فرز مینیاتوری (Mini Rotary Tool) و فرز انگشتی (Die Grinder) هر دو ابزارهای چرخشی هستند که برای حکاکی، سایش، برش و پرداخت دقیق مواد مختلف به کار میروند، اما تفاوتهای اساسی در اندازه، قدرت، سرعت و کاربرد دارند که نوع کاربری آنها را مشخص میکند.
۱. فرز مینیاتوری (Mini Rotary Tool)
فرز مینیاتوری، که در ایران بیشتر با نام برندهایی چون درمل (Dremel) شناخته میشود، یک ابزار برقی یا شارژی کوچک و سبک است.
الف) مشخصات فنی و ساختار
- اندازه و وزن: بسیار کوچک، خوشدست و سبک، طراحی شده برای کار با یک دست و ظرافت بالا.
- توان و قدرت موتور: توان نسبتاً پایین (معمولاً زیر 200 وات) و گشتاور (Torque) کمتری دارد.
- سرعت چرخش (RPM): سرعت بسیار بالا و متغیر است، اغلب بین 5000 تا 35000 دور در دقیقه (RPM). سرعت بالا برای انجام کارهای دقیق و سریع ضروری است.
- سایز کولت (Collet): معمولاً سایزهای کوچک (مانند 2.4 یا 3.2 میلیمتر) برای نصب سریهای کوچک.
- متعلقات: دارای طیف بسیار گستردهای از سریها و لوازم جانبی (مانند سنباده، پولیش، فرزکاری، حکاکی و برش) برای مواد نرم و ظریف.
ب) کاربردها
فرز مینیاتوری برای کارهای دقیق، هنری و ظریف بهترین گزینه است:
- هنر و صنایع دستی: حکاکی روی چوب، شیشه، فلز و سنگهای قیمتی.
- مدلسازی: ساخت مدلهای کوچک و قطعات ریز پلاستیکی یا چوبی.
- الکترونیک: سوراخکاری دقیق برد مدار چاپی (PCB)، تمیزکاری و پرداخت نهایی.
- تعمیرات کوچک: برداشتن زنگزدگیهای کوچک، تیز کردن ابزارهای ریز.
۲. فرز انگشتی (Die Grinder)
فرز انگشتی یک ابزار برقی یا بادی (پنوماتیک) است که برای کارهای سنگینتر و صنعتیتر طراحی شده است.
الف) مشخصات فنی و ساختار
- اندازه و وزن: بزرگتر و سنگینتر از فرز مینیاتوری، معمولاً دارای بدنه بلند و استوانهای است.
- توان و قدرت موتور: قدرت و گشتاور بسیار بالاتر (معمولاً بین 400 تا 750 وات). این قدرت برای سایش مواد سخت ضروری است.
- سرعت چرخش (RPM): سرعت چرخش بالا است، اما اغلب کمی پایینتر از مینیاتوری (معمولاً بین 15000 تا 30000 دور در دقیقه).
- سایز کولت (Collet): سایزهای بزرگتر (مانند 6 یا 8 میلیمتر) برای نصب فرزهای کاربایدی، سنگهای انگشتی و چرخهای سنباده قویتر.
- متعلقات: سریهای محدودتری دارد و عمدتاً بر برداشت مواد (Material Removal) متمرکز است.
ب) کاربردها
فرز انگشتی عمدتاً در محیطهای صنعتی، کارگاهی و ساختمانی استفاده میشود:
- قالبسازی و فلزکاری: سایش، پرداخت و صاف کردن خطوط جوش، تیز کردن ابزارهای برش، و پرداخت داخل قالبهای فلزی (به ویژه قالبهای ریختهگری).
- چوبکاری سنگین: برداشتن حجم زیادی از چوب، برشهای عمیق.
- صنایع خودرو: صیقل دادن پورتها و منیفولدها.
- سنگکاری: سایش و فرمدهی به سطوح سخت و ناهموار.
۳. تفاوتهای کلیدی بین فرز مینیاتوری و فرز انگشتی
جدول زیر تفاوتهای اصلی این دو ابزار چرخشی را خلاصه میکند:
ویژگی | فرز مینیاتوری (Mini Rotary Tool) | فرز انگشتی (Die Grinder) |
قدرت و گشتاور | کمتر، مناسب برای مواد نرم و ظریف. | بیشتر، مناسب برای برداشت حجم زیادی از مواد سخت. |
حجم و اندازه | بسیار کوچک، سبک و ارگونومیک برای ظریفکاری. | بزرگتر، استوانهای و سنگینتر. |
سرعت چرخش | بسیار بالا (تا 35000 RPM) برای پرداخت نهایی و سرعت برش بالا. | بالا، اما اغلب پایینتر از مینیاتوری (15000 تا 30000 RPM). |
سایز ابزارگیر | کوچک (3.2 میلیمتر و کمتر). | بزرگ (اغلب 6 یا 8 میلیمتر) برای سریهای با قطر بیشتر. |
نوع کاربرد | حکاکی، سوراخکاری دقیق، پولیش، کارهای هنری. | سایش، پرداخت جوش، فرمدهی، قالبسازی، کارهای سنگین. |
۴. انتخاب ابزار مناسب
- اگر کار شما شامل حکاکی، ظریفکاری روی جواهرات، مدلسازی، یا پروژههای الکترونیکی کوچک است، فرز مینیاتوری انتخاب صحیح است.
- اگر نیاز به ساییدن خطوط جوش، فرمدهی قطعات فلزی سنگین، یا پرداخت قالبهای بزرگ دارید و قدرت و پایداری در سایش برایتان اولویت دارد، فرز انگشتی ابزار مورد نیاز شماست.
در نهایت، بسیاری از کارگاهها و افراد حرفهای، هر دو ابزار را در جعبه ابزار خود دارند تا بتوانند از قدرت فرز انگشتی برای مراحل اولیه و از دقت فرز مینیاتوری برای مراحل پایانی و ظریف استفاده کنند.
