فوم لاتکس (Latex Foam) و فوم حافظه‌دار (Memory Foam) دو ماده اصلی در لایه‌های راحتی تشک‌های مدرن هستند. هر دو فوم با هدف کاهش نقاط فشار و ارائه راحتی طراحی شده‌اند، اما به دلیل تفاوت در ساختار شیمیایی و فیزیکی، تعامل متفاوتی با بدن انسان و نحوه حمایت از ستون فقرات دارند.
۱. فوم لاتکس (Latex Foam)
لاتکس، که از شیره درخت لاستیک (Hevea brasiliensis) به دست می‌آید (در نوع طبیعی)، به دلیل خاصیت ارتجاعی بالا و پاسخگویی سریع شناخته می‌شود.
الف) تأثیر بر نقاط فشار و ستون فقرات
- پشتیبانی فعال و شناور: لاتکس، پشتیبانی را به صورت فعال ارائه می‌دهد. به جای اینکه بدن در آن فرو رود، فوم در برابر وزن بدن فشار متقابل اعمال می‌کند. این حس اغلب به عنوان "حس شناور بودن" توصیف می‌شود.
- کاهش نقاط فشار: لاتکس فشار را به طور یکنواخت در سطح بزرگتری توزیع می‌کند، اما به دلیل خاصیت جهندگی، فشار نقطه‌ای شدید ایجاد نمی‌کند و جریان خون را بهبود می‌بخشد.
- هم‌ترازی ستون فقرات: لاتکس پشتیبانی محکمی فراهم می‌کند و به ستون فقرات اجازه می‌دهد که در خط خنثی و طبیعی خود باقی بماند. این پشتیبانی فعال، به ویژه برای افرادی که از درد کمر رنج می‌برند و یا ترجیح می‌دهند تشکشان سفت‌تر باشد، ایده‌آل است.
ب) مزایای ارگونومیک لاتکس
- پاسخگویی سریع: فوم لاتکس بلافاصله پس از جابجایی شما شکل خود را بازیابی می‌کند. این ویژگی جابجایی و تغییر وضعیت در طول شب را آسان‌تر می‌کند.
- خنک‌کنندگی طبیعی: ساختار باز سلولی لاتکس، گردش هوا را تسهیل کرده و از تجمع گرما جلوگیری می‌کند.
۲. فوم حافظه‌دار (Memory Foam)
مموری فوم (ویسکوالاستیک) در ابتدا توسط ناسا توسعه داده شد. ساختار آن به دما حساس بوده و با گرما و وزن بدن، نرم شده و شکل دقیق بدن را به خود می‌گیرد.
الف) تأثیر بر نقاط فشار و ستون فقرات
- پشتیبانی قالب‌گیرنده (Cradling): مموری فوم یک حس "در آغوش گرفته شدن" ایجاد می‌کند. با گرمای بدن، نرم شده و شکاف‌های بین بدن و تشک را کاملاً پر می‌کند.
- کاهش نقاط فشار: مموری فوم در کاهش نقاط فشار فوق‌العاده عمل می‌کند. با توزیع وزن در کوچکترین جزئیات، فشار را از روی مفاصل و استخوان‌های برجسته (مانند شانه‌ها و باسن) برمی‌دارد.
- هم‌ترازی ستون فقرات: اگرچه قالب‌گیری عالی دارد، اما پشتیبانی آن غیرفعال است. در مدل‌های بسیار نرم یا کم‌تراکم، ممکن است فرد بیش از حد در فوم فرو رود که می‌تواند منجر به خم شدن ستون فقرات و عدم هم‌ترازی شود (به‌ویژه برای افرادی که وزن بالایی دارند).
ب) چالش‌های ارگونومیک مموری فوم
- پاسخگویی کند: مموری فوم به آرامی شکل خود را باز می‌یابد. این تأخیر می‌تواند تغییر وضعیت در طول شب را سخت‌تر کند و حس محصور شدن ایجاد نماید.
- مشکل گرما: نسخه‌های سنتی مموری فوم به دلیل ساختار سلولی بسته، گرما را به دام می‌اندازند و می‌توانند باعث احساس گرما در طول شب شوند (اگرچه نسخه‌های جدید با ژل و مس کوشیده‌اند این مشکل را حل کنند).
۳. جمع‌بندی مقایسه تأثیر بر سلامت خواب
ویژگی | فوم لاتکس | فوم حافظه‌دار (مموری فوم) |
حس بستر | شناور، فنری، پاسخگو | فرو رونده، قالب‌گیرنده، در آغوش گیرنده |
ایجاد گودی کمر | کمترین میزان (پشتیبانی فعال) | متوسط (بسته به تراکم فوم) |
بهترین برای موقعیت خواب | همه موقعیت‌ها (به دلیل پشتیبانی محکم و فعال) | خوابیدن به پهلو (بهترین کاهش فشار بر شانه و لگن) |
کاهش انتقال حرکت | بسیار خوب (اما کمتر از مموری فوم) | عالی (بهترین جذب کننده حرکت) |
عمر مفید | بسیار بالا (دوام لاتکس عالی است) | بالا (بسته به تراکم) |
عوامل محرک | نیازی به گرما ندارد (پشتیبانی ثابت) | حساس به دما (در دمای سرد سفت‌تر می‌شود) |
نتیجه‌گیری:
انتخاب بین این دو فوم بستگی به ترجیح شخصی شما دارد:
- اگر به دنبال بهترین پشتیبانی فعال، احساس خنکی و سهولت در جابجایی هستید، لاتکس انتخاب شماست.
- اگر به دنبال حداکثر کاهش نقاط فشار، قالب‌گیری دقیق بدن و جذب کامل حرکت هستید، مموری فوم گزینه برتر است.
تشک هیبریدی (ترکیب فنر پاکتی و لاتکس/مموری فوم) سعی دارد با استفاده از یک هسته پشتیبان (فنر) و یک لایه راحتی فعال یا قالب‌گیرنده، بهترین ویژگی‌های هر دو را به کاربران ارائه دهد.
