این یک مقاله تخصصی و کالبدشکافی فنی در مورد دستگاه فرز و مینیفرز است. این ابزار به دلیل دور موتور بسیار بالا (تا ۱۱,۰۰۰ دور در دقیقه)، یکی از خطرناکترین و در عین حال کاربردیترین ابزارها در صنعت فلزکاری، سنگبری و ساختمان است.
ساختار فرز شامل یک موتور قدرتمند است که از طریق یک گیربکس ۹۰ درجه، نیرو را به شفت خروجی منتقل میکند.
بخش اول: اجزای ایمنی (حیاتیترین بخش)
با توجه به سرعت چرخش بالا، اجزای ایمنی فرز نقش مرگ و زندگی را ایفا میکنند.
۱. گارد یا حفاظ صفحه (Safety Guard)
- توضیح: یک نیمدایره فلزی که دور صفحه برش قرار میگیرد.
- عملکرد: در صورت شکستن صفحه، تکههای آن را مهار کرده و از پرتاب جرقهها به سمت صورت کاربر جلوگیری میکند. هرگز بدون گارد کار نکنید.
۲. دسته جانبی (Side Handle)
- عملکرد: کنترل لرزش و جلوگیری از "لگد زدن" (Kickback) دستگاه. دستههای جدید دارای سیستم Anti-Vibration (لرزهگیر لاستیکی) هستند که مانع از خستگی و بیماری انگشت سفید میشوند.
۳. کلید ایمنی (Safety Switch)
- توضیح: کلیدی که معمولاً دو مرحلهای است.
- عملکرد: جلوگیری از روشن شدن ناگهانی دستگاه هنگام اتصال به برق یا در صورت رها شدن از دست.
بخش دوم: کالبدشکافی گیربکس و تعویض دندهها
گیربکس فرز از نوع دنده مخروطی (Bevel Gear) است تا جهت حرکت را ۹۰ درجه تغییر دهد.
اجزای داخلی گیربکس:
- پینیون (Pinion): دنده کوچکی که به سر آرمیچر متصل است.
- کرانویل (Main Gear): دنده بزرگی که روی شفت خروجی سوار است.
نحوه تعویض و سرویس دندهها:
- باز کردن پوسته: پیچهای سر گیربکس را باز کنید.
- بررسی دندهها: اگر دندهها تیز شده یا لبپَر شدهاند، باید جفتی تعویض شوند (تعویض تکی باعث خوردگی سریع دنده جدید میشود).
- گریسکاری: از گریس نسوز با کیفیت استفاده کنید. پر کردن بیش از حد گیربکس با گریس باعث داغ شدن دستگاه و بیرون زدن گریس از کاسهنمد میشود (فقط دو سوم محفظه پر شود).
بخش سوم: راهنمای انواع صفحه برش و ساب
انتخاب صفحه اشتباه میتواند منجر به متلاشی شدن آن در حین کار شود.
نوع صفحه | کاربرد | ضخامت تقریبی |
صفحه برش آهن | بریدن انواع پروفیل و میلگرد | ۳ میلیمتر |
صفحه استیلبر | بریدن ورقهای نازک استیل (دقت بالا) | ۱ میلیمتر |
صفحه ساب (Grinding) | لایهبرداری، سنگزنی و تیز کردن | ۶ میلیمتر |
صفحه سنگبر | بریدن سنگ، سرامیک و آجر | ۳ میلیمتر |
صفحه مینیفلاپ | سنبادهزنی و پرداخت نهایی فلز | لایههای سنباده |
بخش چهارم: آموزش تعویض زغال (Maintenance)
زغالها قطعات مصرفی هستند که جریان برق را به آرمیچر میرسانند.
- علائم تمام شدن زغال: جرقههای بزرگ آبیرنگ، ریپ زدن موتور و در نهایت روشن نشدن دستگاه.
- دسترسی: در پشت یا بغل بدنه، دو درپوش پیچی وجود دارد (در برخی مدلها باید کل پوسته عقب باز شود).
- نکته طلایی: همیشه از زغال اصلی با همان ابعاد استفاده کنید. زغال سفتتر باعث خوردگی کلکتور و زغال نرمتر باعث کثیفی بیش از حد موتور میشود.
نکات فنی برای افزایش طول عمر فرز
- فشار نیاوردن: اجازه دهید وزن خودِ دستگاه عملیات برش را انجام دهد. فشار بیش از حد باعث سوختن بالشتک (Stator) میشود.
- هواگیری: مسیرهای ورود هوا در انتهای دستگاه را همیشه با باد گرفتن تمیز کنید تا سیستم خنککاری مختل نشود.
- توقف کامل: هرگز دستگاه را قبل از ایستادن کامل صفحه روی زمین نگذارید؛ این کار باعث مکش خاک به داخل موتور و آسیب به بلبرینگها میشود.
