پکیجهای گرمایشی دیواری، به عنوان جایگزینی برای موتورخانههای مرکزی، به دلیل ابعاد کوچک، راندمان بالا و استقلال واحدها، محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. این پکیجها بر اساس تعداد مبدلهای حرارتی مورد استفاده برای تأمین آب گرم مصرفی و گرمایش، به دو نوع تک مبدل و دو مبدل تقسیم میشوند.
۱. پکیجهای تک مبدل (Single Heat Exchanger)
الف) ساختار و عملکرد
در پکیجهای تک مبدل، تنها یک مبدل اصلی وجود دارد که وظیفه تأمین گرمایش محیط و آب گرم مصرفی (بهداشتی) را به صورت همزمان بر عهده دارد.
- حالت گرمایش (شوفاژ): آب در مبدل اصلی توسط شعله گرم شده و به سیستم رادیاتورها یا گرمایش از کف پمپ میشود.
- حالت آب گرم مصرفی: هنگامی که شیر آب گرم باز میشود، جریان آب گرمایش قطع شده و آب سرد شهری مستقیماً وارد همان مبدل اصلی میشود. آب سرد با عبور از مبدل و دریافت حرارت مستقیم از شعله، گرم شده و به سمت شیر آب هدایت میشود.
ب) مزایا و معایب
مزایا | معایب |
سادگی ساختار: به دلیل وجود یک مبدل، قطعات کمتر و در نتیجه خرابیهای احتمالی کمتری دارند. | نوسان دمایی: آب گرم مصرفی مستقیماً از شعله عبور میکند؛ نوسان دمای شعله و تغییر دبی آب میتواند باعث نوسان دمای آب مصرفی شود. |
رسوبگیری کمتر: به دلیل تماس آب مصرفی با شعله و دمای بالا، رسوبگیری مبدل اصلی سریعتر اتفاق میافتد و عمر مبدل کاهش مییابد. | |
هزینه اولیه پایینتر: به طور معمول، قیمت اولیه پکیجهای تک مبدل کمتر است. |
۲. پکیجهای دو مبدل (Double Heat Exchanger)
الف) ساختار و عملکرد
در پکیجهای دو مبدل، دو مبدل حرارتی مجزا وجود دارد:
- مبدل اصلی (Primary Heat Exchanger): آب گرمایشی (آب مدار بسته شوفاژ) را گرم میکند.
- مبدل ثانویه (Plate Heat Exchanger): این مبدل از نوع صفحهای است و وظیفه گرم کردن آب مصرفی را بر عهده دارد.
- حالت آب گرم مصرفی: آب گرمایشی که در مبدل اصلی گرم شده، به دور مبدل ثانویه گردش میکند و حرارت خود را به آب سرد مصرفی منتقل میکند. این دو آب هرگز با هم مخلوط نمیشوند (انتقال حرارت غیرمستقیم).
ب) مزایا و معایب
مزایا | معایب |
پایداری دمایی: آب مصرفی با دمای ثابت آب گرمایشی گرم میشود، نه شعله مستقیم، در نتیجه نوسان دمایی کمتر است. | پیچیدگی ساختار: وجود دو مبدل و سهراهی برای سوئیچ جریان، احتمال خرابی قطعات را کمی افزایش میدهد. |
طول عمر بالاتر: آب مصرفی در تماس مستقیم با شعله نیست و دمای سطح مبدل ثانویه کمتر است، در نتیجه سرعت رسوبگیری پایینتر است. | افت جزئی فشار آب: عبور آب از مبدل ثانویه صفحهای ممکن است باعث افت جزئی فشار آب گرم نسبت به تک مبدل شود. |
گرمایش سریعتر آب مصرفی: معمولاً در حالت آب گرم، سرعت گرمایش بالاتر است. | هزینه اولیه بالاتر: به دلیل وجود مبدل ثانویه و سهراهی، قیمت بالاتری دارند. |
۳. سیستم لولهکشی: آیا تفاوتی وجود دارد؟
خیر، سیستم لولهکشی ساختمان برای هر دو نوع پکیج کاملاً یکسان است.
تفاوت پکیجهای تک مبدل و دو مبدل صرفاً به ساختار داخلی خود پکیج و نحوه گرمایش آب مصرفی مربوط میشود. سیمکشی و لولهکشی ساختمان برای اتصال به پکیج (ورودی آب سرد، خروجی آب گرم مصرفی، رفت و برگشت رادیاتورها و لوله گاز) در هر دو مدل کاملاً استاندارد و مشابه است.
۴. انتخاب بهینه برای منازل
انتخاب بین پکیج تک مبدل و دو مبدل باید بر اساس فاکتورهایی نظیر کیفیت آب منطقه، سطح انتظار از پایداری دما و بودجه اولیه صورت گیرد:
نوع منزل و شرایط | پیشنهاد بهینه | دلیل انتخاب |
منازلی با آب ورودی دارای سختی بالا و رسوبزا | دو مبدل | مبدل ثانویه صفحهای رسوب کمتری میگیرد و طول عمر پکیج افزایش مییابد. |
منازلی با متراژ بالا و چندین حمام (نیاز به پایداری دما) | دو مبدل | پایداری دمای آب گرم مصرفی در مدل دو مبدل، تجربه بهتری را برای استفادههای همزمان یا طولانی مدت فراهم میکند. |
منازل کوچک یا مناطق با آب کمرسوب | تک مبدل | سادگی تعمیرات، ابعاد کوچکتر (گاهی اوقات) و قیمت اولیه پایینتر توجیهپذیر است. |
منازلی با محدودیت بودجه اولیه | تک مبدل | هزینه اولیه کمتری را به مالک تحمیل میکند. |
نتیجه کلی: در حال حاضر، به دلیل پایداری دمایی بهتر و مقاومت بیشتر در برابر رسوبگیری (که یک مشکل رایج در ایران است)، پکیجهای دو مبدل گزینه استاندارد و پیشنهادی برای اکثر منازل مسکونی محسوب میشوند، مگر اینکه محدودیتهای جدی در بودجه اولیه وجود داشته باشد.
