ و بیشتر (13 mm+) | سطوح بسیار بافت‌دار یا زبر (سیمان، آجر)، برای نفوذ رنگ به فرورفتگی‌ها. |
جنس روکش: روکش‌های فوم برای اجرای سریع وارنیش، روکش‌های پلی‌استر/پلی‌آمید برای رنگ‌های بر پایه آب و روغنی. |
۲. انواع رنگ‌ها و شناسایی آن‌ها
رنگ‌های ساختمانی بر اساس حلال و مواد اصلی تشکیل‌دهنده دسته‌بندی می‌شوند.
نوع رنگ | حلال اصلی | ویژگی‌های کلیدی | نحوه شناسایی |
رنگ روغنی (Oil-Based) | تینر یا نفت | دوام بالا، قابل شستشوی کامل، براقیت زیاد. بوی قوی، زمان خشک شدن طولانی. | هنگام شستشوی ابزار، به تینر یا نفت نیاز دارد. بوی تند. |
رنگ پلاستیک (Plastic/PVA) | آب | مات، سریع خشک می‌شود، ارزان، اجرای آسان. قابل شستشو نیست (یا شستشوی محدود). | ابزار با آب شسته می‌شود. بوی ملایم. |
رنگ نیمه روغنی | تینر/نفت | ترکیب ویژگی‌های روغنی و مات. دوام خوب، مات یا نیمه براق. | شبیه رنگ روغنی است اما براقیت کمتری دارد. |
رنگ آکریلیک | آب | دوام بالا، قابل شستشوی خوب، بدون بو. بهترین جایگزین روغنی برای داخل ساختمان. | زمان خشک شدن متوسط، ابزار با آب شسته می‌شود. |
۳. راهنمای عملی نقاشی و زیرسازی
کیفیت نقاشی به زیرسازی بستگی دارد. بتونه‌کاری صحیح زیرکار، ایرادات سطح را برطرف می‌کند.
الف) بتونه‌کاری زیرکار و آستر زنی (پرایمر)
مرحله | نوع رنگ زیرکار | مواد لازم | روش اجرا |
۱. آماده‌سازی | همه | کاردک، سنباده (100 تا 180) | تراشیدن رنگ‌های پوسته شده و سنباده‌زنی زبری‌ها. تمیز کردن سطح از گرد و غبار. |
۲. آستر زنی (Primer) | همه | روغنی: روغن الیف (زیرکار). پلاستیک/آکریلیک: پرایمر بر پایه آب. | پرایمر یا روغن الیف برای پر کردن منافذ و تقویت چسبندگی رنگ نهایی به سطح اعمال می‌شود. |
۳. بتونه‌کاری | روغنی/نیمه روغنی | بتونه روغنی: ترکیب رنگ روغنی، تینر، مل و پودر سینکا. | اعمال بتونه با کاردک برای پوشاندن ترک‌ها و سوراخ‌ها. |
پلاستیک/آکریلیک | بتونه پلاستیک آماده یا ترکیب پودر بتونه با آب. | ||
۴. سنباده نهایی | همه | سنباده نرم‌تر (180 تا 240) | پس از خشک شدن بتونه، سطح سنباده زده می‌شود تا کاملاً صاف و یکدست شود. |
ب) اجرای رنگ نهایی (فینیش)
نوع رنگ | حلال و رقیق‌سازی | ابزار توصیه‌شده | نکات اجرایی |
پلاستیکی | آب (به مقدار نیاز برای رسیدن به قوام مناسب) | غلتک خواب متوسط یا قلم موی مصنوعی. | سرعت عمل: به دلیل خشک شدن سریع، باید سریعاً اعمال شود. برای شستشوی ابزار مشکل ایجاد نمی‌کند. |
روغنی | تینر یا نفت (برای رقیق شدن) | قلم موی طبیعی یا غلتک خواب کوتاه. | زمان‌بندی: به زمان زیادی (حدود 12 تا 24 ساعت) برای خشک شدن بین لایه‌ها نیاز دارد. تهویه مناسب فضا ضروری است. |
آکریلیک | آب | غلتک خواب متوسط یا قلم موی مصنوعی. | شستشو: قابل شستشو است، اما در ساعات اولیه پس از رنگ‌آمیزی نباید آب به سطح برسد. بو: فاقد بوی تند و مناسب فضاهای داخلی. |
نکات عمومی برای اجرای رنگ
- لایه نازک: همیشه رنگ را در دو یا سه لایه نازک اجرا کنید تا از شره کردن جلوگیری شود و پوشش یکنواخت حاصل شود.
- جهت قلم زنی: همیشه قلم مو را در یک جهت (بالا به پایین) بکشید تا رد قلم باقی نماند.
- زمان خشک شدن: به زمان خشک شدن توصیه شده توسط سازنده بین هر لایه پایبند باشید.
- دمای محیط: بهترین دما برای نقاشی بین 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد است. دمای پایین یا رطوبت بالا زمان خشک شدن را به شدت افزایش می‌دهد.
