پرورش اسپیرولینا در فضای کارگاهی یک فرآیند کنترل‌شده است که امکان تولید این ریزجلبک را در مقیاس بزرگ فراهم می‌کند. این روش برخلاف پرورش در استخرهای روباز، باعث کاهش آلودگی و افزایش کیفیت محصول نهایی می‌شود.

مراحل و تجهیزات مورد نیاز

پرورش اسپیرولینا به چهار مرحله اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام نیازمند تجهیزات خاصی هستند:

۱. آماده‌سازی محیط کشت

محیط کشت اسپیرولینا یک محلول آبی قلیایی است که حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جلبک است.

• تجهیزات:

  • مخازن آماده‌سازی: تانک‌های پلاستیکی بزرگ برای آماده‌سازی و نگهداری محلول غذایی.

  • آب‌سنج pH و EC: برای اندازه‌گیری اسیدیته و هدایت الکتریکی آب و اطمینان از قلیایی بودن آن.

  • نمک‌های معدنی: سدیم بی‌کربنات (برای قلیایی کردن محیط)، نیترات، فسفات و پتاسیم.

۲. کشت و رشد

• تجهیزات:

  • فتوبیوراکتور (Photobioreactor - PBR): این سیستم‌ها، قلب یک کارگاه پرورش اسپیرولینا هستند. فتوبیوراکتورها می‌توانند به شکل لوله‌های شیشه‌ای، کیسه‌های پلاستیکی یا تانک‌های شفاف باشند. مزیت آن‌ها، فراهم کردن نور و هوادهی یکنواخت برای تمام جلبک‌ها و جلوگیری از ورود آلودگی است.

  • سیستم هوادهی و گردش آب: پمپ‌های هوا برای تأمین دی‌اکسید کربن (CO₂) و ایجاد حرکت در محلول، که برای جلوگیری از ته‌نشین شدن جلبک‌ها و جذب بهتر نور ضروری است.

  • سیستم روشنایی: لامپ‌های LED مخصوص رشد گیاه که طیف نوری مناسب برای فتوسنتز اسپیرولینا را تأمین می‌کنند. این لامپ‌ها به ویژه در محیط‌های سرپوشیده ضروری هستند.

۳. برداشت (Harvesting)

زمانی که تراکم جلبک به حد مطلوب رسید، زمان برداشت آن است.

• تجهیزات:

  • فیلتر پرس (Filter Press): برای جداسازی جلبک از محلول آبی. اسپیرولینا با استفاده از یک توری بسیار ریز فیلتر شده و به شکل یک خمیر غلیظ به دست می‌آید.

  • پمپ: برای پمپاژ محلول از فتوبیوراکتور به سیستم فیلتراسیون.

۴. فرآوری و خشک‌کردن

مرحله نهایی، تبدیل خمیر جلبک به محصول نهایی (پودر، قرص یا مکمل) است.

• تجهیزات:

  • خشک‌کن اسپری (Spray Dryer): این دستگاه، خمیر جلبک را به صورت قطرات بسیار ریز به داخل یک محفظه گرم اسپری می‌کند. قطرات به سرعت خشک شده و به پودر تبدیل می‌شوند. این روش باعث حفظ ارزش غذایی اسپیرولینا می‌شود.

  • دستگاه آسیاب: برای ریز کردن بیشتر پودر.

  • دستگاه قرص‌سازی: در صورت تمایل به تولید قرص اسپیرولینا.

  • بسته‌بندی: برای بسته‌بندی نهایی محصول در ظروف یا کیسه‌های مناسب.

خلاصه فرآیند

در یک کارگاه پرورش اسپیرولینا، ابتدا محلول کشت آماده شده و سپس به فتوبیوراکتورها منتقل می‌شود. بذر اسپیرولینا به این محیط اضافه شده و تحت شرایط نوری و هوادهی کنترل‌شده رشد می‌کند. پس از رسیدن به تراکم مورد نظر، محلول برداشت شده، جلبک‌ها از آن جدا می‌شوند و سپس به صورت پودر، قرص یا سایر محصولات فرآوری می‌گردند.