مقدمه آشنایی با ست کنترل:
ست کنترل یا کلید اتوماتیک دیجیتال وسیله ای است که به منظور کنترل قطع و وصل شدن پمپ در زمان باز و بسته شدن شیر آب بکار برده می شود . این دستگاه از محل تغییر فشار جریان لوله آب پمپ را خاموش و روشن می کند.
برای راه اندازی موتورپمپ یا پمپ آب سه روش عمومی وجود دارد. روش اول که برای ساختمان های پر واحد و مرتفع بکار برده می شود استفاده از مخازن تحت فشار و مکانیزم های مربوطه انجام می شود . استهلاک این روش برای ساختمان های پر واحد کمتر از استفاده از ست کنترل یا کلید اتوماتیک مکانیکی می باشد. روش دوم استفاده از کلید اتوماتیک است که بیشتر مکانیکی می باشد و همان کار روشن و خاموش کردن پمپ را انجام می دهد.
روش سوم که مقاله امروز حوش و حول بررسی آن است؛ استفاده از ست کنترل می باشد.
مکانیزم اجرای ست کنترل
برای استفاده از پمپ آب حتماْ باید از یکی از سه روش فوق استفاده نمایید وگرنه پمپ آب شما دایما کار خواهد کرد و بزودی خواهد سوخت. برای همین ست کنترل وقتی فشار جریان زیر یک مقدار خاص (مثلاْ ۱ بار) افت کند روشن می شود و سپس وقتی دوباره جریان به بالای مقدار تنظیم شده رسید؛ خاموش می شود.
تنظیم مقادیر مذکور کار سختی نیست. وقتی ست کنترل را بر روی خروجی پمپ آب وصل کردید یک شیر آب را باز کنید تا هوای لوله خارج شود و اگر دیدید که ست کنترل عمل نمیکند؛ مقدار پیچ تنظیم را کاهش دهید تا پمپ بکار بیفتد. سپس شیر آب را ببندید و ببینید چقدر زمان می برد تا پمپ خاموش شود. اگر پس از بستن شیر آب زمان زیادی طول کشید تا پمپ خاموش شود باید دوباره پیچ تنظیم را در جهت عکس بچرخانید تا پمپ خاموش شود.
سپس دوباره تست کنید و شیر آب را باز کنید. اینبار پمپ باید سریعتر روشن شود و شیر را که می بندید سریعتر خاموش شود. اگر همچنان تاخیرهای کوتاهی وجود دارد میتوانید به مقدار بسیار کمی پیچ تنظیم را جابجا کنید تا این تاخیر ها نیز به حداقل ممکن برسد.
ست کنترل ها برای چه پمپ آبهایی مناسب هستند؟
همانطور که گفته شد توصیه می شود که برای ساختمان های پرواحد (بیشتر از ۸ واحد) از منبع تحت فشار و سه راهی های مخصوص استفاده شود . همچنین منبع آب هم صد درصد در مسیر جریان ورودی آب قرار دهید تا پمپ با هوا کار نکند زیرا امکان سوختن پمپ می رود. سیستم پمپ های آب از طریق جریان سیال درونی خودشان خنک سازی می شود و اگر پمپ بدون مخزن باشد و نیم ساعت بدون آب کار کند فاتحه آن پمپ را کاملاْ‌باید بخوانید.
پس خروجی منبع آب طراحی شده به پمپ آب وصل می شود و سپس روی خروجی پمپ آب شما یکی از سه روش (مخزن تحت فشار؛ ست کنترل و یا کلید مکانیکی) نصب می شود.
سیستم لوله کشی منبع و پمپ را به افراد خبره بسپارید تا دچار مشکل و خرابی کمتری بشوید.
حالا می رسیم به اینکه چه مدل ست کنترلی انتخاب کنیم؟ مدلهای مختلفی وجود دارد با برندهای مختلف و برای اینکه بیشتر در این زمینه بدانیم به معرفی انواع ست کنترل می پردازیم.
انواع ست کنترل:
ست کنترل PC19:
این ست کنترل که توسط شرکت ما با برندهای ورما و ولکانو و ناکایو تولید و عرضه می شود جزو پرتقاضاترین های بازار می باشد. دهانه یک اینچ است و دارای پیچ تنظیم می باشد . برد بکار رفته قدرتمند است و نوسانات برق را دفع میکند تا از آسیب به ست کنترل و پمپ جلوگیری شود.
