پرورش جلبک دریایی یا ماکروالجلبک‌ها یک صنعت در حال رشد جهانی است که فراتر از تولید یک منبع غذایی عمل می‌کند. این صنعت با استفاده از روش‌های تخصصی، به بهره‌برداری از خواص منحصربه‌فرد این گیاهان دریایی برای طیف گسترده‌ای از کاربردها می‌پردازد.
۱. روش‌های تخصصی پرورش جلبک دریایی
پرورش جلبک دریایی اغلب در محیط طبیعی دریا و با استفاده از روش‌های کم‌هزینه و پایدار صورت می‌گیرد:
کشت طنابی (Rope Cultivation): این رایج‌ترین و مؤثرترین روش است. بذر جلبک به طناب‌ها یا ریسمان‌های بلندی که در دریا معلق هستند، متصل می‌شود. این طناب‌ها به شناورهایی وصل شده و در نزدیکی سطح آب قرار می‌گیرند تا جلبکها نور کافی دریافت کنند. این روش برای جلبک‌های خوراکی مانند واکامه (Wakame) و نوری (Nori) ایده‌آل است.
کشت در بستر ثابت (Fixed-bed Cultivation): این روش برای مناطق ساحلی کم‌عمق مناسب است. در این شیوه، شبکه‌ها یا قفسه‌هایی در بستر دریا نصب می‌شوند و جلبکها روی آن‌ها کاشته می‌شوند.
پرورش در محیط‌های کنترل‌شده (Onshore Tanks): برای گونه‌های خاص و با ارزش بالا، جلبکها در تانک‌های بزرگ در خشکی و با استفاده از آب دریا پرورش داده می‌شوند. این روش امکان کنترل دقیق شرایط محیطی مانند دما و نور را فراهم می‌کند و از آلودگی‌های احتمالی جلوگیری می‌نماید.
۲. کاربردهای متنوع جلبک دریایی
جلبک‌های دریایی به دلیل ترکیبات غنی خود، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند:
مصرف انسانی: مهم‌ترین کاربرد جلبک، استفاده مستقیم از آن به عنوان یک غذای کامل است. جلبک‌های دریایی سرشار از ید، ویتامین‌های گروه B، فیبر، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا-۳ هستند. گونه‌هایی مانند نوری برای تهیه سوشی، واکامه برای سوپ و سالاد، و کامبو برای طعم‌دهی به غذاها به کار می‌روند.
کاربردهای صنعتی و غذایی (هیدروکلوئیدها): این مواد ژل‌کننده و غلظت‌دهنده از جلبکها استخراج می‌شوند و در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی کاربرد دارند. سه مورد از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
آگار (Agar): به عنوان عامل ژل‌کننده در دسرها، ژله‌ها و محیط‌های کشت میکروبی.
کاراژینان (Carrageenan): به عنوان غلظت‌دهنده و پایدارکننده در محصولات لبنی، بستنی و سس‌ها.
آلژینات (Alginate): در تولید بسته‌بندی‌های خوراکی، داروهای ضد اسید و در صنایع نساجی.
کاربردهای کشاورزی: جلبک دریایی به دلیل ترکیبات غنی از ریزمغذی‌ها و هورمون‌های گیاهی، به عنوان یک کود طبیعی ارگانیک و بهبوددهنده خاک استفاده می‌شود. کودهای مایع جلبک دریایی باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و بهبود رشد آن‌ها می‌شوند.
سوخت‌های زیستی و پلاستیک‌های زیستی: تحقیقات گسترده‌ای در زمینه استفاده از جلبک دریایی به عنوان یک منبع پایدار برای تولید بیواتانول و بیودیزل در حال انجام است. همچنین، می‌توان از ترکیبات آن برای تولید پلاستیک‌های زیستی زیست‌تخریب‌پذیر استفاده کرد.
در نهایت، پرورش تخصصی جلبک دریایی نه تنها به تأمین یک منبع غذایی سالم کمک می‌کند، بلکه با ارائه راهکارهای نوین صنعتی و زیست‌محیطی، نقشی کلیدی در آینده پایدار خواهد داشت.
