زعفران، یکی از گران‌بهاترین ادویه‌های جهان، به طور سنتی در مزارع بزرگ کشت می‌شود، اما شما می‌توانید با رعایت اصول صحیح، این محصول ارزشمند را در خانه و در گلدان یا یک باغچه کوچک پرورش دهید. کشت زعفران در منزل یک فعالیت کم‌هزینه و جذاب است که پس از چند سال می‌تواند به یک منبع درآمد تبدیل شود.
۱. پیاز زعفران: مهم‌ترین بخش کار
زعفران از طریق پیاز (Corm) تکثیر می‌شود، نه از طریق بذر. موفقیت شما کاملاً به کیفیت پیازها بستگی دارد.
تهیه پیاز: پیازها را باید از فروشندگان معتبر یا کشاورزانی که به تازگی پیازهای خود را برداشت کرده‌اند، خریداری کنید. پیازها باید سالم، سفت و عاری از هرگونه آفت یا قارچ باشند.
بهترین زمان خرید: بهترین زمان برای خرید پیاز زعفران، در فصل خواب گیاه یعنی اواخر تابستان (شهریور) است.
۲. شرایط مورد نیاز برای کشت
مکان مناسب: زعفران به نور کامل خورشید نیاز دارد. مکانی را انتخاب کنید که روزانه حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم دریافت کند. این مکان باید از بادهای شدید نیز محافظت شود.
خاک: زعفران به خاک‌های سبک و با زهکشی عالی نیاز دارد. وجود هرگونه رطوبت اضافی در خاک باعث پوسیدگی پیاز می‌شود. می‌توانید از ترکیبی از خاک باغچه، ماسه و مقدار کمی کمپوست یا خاک‌برگ استفاده کنید.
گلدان یا زمین:
در گلدان: از گلدان‌های بزرگ و عمیق (حداقل ۳۰ سانتی‌متر عمق) استفاده کنید تا فضای کافی برای رشد پیازچه‌های جدید فراهم شود. حتماً مطمئن شوید که گلدان دارای سوراخ‌های زهکشی کافی باشد.
در باغچه: برای کشت در زمین، یک بستر مرتفع (Raised Bed) ایجاد کنید تا از زهکشی مناسب خاک اطمینان حاصل شود.
۳. نحوه کاشت و نگهداری
زمان کاشت: بهترین زمان کاشت پیاز زعفران اواخر تابستان و اوایل پاییز (شهریور تا مهر) است.
شیوه کاشت: پیازها را در عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری خاک بکارید. برای جلوگیری از تراکم، آن‌ها را با فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر از یکدیگر قرار دهید. پیاز باید در حالی کاشته شود که نوک آن به سمت بالا باشد.
آبیاری: آبیاری زعفران بسیار مهم است. اولین آبیاری را پس از کاشت انجام دهید. پس از آن، پیازها در حالت خواب هستند و نیازی به آب ندارند تا زمانی که برگ‌ها ظاهر شوند. پس از ظاهر شدن برگ‌ها، آبیاری را هر ۱۰ تا ۱۵ روز یک بار انجام دهید. آبیاری بیش از حد، مهم‌ترین عامل در از بین رفتن پیازها است.
کوددهی: اگر خاک شما غنی است، نیازی به کوددهی نیست. در صورت نیاز، می‌توانید در پاییز یک لایه نازک کمپوست روی خاک اضافه کنید.
۴. زمان و نحوه برداشت
زمان برداشت: گل‌های زعفران معمولاً در آبان ماه، پس از اولین باران پاییزی ظاهر می‌شوند. دوره گل‌دهی بسیار کوتاه است و معمولاً تنها ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد.
نحوه برداشت: گل‌ها را باید در صبح زود و قبل از باز شدن کامل، با احتیاط بچینید.
جدا کردن کلاله: پس از چیدن گل‌ها، قسمت قرمز رنگ داخل آن را که به آن کلاله گفته می‌شود، با دقت جدا کنید. هر گل تنها سه کلاله دارد.
خشک کردن: کلاله‌های جدا شده را روی یک سینی تمیز قرار دهید و در مکانی گرم و تاریک یا در فر با دمای بسیار پایین (حدود ۵۰ درجه سانتی‌گراد) خشک کنید تا رطوبت آن کاملاً از بین برود.