دارای کابل نیم یا یک متری است تا دسترسی به برق مورد نیاز راحتتر باشد و اصولا بمنظور ایمنی از فضای مرطوب اطراف پمپ آب و احتمال نشت مایع در صورت خرابی؛ دور باشد.
توصیه میشود از این دسته از ست کنترل برای پمپ های نهایتاْ تا ۲ اسب استفاده شود . حداکثر فشار قابل تحمل این ست کنترلها 10 بار است و میتوانند تا 10 آمپر جریان را تحمل نمایند. طبیعتا بالاتر رفتن قدرت پمپ موجب ایجاد فشار مضاعف در هنگام کار به ست کنترل می شود و عمر مفید آن را می کاهد.
شایان ذکر است این ست کنترل برای ساختمان های دو یا سه طبقه با پمپ های بشقابی یا پمپ های ۱.۵ اسب دو پروانه بسیار مناسب می باشد. شفت بکار رفته در ست کنترل استیل است و دهانه آن از فلز برنج است تا در اثر جریان آب خوردگی پیدا نکند. وزنی حدودا یک کیلو دارد و ابعاد این ست کنترل حدودا ارتفاع 25 سانت در طول و عرض 17 می باشد.
ست کنترل ناکایو طرح کامپکت:
این ست کنترل از روی مدل معروف کامپکت ساخته شده است وهمان قابلیت ها را به خریداران عرضه می نماید. این مدل ست کنترل برای پمپ های تا ۳ اسب نیز کاربرد دارد. باتوجه به اینکه برد این محصول حرفه ای تر طراحی شده است حداکثر جریان و قدرت نیز با انواع PC19 متفاوت می باشد و بیشتر است . این دسته از ست کنترل ویژگیهایی بشرح زیر دارد:
حداکثر قدرت: 3 اسب
حداکثر فشار: 10 بار
حداکثر جریان: 26 آمپر
تنظیم دیجیتال
ست کنترل PC59:
برند تولیدی این ست کنترل اسپینا است که توان تحمل تا 10 بار فشار را دارد. همچنین برد قویتری نسبت به انواع pc19 دارد و همانند مدلهای کامپکت می باشد. دارای پیچ تنظیم دیجیتالی است. مشخصات این ست کنترل نیز بشرح زیر است:
- حداکثر قدرت: 3 اسب
- حداکثر فشار: 10 بار
-حداکثر جریان: 16 آمپر
مشکلات عمومی ست کنترل:
در این بخش میخواهیم به بررسی مشکلات عمده انواع ست کنترل و نحوه عیب یابی آنها بپردازیم با ما همراه باشید .
سوال: عدم روشن و خاموش شدن ست کنترل
جواب: دلایل زیادی در این خصوص وجود دارد. اولین گام بایستی جریان برق ورودی به ست کنترل را چک کنید ببینید اصلا روشن است یا خیر. اگر چراغ های روی پمپ روشن بود ولی کار نمیکرد یکبار دکمه ریسک روی ست کنترل را فشار دهید و اگر اتفاقی نیفتاد یکبار از برق کلا خارجش کنید. در صورت عدم رفع مشکل امکان زیادی وجود دارد که برد ست کنترل دچار آسیب شده است.
سوال: پمپ یکسره در حال کارکردن است
جواب: در این حالت ست کنترل را یکبار ریست کنید و اگر پمپ قطع نشد احتمالا خازنهای برد سوخته اند و ست کنترل عمل نمیکند و بهتر است جریان ورودی به پمپ را قطع کنید و ست کنترل را بمنظور تعمیر به تعمیرکار بفرستید. گاهی نیز شفت های ست کنترل گیر میکنند؛ یکبار ست کنترل را از برق خارج کرده و چند ضربه به قسمت اتصال بین پمپ آب و ست کنترل با آچار وارد کنید به این صورت ممکن است گیر کردگی شفت رفع شود.
شایان ذکر است گاهی یک شیر آب در حال چکه است و همین اختلاف فشار را برای ست کنترل ایجاد میکند و ست کنترل پمپ را همچنان روشن نگه می دارد پس سری هم به سیستم لوله کشی داخلی ساختمان بزنید.
سوال: حتی با باز بودن شیر آب پمپ یکباره خاموش می شود.
جواب: در این حالت فشار جریان پمپ را بررسی نمایید. همانطور که گفتیم بهتر است از منبع آب قبل از پمپ استفاده شود این عمل الودگی و سنگ ریزه های محصول را ته نشین میکند و وارد پمپ نمی شوند و از جرم گرفتیگی پمپ و ست کنترل جلوگیری می شود. اگر همه این موارد را رعایت کرده بودید احتمال زیاد دارد که فشار باد مخزن کم باشد؛ سوپاپ ست کنترل دچار مشکل شده است؛ جریان خروجی پمپ تضعیف شده است و پمپ درحال خراب شدن است.
سوال: قرمز شدن چراغ روی ست کنترل و عدم کارکرد
جواب: عموما این مشکل زمانی رخ میدهد که آب شهری قطع می شود. خصوصا اینکه قبل از ورودی هم منبع آبی وجود ندارد. در این حالت ست کنترل بمنظور جلوگیری از کارکرد بدون آب پمپ کل سیستم را قطع میکند و خطا میدهد. پس از وصل شدن آب یک شیر را بازکنید تا هوای لوله ها خارج شود و سپس کلید ریست ست کنترل را بزنید. دوباره شروع بکار میکند. اگر همچنان کار نکرد دو یا سه بار این کار را تکرار کنید.
سوال: پمپ بدون اینکه شیر باز شود روشن و خاموش میشود
جواب: شیر یکطرفه جریان لوله کشی را چک کنید. شیر یکطرفه اجازه خروج آب را به سمت پایین پمپ نمی دهد و فشار ایجاد شده در مسیر پمپ به ساختمان باقی می ماند. زمانی که این شیر خراب شده باشد؛ آب از مسیر ورودی پمپ خارج می شود و ست کنترل فکر میکند که شیر باز شده و پمپ را روشن میکند درحالی که کاهش فشار بدلیل خروج آب از سمت ورودی پمپ آب می باشد.
مزایا و معایت ست کنترل:
همانطور که ذکر شد مزیت اصلی ست کنترل کاهش هزینه های اجرایی آن است و خصوصا برای ساختمان های کم واحد بسیار مقرون بصرفه می باشد . اما بواسطه آمپر بالای دستگاه و پمپ استهلاک ست کنترل ها نیز بالاست. قاعدتا استهلاک به اندازه ای نیست که ست کنترل را بزودی خراب کند و اگر شما ست کنترلی خریداری میکنید لااقل تا 2سال باید برای شما کار کند. اما بطور کلی استهلاک ست کنترل بیشتر از سیستم منبع تحت فشار است.
سهولت نصب ست کنترل نیز یکی دیگر از مزایای این دستگاه است و نیازی به تلفن کردن به تاسیساتی در این زمینه نیست و در هزینه های خدمت نیز صرفه جویی می شود.
همچنین نیاز به نگهداری خاصی ندارد. زمانی که خراب بشود تنها نیاز به تعمیر یا تعویض است و برعکس منابع تحت فشار نباید کلید مکانیکی بررسی شود و یا داخل پمپ تلمبه زده شود.
باتوجه به اینکه ست کنترل مجموعه ای از قطعات درونی سازی شده است سرعت عکس العمل به روشن و خاموش شدن پمپ نیز در آن بهتر از منابع تحت فشار است همچنین دبی آب خروجی بهتری و فشار بهتری را دارد.
سوال: آیا ست کنترل را روی پمپ آب جتی نصب کنیم؟
جواب: خیر. پمپ جتی ساختار متفاوتی با پمپ های بشقابی و سانتری فیوژی دارد. این پمپها قدرت مکش بیشتری از قدرت خروجی دارند. به این صورت که خلا ایجاد شده در مسیر ورودی آب را مکیده و به سمت بالا پمپاژ میکند و برای همین فشار آب ورودی و خروجی نیز بالاست. هرچند آبدهی این دسته از پمپها نسبت به سایر پمپها کمتر است اما فشار بالاتری دارند برای همین ست کنترل ممکن است به یکباره دچار ضربه شود و امکان ترکیدن و یا هر پدیده دیگری وجود دارد . برای مطالعه نحوه کارکرد پمپ های جتی کلیک کنید.
